Suchy nos – przyczyny i sposoby nawilżenia przesuszonych śluzówek

Suchy nos – podrażnienie, pieczenie, swędzenie w nosie

Suchość w nosie jest najczęściej efektem przebywania w miejscach, w których jest suche powietrze. W okresie zimowym pomieszczenia są wysuszane przez intensywne ogrzewanie, natomiast w okresie letnim wielu z nas używa klimatyzacji.

W takiej sytuacji, z uwagi na niską wilgotność panującą w otoczeniu, organizm zużywa więcej wody na nawilżenie wdychanego powietrza, stąd problem wysuszonej śluzówki nosa i gardła. Wiatr i mróz, które panują na zewnątrz, również mogą przyczynić się do wysuszenia śluzówek.

Dodatkowo niekorzystnie na górne drogi oddechowe działa dym z papierosów, pyły, chemikalia, różne opary. Upośledzają one funkcje rzęsek w błonie śluzowej nosa i są przyczyną miejscowego stanu zapalnego. Śluzówka w nosie jest podrażniona i piecze. Pacjenci skarżą się na uczucie kręcenia i świądu w nosie.

Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?

Przewlekły nieżyt nosa – przyczyna przesuszonej śluzówki

Przewlekły zanikowy nieżyt nosa charakteryzuje się zanikiem błony śluzowej nosa, która z czasem staje się coraz cieńsza. Zanik gruczołów sprawia, że w nosie jest sucho i pojawia się nieprzyjemne uczucie drapania w jamie nosowej. Zalegająca, zaschnięta wydzielina tworzy bolesne strupy, które krwawią przy próbie oderwania. Zanik zakończeń nerwowych powoduje dodatkowo upośledzenie węchu.

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

U kobiet spotykamy się czasem z zanikowym cuchnącym nieżytem nosa, czyli ozeną, która poza suchością w jamie nosowej i wyżej opisanymi objawami manifestuje się dodatkowo przykrym zapachem z nosa.

Odpowiada za niego wspomniana przyschnięta, ropna żółta lub zielona wydzielina. W czasie dalszego rozwoju dolegliwości u pacjenta może wystąpić sączenie wodnistej wydzieliny (przewlekły katar) i krwawienia z nosa. Zdarza się, że występują także inne dolegliwości w postaci bólów głowy czy obniżeniu apetytu.

Kiedy pojawia się drapanie i suchość w nosie, a dolegliwości mają podłoże alergiczne bądź ich przyczyną są przedłużające się infekcje, może także dojść do ścieńczenia śluzówki, w wyniku czego dochodzi do jej uszkodzenia.

Ostry nieżyt nosa ustępuje szybciej i nie doprowadza na ogół do zaniku błony śluzowej nosa.

Suchość w nosie po lekach na katar

Krople do nosa zawierające sterydy stosowane w przypadku sezonowego, ale też całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa nie powinny być stosowane bez przerwy dłużej niż tydzień oraz w ogóle nie powinno się ich aplikować małym dzieciom – do 4. roku życia. Krople te przy dłuższym stosowaniu podrażniają i powodują suchość błony śluzowej jamy nosowej.

Inną grupą leków, które mają podobne niepożądane działanie w postaci suchego nosa przy wielodniowym stosowaniu są pochodne imidazolu, takie jak ksylometazolina i oksymetazolina. Leki te zwężają naczynia krwionośne, przez co zmniejszają przekrwienie, wysięk i obrzęk, dlatego stosuje się je na nieżyt śluzówki nosa.

Jakie choroby podejrzewać, kiedy w nosie jest sucho?

Sucha śluzówka nosa może być oznaką wielu różnych schorzeń. Na szczególną uwagę zasługuje zespół Sjögrena będący chorobą autoimmunologiczną w przebiegu, której dochodzi do zaburzeń wydzielania różnych gruczołów, co objawia się suchością błon śluzowych.

Z kolei w przypadku infekcji w górnych drogach oddechowych dochodzi do namnażania się drobnoustrojów, co powoduje uszkodzenie rzęsek śluzówki nosa i wytworzenie miejscowego stanu zapalnego.

Do innych chorób i dolegliwości będących możliwą przyczyną suchego nosa zaliczamy:

• niedobór żelaza, witaminy A i witamin z grupy B,
• niedobór estrogenów w okresie menopauzy,
• niedoczynność tarczycy,
• dietę ubogobiałkową,
• gruźlicę, kiłę, grzybice,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• mukowiscydozę, sarkoidozę.

Do suchości śluzówki czasem dochodzi także w wyniku nieprawidłowego gojenia po operacjach laryngologicznych.

Jak nawilżyć suchy nos?

Kluczową rolę w nawilżeniu przesuszonej śluzówki nosa odgrywa zidentyfikowanie czynników, które leżą u podstaw pojawienia się tej dolegliwości oraz – w miarę możliwości – ich eliminacja z życia codziennego. Dobrą metodą uzupełniającą leczenie jest inhalowanie nosa wodą z domieszką różnych olejków eterycznych.

Z uwagi na duży dyskomfort związany z suchością nosa u dziecka, nawilżanie śluzówki u maluchów jest szczególnie istotne. Wielu rodziców zaopatruje się w nawilżacze powietrza, które pomagają utrzymać w pokoju dziecięcym odpowiednią wilgotność powietrza. Wyróżniamy nawilżacze parowe, które podgrzewają, a następnie wypuszczają wodę w postaci mgiełki. Z kolei nawilżacze ewaporacyjne odparowywują wodę przy użyciu wentylatora.

Korzystny efekt zarówno u dorosłych, jak i u dzieci przynosi płukanie nosa solą fizjologiczną lub wodą morską.

Na suchy nos pomogą także środki do stosowania miejscowego w postaci żeli, maści i aerozoli. Zawierają one takie związki jak pantenol, wodę morską, olejki eteryczne, glicerol, kwas hialuronowy.