Pronator czy supinator – co to znaczy?
Pronator i supinator to pojęcia, które najczęściej powiązane są ze stopami biegacza, ale określenia te stosuje się także w stosunku do kończyn górnych.
Supinacja zachodzi wtedy, gdy stopa opadając na podłoże przetacza się na zewnątrz w stosunku do osi. Pronacja natomiast polega na tym, że ruch przetaczania stopy zachodzi do wewnątrz. Przetaczanie zachodzi, gdy ciężar ciała jest przenoszony od pięty do palców. Obydwa zjawiska są naturalne i nie ma w nich nic niewłaściwego. Żaden ze sposobów przetaczania stopy nie jest lepszy czy gorszy.
Osoby określane jako pronator, czy też supinator powinny jednak zwrócić uwagę na to, czy odchylenie ich stopy podczas ruchu nie jest zbyt duże. Takie nienaturalne zachowanie może bowiem prowadzić do kontuzji.
Poza stopą pronującą i supinującą wyróżnia się także stopę neutralną. W tym przypadku ruch jej przetaczania nie jest wychylony ani na zewnątrz ani do wewnątrz, a ciężar ciała rozprowadzany jest równomiernie.
Czytaj również: Ból brzucha podczas biegania
Pronator czy supinator, jak to sprawdzić?
Określenie jaki jest typ naszej stopy najlepiej zdiagnozuje specjalista od fizjoterapii. Jeśli miał wcześniejsze doświadczenia z biegaczami, dokładnie określi biomechanikę oraz charakterystyczne cechy układu ruchu danej osoby. Innym sposobem jest udanie się do sklepu, który specjalizuje się w sprzedaży akcesoriów, odzieży i obuwia biegowego. Tam często zatrudnione są osoby, które same biegają i określą konkretne preferencje danego człowieka. Można też samemu wykonać tzw. test mokrej stopy. Bosą stopę moczymy w wodzie, a następnie stawiamy ją na podłożu lub kartce, tak żeby został na niej ślad. Pełny odcisk oznacza, że badany to pronator. Supinator natomiast zostawi ślad, gdzie po jednej stronie będzie widniała bardzo cienka lub przerywana linia łącząca palce z pietą. Odcisk pomiędzy pierwszym, a drugim przypadkiem, czyli średni oznacza stopę neutralną. Test ten jest jednak mało precyzyjny, bo odnosi się tylko do łuku stopy. Jeśli więc zastanawiamy się jak to sprawdzić, czy dana osoba to pronator czy supinator, to najlepszą metodą jest wykonanie badania u fizjoterapeuty i to w trakcie ruchu.
Czytaj również: Co jeść przed bieganiem
Pronator czy supinator – nieprawidłowości
Czasami niestety zdarza się, że dana osoba przejawia nadmierną skłonność do przetaczania stopy w jedną lub drugą stronę. To może doprowadzić do dolegliwości i urazów. Nienaturalna pronacja może objawiać się bólem ścięgien i skutkować stanami zapalnymi w tych tkankach. W niektórych przypadkach pronator może też mieć tzw. ostrogę piętową.
Natomiast nadmierna supinacja często prowadzi ku skłonności do skręcenia stawu skokowego i jego urazów. Często też występują stany zapalne rozcięgna podeszwowego oraz ścięgna Achillesa. Supinator powinien też liczyć się ze zwiększonym ryzykiem urazów mięśni strzałkowych.
W każdym przypadku stwierdzenia nadmiernej supinacji, czy pronacji powinniśmy udać się po poradę do fizjoterapeuty.
Stopy biegacza – o tym pamiętaj:
- Bieganie boso lepiej stymuluje pracę mięśni i pozwala na bardziej naturalny ruch.
- Kiedy podeszwa butów jest mocno starta po ich zewnętrznej krawędzi, wtedy mamy do czynienia z nadmierną supinacją.
- Jeśli nie mamy możliwości wykonania badań lub dopadły nas wątpliwości, to kupując buty warto wybrać te dla stopy neutralnej.
- Osoby określane jako supinator oraz pronator ze skłonnościami do nadmiernego przetaczania stopy powinny wykonywać ćwiczenia korygujące. Wzmacniają one ścięgna oraz mięśnie stopy i zginacze palców.
- Dobranie specjalistycznego obuwia oraz odpowiednich wkładek może zahamować rozwój nienaturalnej pronacji lub supinacji.
- Pronator powinien starać się biegać na śródstopiu co zmniejszy ryzyko nienaturalnego ustawiania stopy.
- Supinator powinien wzmacniać mięśnie odpowiedzialne za stabilizację przy poruszaniu się.
Czytaj również: CrossFit – co to jest i na czym polega?
