WyleczTo

Swędzenie uszu – przyczyny swędzenia ucha w środku i na zewnątrz

19 października 2023
(pierwsza publikacja: 7 lutego 2017)
Anna Owczarczyk
Anna Owczarczyk
Anna Owczarczyk

lekarz

Swędzenie uszu bywa związane z ich nieprawidłowym czyszczeniem. Częściej jednak swędzenie w uchu to objaw choroby. Wielu pacjentów cierpi na grzybicę ucha, w przebiegu której poza nasilonym świądem wewnątrz ucha pojawia się biała wydzielina. Czerwone małżowiny uszne i uczucie pieczenia mogą wskazywać na alergię. Powodem swędzenia ucha w środku bywa też stan zapalny – zapalenie ucha zewnętrznego bądź zapalenie ucha wewnętrznego. Charakterystyczny dla obydwu stanów jest także silny ból ucha.

Nieprawidłowe czyszczenie uszu – przyczyna swędzenia w uszach

Ludzkie ucho to ważny narząd zmysłu słuchu i równowagi. Należy pamiętać, że prócz części zewnętrznej, widocznej gołym okiem w postaci małżowiny usznej i kanału słuchowego zewnętrznego, składa się również z części środkowej i wewnętrznej. Wewnątrz ucho zbudowane jest z błony bębenkowej, układu malutkich kosteczek słuchowych i błędnika odpowiedzialnego za uczucie równowagi. Budowa ucha jest bardzo skomplikowana, dodatkowo ucho posiada unikatowy system samooczyszczania.

Skóra przewodu słuchowego zewnętrznego zaopatrzona jest w gruczoły produkujące woskowinę. Żółto-brunatna wydzielina z ucha zapobiega dostaniu się zanieczyszczeń do jego wnętrza. Woskowina w uchu przemieszcza się w kierunku zewnętrznym ucha, transportując ze sobą zanieczyszczenia zgromadzone w przewodzie słuchowym.

Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?

Swędzenie uszu nie jest zawsze objawem ciężkiej choroby. Należy pamiętać, że skóra pokrywająca ucho zewnętrzne nie różni się zbytnio od skóry pozostałej części ciała. Uczucie swędzenia jest więc naturalne. Problemem jest, gdy staje się uporczywe i towarzyszą mu pieczenie w uchu, mrowienie w uchu lub ból ucha. Często objawy te związane są z nieprawidłową higieną uszu. Nieodpowiednie stosowanie patyczków higienicznych, wykorzystywanych do czyszczenia uszu lub innych przyrządów może spowodować podrażnienie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego. Takie mikrourazy mogą być przyczyną pieczenia uszu, swędzenia ucha w środku, tkliwości. Dyskomfort z tym związany mija najczęściej samoistnie po paru dniach.

Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie

Swędzenie uszu – czy to grzybica ucha?

Przyczyna swędzenia w uszach w wielu przypadkach jest znacznie poważniejsza. Najczęstszym powodem swędzenia uszu jest grzybica. Grzyby kolonizują skórę w sposób naturalny. Stają się zagrożeniem, w przypadku gdy obniży się odporność organizmu. Taka sytuacja występuje między innymi w cukrzycy, po długotrwałej antybiotykoterapii czy stosowaniu niektórych leków. Zakażenie może się również przenosić w sposób bezpośredniego kontaktu: przez stosowanie tych samych słuchawek, aparatów słuchowych czy zatyczek do uszu z osobą chorą.

Objawami grzybicy ucha jest uczucie swędzenia uszu w środku, łuszczenie skóry w uszach, bóle głowy, czop z wydzieliny usznej, najczęściej koloru białego. Zakażenie grzybicze może mieć poważne konsekwencje. Nieleczone szerzy się w głąb ucha i powoduje trwałe ubytki słuchu.

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

Czerwone uszy i swędzenie ucha w środku – co to oznacza?

Kolejną przyczyną świądu uszu, przede wszystkim swędzenia ucha na zewnątrz, może być alergia. Jej manifestacją jest:

  • uporczywe swędzenie w uszach,
  • uczucie pieczenia w uchu,
  • zaczerwienienie małżowiny usznej.

Objawy te najczęściej wywołują preparaty, które mają styczność z okolicą uszu, np.: szampony, żele pod prysznic, farby do włosów, kremy. Często alergia wywołująca swędzenie małżowiny usznej spowodowana jest także przez kontakt z kolczykami, słuchawkami, noszonymi okularami. Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zaprzestanie stosowania szkodliwych substancji i wprowadzenie do codziennego użytku ich bezpieczniejszych substytutów.

To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?

Swędzenie w uchu i pieczenie – objawy zapalenia ucha

Zapalenie ucha zewnętrznego często nazywane jest potocznie uchem pływaka. Faktycznie, najczęściej pacjentami z tym schorzeniem są osoby wcześniej zażywające kąpieli w morzu czy jeziorze. Oczywiście, nie jest to jedyna możliwość wystąpienia zapalenia ucha. Należy jednak pamiętać, że zwiększona wilgotność w przewodzie słuchowym i stosunkowo wysoka temperatura ciała sprzyja nadmiernemu rozwojowi patogenów, takich jak bakterie, wirusy czy grzyby.

Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?

Przyczyną zapalenia ucha zewnętrznego może być również uraz. Podrażnienie skóry kanału słuchowego zewnętrznego patyczkiem higienicznym lub innym przyrządem może ułatwić rozwój stanu zapalnego. Choroby uszu mogą się również manifestować jako zapalenie mieszków włosowych, gruczołów potowych czy gruczołów łojowych. Stan zapalny powoduje wtedy ból ucha w środku pojawiający się przy dotyku, a także przy przeżuwaniu pokarmu czy żuciu gumy. Bólowi towarzyszy mrowienie, pieczenie i swędzenie w uchu

Zapalenie ucha środkowego – ból ucha i szum w uchu

Zapalenie ucha środkowego jest ona jednym z najczęstszych zapaleń ucha u dzieci. Odpowiedzialna za to jest różnica w budowie trąbki słuchowej u dzieci i osób starszych. Dodatkowym czynnikiem ryzyka zachorowania są częste infekcje górnych dróg oddechowych. Głównym objawem jest ból ucha, choć może on nie występować aż u jednej piątej chorych. Ponadto pacjenci zgłaszają uczucie pełności w uchu, szumy uszne, uczucie mrowienia.

Sprawdź też: Woskowina w uchu – jak usunąć czop woskowinowy?

Zauważalne jest postępujące pogorszenie słuchu. W niektórych przypadkach występuje gorączka, nudności, wymioty, wyciek wydzieliny z ucha. Zapalenie ucha środkowego najczęściej leczy się objawowo, zmniejszając dolegliwości bólowe. Czasami konieczna jest antybiotykoterapia, o której powinien zadecydować lekarz.

Swędzenie uszu (niezależnie od tego, czy mamy do czynienia ze swędzeniem ucha w środku czy swędzeniem małżowiny usznej) staje się problemem, jeśli jest uporczywe i trwa dłuższy czas. Szczególnie niebezpieczne jest, gdy dołączają się inne objawy, jak pogorszenie słuchu czy wysoka gorączka. Konsultacja z lekarzem pozwoli trafnie znaleźć przyczynę tego objawu i rozpocząć leczenie.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
  2. „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Opublikowano: 7 lutego 2017
Aktualizacja: 19 października 2023

Więcej na ten temat