Polopiryna – działanie, dawkowanie, skutki uboczne

Jak działa polopiryna?

Polopiryna to dostępny bez recepty lek (OTC), którego substancją czynną jest kwas acetylosalicylowy. Zaliczany jest do niesteroidowych leków przeciwzapalnych i uznawany za skuteczny nie tylko w leczeniu różnego rodzaju dolegliwości bólowych, ale również objawów przeziębienia czy symptomów grypopodobnych, między innymi ze względu na swoje działanie przeciwgorączkowe. Udowodniono również, że kwas acetylosalicylowy skutecznie hamuje agregację płytek krwi działając przeciwzakrzepowo.

Na czym opiera się mechanizm działania polopiryny? Zawarty w niej kwas acetylosalicylowy hamuje aktywność enzymów biorących udział w syntezie prostaglandyn i tromboksanu (tzw. cyklooksygenaz COX-1 i COX-2), które w normalnych warunkach nasilają stan zapalny i stymulują proces agregacji płytek krwi.

Mechanizm działania polopiryny w dużej mierze zależy jednak od zastosowanej dawki. Hamowanie aktywności COX-1, obecnej w płytkach krwi, obserwuje się bowiem przyjmując już niewielkie dawki kwasu acetylosalicylowego, tzn. 75-150 mg na dobę. Z kolei indukcję syntezy COX-2 obecnej w prostaglandynach, a co za tym idzie działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe obserwujemy u pacjentów, u których dobowa dawka kwasy acetylosalicylowego wyniosła od 2-6 g.

Przeczytaj: Przeziębienie, fakty i mity

Polopiryna – wskazania do stosowania

Polopiryna to popularny i łatwo dostępny preparat farmaceutyczny, występujący zarówno w formie tabletek dojelitowych jak i tabletek musujących, a nawet granulatu do rozpuszczania. Główne wskazania do zastosowania polopiryny to:

• bóle różnego pochodzenia o maksymalnie średnim nasileniu (np. bóle stawów, mięśni, głowy),
• gorączka,
• objawy świadczące o przeziębieniu lub grypie,
• profilaktyka zawału mięśnia sercowego,
• skłonność do zakrzepicy,
• reumatoidalne zapalenie stawów lub inne stany chorobowe wymagające przyjmowania dużych dawek kwasu acetylosalicylowego (na zlecenie lekarza).

Kiedy nie stosować leku polopiryna?

Choć polopiryna, podobnie jak inne niesteroidowe leki przeciwzapalne jest łatwo dostępna i powszechnie stosowana, wbrew pozorom nie może być przyjmowana przez każdego pacjenta. Głównym przeciwwskazaniem do jej przyjęcia jest oczywiście uczulenie na kwas acetylosalicylowy lub inne salicylany czy też substancje pomocnicze zawarte w preparacie, które może objawiać się m.in. napadami astmy, nieżytem nosa, pokrzywką, skurczem oskrzeli a nawet wstrząsem anafilaktycznym. Wśród innych przeciwwskazań do zastosowania najczęściej wymienia się:

• chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy,
• krwawienia z przewodu pokarmowego,
• przewlekłe choroby układu oddechowego, w tym astmę oskrzelową,
• ciężką niewydolność serca,
• zwiększone ryzyko krwawień, ze względu na zdiagnozowane zaburzenia krzepnięcia krwi wywołane przez małopłytkowość, skazę krwotoczną lub hemofilię,
• niewydolność wątroby lub nerek,
• ciążę (zwłaszcza III trymestr) i okres karmienia piersią,
• wiek pacjenta poniżej 12 lat (ryzyko wystąpienia groźnego dla życia zespołu Reye'a),
• stosowanie metotreksatu.

Polopiryna nie powinna być również stosowania jako lek przeciwzapalny i przeciwgorączkowy w przebiegu infekcji wirusowych takich jak ospa wietrzna czy półpasiec.

Przeczytaj również: Leki osłonowe na żołądek

Jak stosować polopirynę? Dawkowanie i formy podania

Jak już zostało wspomniane, polopiryna występuje w różnej formie, jednakże bezwzględnie jest preparatem do stosowania doustnego. Jako lek przeciwzapalny, najbardziej popularna jest Polopiryna S 300 mg, natomiast w schorzeniach kardiologicznych najczęściej stosowana jest Polopiryna w dawce 75 mg lub 150 mg. Polopirynę zaleca się przyjmować w trakcie posiłku lub bezpośrednio po nim, popijając dużą ilością wody lub mleka.

Dawkowanie polopiryny zależne jest od rodzaju schorzenia. Jako lek o działaniu przeciwgorączkowym i przewciwbólowym wygląda ono następująco:

• osoby dorosłe - 300-600 mg co 4 godziny (maksymalna dawka dobowa leku to 3g),
• młodzież powyżej 12 lat - 600-900 mg na dobę w dawkach podzielonych.

Leczenie objawowe nie powinno trwać dłużej niż 3 dni, po ich upływie konieczna jest konsultacja lekarska.

W schorzeniach kardiologicznych, takich jak zawał mięśnia sercowego i jego profilaktyce, w zależności od zaleceń lekarza od 75 mg do 300 mg na dobę. W chorobach reumatycznych natomiast:

• gorączka reumatyczna - 900 mg 4 razy na dobę,
• reumatoidalne zapalenie stawów - 600 mg 3-4 razy na dobę.

Polopiryna – skutki uboczne

Większość z możliwych działań niepożądanych jest związana z przedawkowaniem zawartego w polopirynie kwasu acetylosalicylowego. Najczęściej zgłaszane są skutki uboczne ze strony:

• układu pokarmowego - nudności, ból brzucha, zgaga, uszkodzenie błony śluzowej żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego, nasilenie objawów choroby wrzodowej;
• układu moczowego - białkomocz, podwyższona ilość białych i czerwonych krwinek w moczu; śródmiąższowe zapalenie nerek;
• układu nerwowego - zawroty głowy, szumy uszne i zaburzenia słuchu;
• układu sercowo-naczyniowego - nadciśnienie;
• układu krwionośnego - wydłużony czas krwawienia, a w badaniach koagulologicznych wydłużone PT;
• małopłytkowość, większa skłonność do krwawień podskórnych;
• układu odpornościowego - pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, wysypka.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych i ich nasilenia się w czasie, konieczne jest poinformowanie o tym lekarza, z jednoczesnym natychmiastowym zaprzestaniem stosowania leku.