Ból w prawym boku pod żebrami – przyczyny, objawy, leczenie

Możliwe przyczyny bólu w prawym podżebrzu

Ból z prawej strony pod żebrami może być wywoływany zarówno przez choroby wątroby, jak też patologie: dróg żółciowych, trzustki (np. zapalenie trzustki), jelit, żołądka, a nawet serca. Jakie choroby powodują ból brzucha w tej okolicy? Najczęstsze przyczyny bólu obejmują:

• kamicę/zapalenie pęcherzyka żółciowego (i inne choroby dróg żółciowych);
• choroby wątroby, np. ostre zapalenie wątroby (m.in.. toksyczne), ropień wątroby;
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy;
• patologie jelit (zapalenia, niedrożności);
• kolkę nerkową, zapalenie prawej nerki;
• zastoinową niewydolność serca;
• kolkę wysiłkową lub poposiłkową.

Zapalenie pęcherzyka żółciowego oraz kamica objawiają się często napadowo poprzez wyjątkowo silny ból w prawym boku pod żebrami. Napady mogą albo przemijać samoistnie (w przypadku niewielkich kamieni przeciskających się przez drogi żółciowe) albo wymagać interwencji lekarskiej (do chirurgicznej włącznie).

Do najważniejszych czynników ryzyka kamicy należą:

• otyłość;
• płeć żeńska;
• podeszły wiek;
• czynniki genetyczne (występowanie kamicy w rodzinie);
• przyjmowanie niektórych leków (estrogeny, fibraty);
• cukrzyca;
• podwyższone stężenie triglicerydów we krwi;
• mukowiscydoza.

Ból z prawej strony brzucha w kamicy pęcherzyka często pojawia się po spożyciu tłustych pokarmów, towarzyszą mu nudności i/lub wymioty oraz uczucie ogólnego dyskomfortu w jamie brzusznej. Typowe objawy kolki żółciowej to narastający, silny ból w prawym nadbrzuszu (często pojawiający się około 1–2 godziny po tłustym posiłku), który może promieniować do prawego barku lub pleców.

W leczeniu kamicy stosuje się: leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozkurczowe, a bardziej definitywnie – zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego (cholecystektomii).

Przeczytaj również:

Ból w żebrach po prawej stronie – przyczyny i leczenie

Kolka – przyczyna bólu brzucha po prawej stronie

Bardzo często zdarza się, że po obfitym posiłku albo w trakcie wysiłku fizycznego (zwłaszcza po spożyciu pokarmów), pojawiają się kurczowe dolegliwości bólowe w górnej części jamy brzusznej, określane potocznie mianem „kolki“. Zazwyczaj są one umiejscowione po lewej stronie, jednak część populacji może odczuwać je w innej lokalizacji (np. jako ból pod prawym żebrem).

Ustępują one samoistnie, często już po kilku-, kilkunastu minutach i nie wymagają dalszej diagnostyki ani leczenia.

Aby złagodzić dolegliwości, pomocne może być przerwanie wysiłku, położenie się lub zastosowanie ciepłych okładów.

Przeczytaj również:

Bóle krzyża – jakie są przyczyny, co pomaga i jak leczyć ból w krzyżu?

Ból pod żebrami po prawej stronie

Ból pod żebrami po prawej stronie może również wynikać z niewydolności serca, choć mogłoby się wydawać, że narząd ten (poprzez swoją lokalizację) raczej nie powinien wywoływać dolegliwości w tym miejscu.

Przyczyną bólu w prawym boku pod żebrami mogą być choroby serca – niewydolne serce nie jest w stanie przepompować krwi dostatecznie szybko, dlatego zbiera się ona w układzie żylnym oraz silnie ukrwionych narządach – takich jak wątroba oraz śledziona.

Niewydolność serca na etapie dawania objawów brzusznych jest dość łatwa do rozpoznania i łączy się zazwyczaj ze spadkiem wydolności fizycznej: (z dusznością), bólami w klatce piersiowej, obrzękami kończyn dolnych lub nawet wodobrzuszem (nagromadzeniem płynu wewnątrz jamy brzusznej).

Leczenie tego rodzaju bólu polega na terapii pierwotnej przyczyny, czyli uszkodzenia serca.

Przeczytaj również:

Niewydolność serca – przyczyny, objawy, leczenie, rokowanie w niewydolności mięśnia sercowego

Ból pleców pod żebrami

Choć „ból w okolicy podżebrowej“ w nazewnictwie medycznym odnosi się do jamy brzusznej oraz przedniej jej ściany, często pacjenci opisują w ten sposób także bóle pleców zlokalizowane w bezpośredniej okolicy dolnego brzegu klatki piersiowej.

Bóle w tej lokalizacji są niezwykle częste w populacji i z reguły mają podłoże ortopedyczne – np.: zwyrodnienie lub skrzywienie kręgosłupa, nieprawidłowa postawa ciała, zwężenie przestrzeni międzykręgowych itp.

Jeżeli jednak dolegliwości osiągają znaczne nasilenie (zwłaszcza jeśli pojawiły się nagle), występują bardzo często i utrudniają codzienne życie – warto się skonsultować z ortopedą, rozważyć rehabilitację ruchową lub też zasięgnąć porady neurologa (w przypadku bólów nerwowych lub uszkodzeń rdzenia kręgowego).

Przeczytaj również:

Ból brzucha i pleców – co oznacza ból krzyża i podbrzusza?

Inne rzadkie przyczyny bólu po prawej stronie pod żebrami

Do innych – rzadszych – przyczyn bólu zlokalizowanego w prawym górnym kwadrancie brzucha należą m.in. niektóre schorzenia infekcyjne oraz urazy. Prawostronne zapalenie płuc (zwłaszcza dolnopłatowe) lub zapalenie opłucnej mogą dawać objawy bólowe odczuwane w prawym podżebrzu – ból ten nasila się przy głębszym oddechu lub kaszlu, co wynika z podrażnienia przepony.

Ból półpaścowy bywa bardzo silny i wymaga leczenia przeciwbólowego. Ważne jest także szybkie włączenie leków przeciwwirusowych. Ponadto, urazy (stłuczenie, złamanie) żeber po prawej stronie lub neuralgia międzyżebrowa (np. w przebiegu ucisku nerwu) również mogą wywoływać zlokalizowany ból pod żebrami – w przypadku urazów ból jest ostry, dobrze ograniczony i nasila go ucisk lub ruchy klatki piersiowej.

Przeczytaj również:

Półpasiec – przyczyny, objawy, powikłania, metody leczenia

Diagnostyka i leczenie bólu w prawym boku pod żebrami

Skuteczne leczenie bólu w prawym podżebrzu wymaga postawienia trafnej diagnozy – ze względu na liczne możliwe przyczyny często konieczne są badania dodatkowe. Podstawowym badaniem obrazowym przy podejrzeniu chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego czy nerek jest USG jamy brzusznej, które pozwala ocenić te narządy.

Leczenie bólu z prawej strony brzucha zależy od zidentyfikowanej przyczyny. Przykładowe sposoby postępowania w wybranych sytuacjach:

• Kamica pęcherzyka żółciowego/zapalenie pęcherzyka – odpoczynek, leki przeciwbólowe i rozkurczowe; w razie ostrego zapalenia często konieczne będzie podanie antybiotyków i zabieg chirurgiczny (cholecystektomia).

• Ostre zapalenie wątroby – leczenie przyczynowe (np. przeciwwirusowe w WZW) oraz objawowe, odpowiednia dieta i nawodnienie, odpoczynek. Jesli chodzi o ciężkie przypadki – konieczna jest hospitalizacja.

• Wrzód trawienny dwunastnicy – farmakoterapia (leki obniżające kwasowość żołądka, eradykacja Helicobacter pylori, jeśli bakteria jest obecna), dieta lekkostrawna. Z kolei powikłane wrzody wymagają interwencji endoskopowej lub operacyjnej.

• Kolka nerkowa – nawodnienie organizmu, leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Przy dużych kamieniach konieczne zabiegowe usunięcie złogu (np. litotrypsja, ureteroskopia).

• Odmiedniczkowe zapalenie nerki – antybiotykoterapia dożylna lub doustna (w zależności od ciężkości), leki przeciwbólowe, nawadnianie. W takich przypadkach często konieczne jest leczenie w warunkach szpitalnych.

• Zapalenie płuc – antybiotyki, leki przeciwgorączkowe, rehabilitacja oddechowa. Przy silnym bólu opłucnowym czasem konieczne leki przeciwbólowe.

• Półpasiec – leczenie przeciwwirusowe (acyklowir i pochodne) skracające czas trwania choroby, leki przeciwbólowe i ewentualnie przeciwpadaczkowe (na neuralgię popółpaścową), odpoczynek.

• Bóle mięśniowo-szkieletowe – odpoczynek, leczenie przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol), rozluźniające mięśnie, rehabilitacja (ćwiczenia wzmacniające i rozciągające), korekcja postawy.

Pamiętaj! Jeśli nie masz pewności co do przyczyny bólu lub dolegliwości się utrzymują bądź nasilają, koniecznie zasięgnij porady lekarza. Dzięki odpowiedniej diagnostyce i terapii można skutecznie wyleczyć większość z wyżej wymienionych przyczyn bólu w prawym boku pod żebrami.

Współpraca: redakcja Wylecz.to