Ciągłe uczucie zimna, marznące stopy i dłonie oraz trudności z rozgrzaniem to przypadłość, która dotyka wiele osób. Częste odczuwanie chłodu u osób starszych bywa zjawiskiem fizjologicznym, jednak u kobiet w ciąży, u dzieci i w populacji ogólnej może świadczyć o procesie chorobowym, np. problemach z tarczycą. Jakie są przyczyny zaburzeń termoregulacji tego typu oraz jak powinna wyglądać diagnostyka?
Uczucie zimna – jakie są przyczyny ciągłego odczucia chłodu?
Spis treści
Termoregulacja – co to jest i na czym polega?
Termoregulacja to złożony proces fizjologiczny, którego głównym zadaniem pozostaje utrzymanie prawidłowej temperatury ciała, pomimo zmieniających się warunków otoczenia. Możliwość zachowania stałej temperatury ciała była jednym z głównych postępów ewolucji gatunkowej i występuje u wszystkich organizmów wysokorozwiniętych.
Na utrzymanie prawidłowej temperatury ciała składa się szereg regulatorów oraz zmian, które pozwalają odprowadzać nadmiar ciepła (na przykład parowanie ze skóry, wzmożone oddychanie), jak również generować ciepło (na przykład drżenia mięśniowe, tzw. dreszcze). W ludzkim podwzgórzu znajduje się ośrodek bezpośrednio odpowiedzialny za termoregulację, który odpowiada dynamicznie na zachodzące w organizmie zmiany. Ośrodek ten jest szczególnie zaangażowany w generowanie podwyższonej temperatury w przebiegu infekcji zapalnych.
Zaburzenia termoregulacji, w tym nawracające uczucie zimna, mogą wynikać z bezpośredniego uszkodzenia ośrodka, zmiany jego punktu nastawczego oraz schorzeń ogólnoustrojowych.
Sprawdź też, czym jest termogeneza
Uczucie zimna w ciąży i u osób starszych – co oznacza?
Istnieje szereg przyczyn fizjologicznych, jak i świadczących o toczącym się procesie chorobowym, w przebiegu których pojawia się nasilone odczuwanie zimna.
Uczucie zimna w ciąży występuje zwykle w pierwszym trymestrze, a na późniejszych etapach ciąży dochodzi raczej do stałego uczucia gorąca oraz zwiększonej potliwości. Jest to związane ze zwiększeniem się ilości krwi krążącej (fizjologiczna zmiana adaptacyjna w tym okresie) oraz przyspieszeniem czynności pracy serca. Po porodzie dochodzi do stopniowej normalizacji odczuwania temperatur na skutek zmian połogowych. Uczucie zimna w ciąży utrzymujące się przez cały jej okres wymaga diagnostyki endokrynologicznej, szczególnie wykluczenia niedoczynności tarczycy.
Uczucie zimna u starszych osób to zmiana zaliczająca się często do fizjologicznych procesów zachodzących wraz z wiekiem. W starości dochodzi do stopniowego zmniejszania się elastyczności naczyń krwionośnych, a także utraty tkanki mięśniowej oraz tkanki tłuszczowej. Do zmian tych dołączają częste w wieku podeszłym zaburzenia krążenia związane między innymi z miażdżycą.
Sprawdź, co oznaczają zimne poty i jak sobie z nimi radzić.
Uczucie ciągłego zimna – przyczyny
Nagłe uczucie zimna i uczucie zimna na plecach pojawia się często po intensywnym wysiłku fizycznym, związanym z dużym wydatkiem energetycznym. Jest to wywołane zwiększonym odprowadzaniem ciepła przez skórę, które utrzymuje się jeszcze przez jakiś czas po aktywności, zwłaszcza jeśli została ona zakończona w sposób gwałtowny. Zwiększonemu odczuwaniu zimna sprzyja również odwodnienie, które może pojawić się u osób intensywnie trenujących.
Częste uczucie zimna jest jednym z najbardziej znanych objawów zaburzeń pracy tarczycy. Niedobór wytwarzanych przez nią hormonów, zwłaszcza tyroksyny wywołuje spowolnienie procesów metabolicznych, zmniejszoną produkcję energii komórkowej oraz zmniejszone zużycie tlenu. Do innych symptomów niedoczynności tarczycy zalicza się zwiększoną senność, trudności z koncentracją, suchość skóry, wypadanie włosów czy niekontrolowane zwiększanie masy ciała i zaparcia.
Zobacz też: Niskie ciśnienie krwi – przyczyny, objawy, leczenie
Ciągłe uczucie zimna i zmęczenie może być również objawem niedokrwistości. Zmniejszona objętość krwi krążącej lub jej zaburzone utlenowanie na skutek zmniejszonej ilości hemoglobiny skutkuje często nasilonym odczuwaniem chłodu, które mija po wyrównaniu niedoborów.
Uczucie zimna, którego chory doświadcza zwłaszcza w obrębie kończyn oraz stopniowo narastające osłabienie czucia może być objawem chorób uszkadzających drobne włókna nerwowe (neuropatii). Jedną z najczęstszych przyczyn neuropatii jest cukrzyca, zwłaszcza wieloletnia cukrzyca typu 2 o źle kontrolowanym przebiegu.
To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?
Uczucie zimna wieczorem, uczucie zimna w nocy połączone z bólami mięśniowymi oraz osłabieniem to często pierwsze symptomy infekcji grypopodobnej przebiegającej z gorączką. Utrzymujące się podwyższenie temperatury ciała wywołane inwazją wirusa lub bakterii powoduje często ciągłe uczucie zimna i dreszcze, które są naturalną konsekwencją stanu zapalnego mającego na celu zwalczenie infekcji.
Czy nerwica lub zaburzenia lękowe mogą wywołać uczucie zimna i zawroty głowy? W przebiegu zaburzeń psychogennych pojawia się szereg zmian, również organicznych, takich jak patologiczne odczuwanie temperatury, zarówno gorąca, jak i zimna. Nasilone marznięcie i osłabienie mogą pojawiać się również po nieprzespanej nocy.
Dowiedz się, jak objawia się chroniczne zmęczenie.
Czy częste uczucie zimna wymaga diagnostyki i leczenia?
Z uwagi na mnogość stanów mogących prowadzić do nasilonego odczuwania zimna, przedłużające się i uporczywe marznięcie wymaga zazwyczaj wykonania podstawowych badań laboratoryjnych mających na celu wykluczenie najczęstszych zaburzeń.
Diagnostyki wymaga zawsze ciągłe uczucie zimna u dziecka – u dzieci rzadko dochodzi do zaburzeń termoregulacji objawiających się marznięciem, z wyjątkiem stanów infekcyjnych przebiegających z gorączką.
Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?
W wielu przypadkach patologiczne odczuwanie niskich temperatur występuje tylko miejscowo – chorzy skarżą się zimne stopy i/lub zimne dłonie. O ile zaburzeniom tym nie towarzyszą zmiany niedokrwienne oraz wyczuwalne jest prawidłowe tętno, zwykle dolegliwości te nie powinny budzić większego niepokoju.
Skargi na wychłodzenie dystalnych części kończyn są szczególnie częste u młodych dziewcząt i kobiet, ale z czasem dochodzi do ich samoistnego ustępowania. Jeśli dolegliwościom towarzyszą jednak bóle nóg, zaburzenia czucia lub niepokojące zmiany skórne, konieczna jest konsultacja lekarska.
Sprawdź, jakie są przyczyny zimnych stóg.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Traczyk W. Z., Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, s. 445–628.
- Gussekloo J., van Exel E., de Craen A. J., Thyroid status, disability and cognitive function, and survival in old age. JAMA, 2004, 292: 2591–2599.
- Biondi B., Cooper D., The clinical significance of subclinical thyroid dysfunction. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2008, 29: 76–131.
- https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/168853,choroba-riedla
Opublikowano: 06.05.2019;
Oceń:
4.2
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Ziółkowska
Lekarz
Absolwentka kierunku lekarskiego i farmacji Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy. Doktorantka Katedry Patofizjologii CM UMK. Od 3 lat związana zawodowo z Kliniką Geriatrii w Bydgoszczy, pracuje również jako lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
470
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 19.05.2022