Do najczęściej występujących nowotworów złośliwych żeńskich narządów rodnych zaliczamy raka szyjki macicy oraz raka endometrium. Kobieta dotknięta chorobą nowotworową może prowadzić życie seksualne, jednak uzależnione jest ono od kondycji fizycznej chorej, ale przede wszystkim od jej stanu psychoemocjonalnego.
Leczenie nowotworów a seks
Choroba nowotworowa a seks
Wybór metody leczenia uzależniony jest przede wszystkim od typu nowotworu oraz od stadium w jakim zostanie on wykryty. Metody leczenia powyższych chorób nowotworowych to leczenie operacyjne, radioterapia oraz chemioterapia. Kobiety dotknięte chorobą nowotworową nie muszą rezygnować z życia seksualnego. Seks jest ważnym elementem życia każdego dorosłego człowieka, nieważne czy jest on zdrowy czy chory. Jest czynnikiem wpływającym na poczucie wartości kobiety oraz jej stan emocjonalny. Życie seksualne kobiety dotkniętej chorobą nowotworową uzależnione jest nie tylko od jej kondycji fizycznej ale przede wszystkim od jej stanu psychoemocjonalnego. Należy zaznaczyć, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie i to czy pacjentka może uprawiać seks i w jakiej formie, powinno być rozpatrzone przez lekarza ją prowadzącego.
Przeczytaj też: Jak leczyć ból nowotworowy?
Chemioterapia a seks
Pacjentki poddawane chemioterapii doznają często wielu działań ubocznych tego rodzaju leczenia. Do najczęstszych należą:
- wypadanie włosów,
- wymioty,
- biegunki,
- osłabienie.
Pacjentki te mogą mieć również obniżony nastrój. Jeśli kobieta odczuwa potrzebę i chęć uprawiania seksu,zazwyczaj nie istnieją ku temu przeciwwskazania,zarówno w trakcie jak i po leczeniu chemioterapeutycznym. Bardzo ważną rzeczą jest antykoncepcja, która jest bezwzględnie wskazana ze względu na teratogenne (czyli powodujące wady) działanie chemioterapii na płód. Niemniej jednak stan pacjentki zależy przede wszystkim od indywidualnych predyspozycji jej organizmu oraz rodzaju zastosowanych chemioterapeutyków i w związku z tym decyzja o współżyciu powinna być podjęta po konsultacji lekarskiej. W trakcie chemioterapii dość często istnieje zwiększone ryzyko krwawienia oraz możliwość uszkodzenia pochwy w trakcie stosunku. Jednak najważniejsze jest to, że w czasie tzw.„chemii” wzrasta ryzyko infekcji. Dlatego też zarówno partner jak i partnerka powinni przykładać ogromną wagę do higieny narządów intymnych. Powinni oni zachować ostrożność stosując prezerwatywy. Warto dodać, że przeciwwskazany jest wysiłek fizyczny mogący naruszyć równowagę organizmu i go osłabić.
Przeczytaj: Krwawienie podczas stosunku – co może oznaczać?
Radioterapia a seks
Radioterapia jest skuteczną metodą leczenia wielu nowotworów, w tym raka szyjki i trzonu macicy. Niestety, jak i pozostałe metody, ma swoje skutki uboczne. Dotyczą one nie tylko narządu napromienianego ale i okolicznych struktur. Wynika to z tego, że promieniowanie uszkadza zarówno komórki nowotworowe jak i zdrowe. Działania niepożądane zależą od wieku pacjentki, jej masy ciała (otyłość), chorób współistniejących, takich jak cukrzyca, miażdżyca czy nadciśnienie, oraz stopnia zaawansowania nowotworu. Należą do nich między innymi:
podrażnienie i zaczerwienie skóry okolicy napromienianej,
może też wystąpić tzw. „symptom wilgotności” polegający na tym, że skóra jest mokra i może być bardzo bolesna.
Podczas radioterapii należy obchodzić się z obszarem napromienianym szczególnie ostrożnie. Nie wolno drapać, trzeć ani narażać na uszkodzenia mechaniczne leczonego obszaru. Odzież powinna być luźna i nieprzylegająca. Wielu pacjentów w trakcie radioterapii cierpi na zaburzenia emocjonalne. W związku z tym ochota na bliskość seksualną może zanikać. Pojawia się uczucie zmęczenia i zmiany w równowadze hormonalnej, co ma duży wpływ na życie intymne. Wpływ radioterapii na funkcje seksualne zależy od tego, jakie narządy są napromieniane. Zazwyczaj większość skutków ubocznych nie trwa długo i kończy się po zakończeniu leczenia. Jeżeli partnerzy zdecydują się prowadzić życie seksualne w trakcie leczenia radioterapeutycznego, muszą pamiętać o stosowaniu antykoncepcji ponieważ napromienianie może uszkadzać płód. Pacjentki napromieniane na obszar miednicy mogą mieć zaburzenia miesiączkowania oraz objawy przypominające menopauzę. Do działań niepożądanych wpływających przede wszystkim na pożycie seksualne zaliczamy:
- obniżony popęd seksualny,
- suchość pochwy,
- bolesne stosunki (dyspareunia),
- brak odczuwania przyjemności.
Tkanki w obrębie miednicy mogą być zwłókniałe. Ściany pochwy mogą być twarde i zwłókniałe. Kobieta może odczuwać pieczenie i swędzenie w rejonie pochwy oraz ból przy ewentualnym współżyciu. Życie seksualne w trakcie leczenia radioterapeutycznego powinno ograniczyć się do delikatnych pieszczot. Normalne współżycie najczęściej jest możliwe po upływie kilku tygodni od zakończenia leczenia. Jednakże również wtedy stosunek płciowy może przynosić dyskomfort kobiecie ze względu na włóknienie i zabliźnienie skutkujące skróceniem lub zwężeniem pochwy. W celu zlikwidowania tych dolegliwości stosowane są specjalne rozszerzacze pochwy. Zastosowanie ich powinno być poprzedzone konsultacją lekarza ginekologa - onkologa lub radioterapeuty.
Operacje nowotworów a seks
Pacjentki leczone operacyjnie z powodu raka jajnika doświadczają dolegliwości związanych z niedoborem estrogenów (hormony te produkowane są przez jajniki). Estrogeny odpowiadają między innymi za nawilżenie pochwy oraz jej elastyczność i zdolność zmiany kształtu. Pojawiają się u nich uderzenia gorąca, obniżone libido oraz zanikowe zapalenie pochwy. Wagina jest sucha i ściśnięta. Po usunięciu jajników kobieta nie będzie miesiączkować i nie zajdzie w ciążę. Jeśli operacja usunięcia jajników, czyli ovariektomia przeprowadzona została u pacjentki w wieku rozrodczym, jej chęć do współżycia może zostać znacznie osłabiona.
Kobiety po operacyjnym usunięciu macicy (histerektomia), nawet po kilku tygodniach od zabiegu, mogą zgłaszać pobolewania, uczucie ciągnięcia i drętwienia w podbrzuszu oraz plamienie. Rozpoczęcie współżycia zależy przede wszystkim od samopoczucia i psychiki pacjentki. Z medycznego punktu widzenia pacjentka jest zazwyczaj fizycznie gotowa na to po upływie około 4 tygodni. Jednak życie intymne uzależnione jest przede wszystkim od jej kondycji psychoemocjonalnej. Odczuwanie doznań seksualnych po wycięciu macicy powinno być takie samo jak przed operacją.
W czasie zabiegów ginekologiczno-onkologicznych, w których konieczne jest wycięcie macicy wraz z szyjką, ginekolog zaszywa górną ścianę pochwy. Górna ściana pochwy musi się zagoić, na co potrzeba czasu. Gojenie tej okolicy pozostawia bliznę. Pochwa po takiej operacji może zostać skrócona. Czasami konieczne są dłuższe pieszczoty. Wywołują one większe podniecenie i przede wszystkim wydłużenie pochwy, przez co partner praktycznie nie odczuje zmiany w stosunku do stanu sprzed zabiegu.
Za odczuwanie bodźców seksualnych i czerpanie przyjemności z seksu odpowiedzialne są przede wszystkim czynniki psychiczne, łechtaczka oraz pochwa.
Pacjentki po usunięciu macicy i przypadków często cierpią na problemy związane z pożyciem seksualnym. Kłopoty te w przeważającej mierze mają podłoże psychiczne. Dlatego w tym trudnym okresie ważne jest, aby kobieta czuła się kochana i potrzebna. Jej partner powinien otaczać ją szczególną czułością i wyrozumiałością. Przede wszystkim powinien starać się, aby poczuła się atrakcyjna seksualnie i kochana.
Miłosz Wilczyński
Lekarz
Ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Przez cały okres studiowania jego zainteresowania zawodowe były związane z ginekologią i położnictwem. Od trzeciego roku studiów został objęty indywidualnym tokiem nauczania. Obecnie lekarz rezydent w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki. Przez ostatnie lata opublikował prace naukowe w punktowanych na liście filadelfijskiej czasopismach, takich jak „Przegląd Menopauzalny” czy „Videosurgery and other miniinvasive techniques”. Zainteresowania: fotografia i turystyka wysokogórska.
Komentarze i opinie (0)