Zapalenie ucha, wewnętrznego, środkowego i zewnętrznego może powodować ból ucha i kłucie w uchu. Ucho boli i kłuje także w przypadku powstania czyraka i przy pojawieniu się czopa woskowinowego. Zatkane ucho, wydzielina i gorączka to typowe objawy zapalenia ucha. U dziecka dodatkowo powoduje ono niepokój, płaczliwość i wybudzanie ze snu. Chore ucho może być przyczyną problemów ze słuchem.
Kłucie w uchu – co oznacza kłujący ból ucha?
Ucho boli i kłuje?
Odczucie, że ma się zatkane ucho, jest ono podrażnione, swędzi, czasem towarzyszy temu tępy, ale niezbyt silny ból może wywołać czop woskowinowy lub ciało obce w przewodzie słuchowym, zapalenie tego przewodu lub podrażnienie skóry ucha.
W razie urazu czy zapalenia narząd słuchu daje o sobie znać w bardzo różnorodny sposób, od stałego tępego bólu po nagłe uczucie przeszywającego kłucia. Czasem dolegliwości ze strony uszu są symptomem choroby zupełnie innego narządu.
Źle funkcjonować może także trąbka słuchowa, której zadaniem jest wyrównywanie ciśnień między uchem a gardłem. Jeżeli natomiast ból ucha jest silny, tętniący, utrzymuje się stale bądź narasta – trzeba zwrócić uwagę, czy nie jest to zapalenie ucha środkowego.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Czasem też mieszki włosowe w przewodzie słuchowym ulegają zapaleniu i powstaje czyrak w uchu, który daje podobne objawy. U pacjentów skarżących się na kłucie w uchu, przeszywający, ostry ból ucha, który pojawia się na jakiś czas, później nawraca, być może pojawił się nerwoból.
Czytaj również: Pulsowanie w uchu – co to znaczy?
Kłucie w uchu – jakie mogą być przyczyny?
Możliwe są różne przyczyny kłującego bólu ucha lub jego okolic. Najpowszechniej wrażenie krótkiego ukłucia, które się powtarza i samoistnie ustępuje może towarzyszyć zwykłej infekcji górnych dróg oddechowych.
Silniejsze już dolegliwości mogą towarzyszyć pacjentom z zapaleniem ucha zewnętrznego. Infekcji sprzyja zanieczyszczenie ucha bakteriami po kąpieli w jeziorze czy morzu, zaleganie w uchu wody lub mydła, uszkodzenie skóry przewodu słuchowego, np. po zbyt intensywnym użyciu patyczków do uszu, zadrapaniu, a także noszenie słuchawek dousznych. Silny ból może też świadczyć o zapaleniu ucha środkowego, które spotyka się często zwłaszcza u małych dzieci.
Uczucie ostrego, krótkotrwałego, przeszywającego bólu ucha jest także objawem podrażnienia nerwu trójdzielnego. Taka neuralgia objawia się nagłym bólem twarzy i ucha występującym samoistnie lub przy dotyku, myciu zębów, żuciu gumy albo podczas mówienia. Boli zazwyczaj jedna strona twarzy, można mieć odczucie, jakby przechodził przez nią prąd. Podobne przeszywające bóle promieniować mogą od kręgosłupa w odcinku szyjnym i wynikać z ucisku na nerwy. Tak dzieje się np. w chorobie zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa. Czasami jednak neuralgie w okolicy ucha nie mają żadnej uchwytnej przyczyny i zanikają po pewnym czasie samoistnie.
Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?
Bóle ucha zewnętrznego
Niespecyficzne dolegliwości bólowe mogą wynikać ze chorób zewnętrznej części ucha – małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego. Bolące ucho może być skutkiem wyprysku kontaktowego i alergii, ukąszenia przez owady, obecności wspominanego już ciała obcego czy woskowiny, urazu ucha, odmrożenia czy poparzenia skóry, jak również zakażeń bakteryjnych (np. tzw. ucho pływaka, róża, czyrak), wirusowych (półpasiec) czy grzybiczych. Zapaleniom, zwłaszcza bakteryjnym, może towarzyszyć zaczerwienienie skóry i gorączka oraz wysięk i wydzielina z ucha (ropna, żółta).
Choć niezwykle rzadko, zdarzają się również nowotwory ucha i jego okolic. Częstym postępowaniem jest regularne oczyszczanie ucha, zmiana opatrunków, krople do uszu z antybiotykiem lub lek podawany doustnie, zakładanie sączków ze sterydami, środki przeciwbólowe. W razie konieczności wymaz z ucha pomaga określić rodzaj drobnoustroju wywołującego infekcję.
Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?
Bóle ucha środkowego
Dolegliwości pochodzące z bardziej wewnętrznie położonych części narządu słuchu, czyli takie skargi pacjentów jak ból ucha w środku i gorsze słyszenie mogą nieść ze sobą takie choroby, jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie błony bębenkowej lub zapalenie wyrostka sutkowatego.
Zaburzenia czynności trąbki słuchowej (Eustachiusza) – jej zapalenie lub ucisk też mogą skutkować bólem z głębszych struktur ucha. Niebezpieczne dla słuchu są urazy – mechaniczne, ale także ciśnienieniowe (wywołane nurkowaniem, lotem samolotem) i akustyczne (nagły huk, bardzo głośna muzyka). Jeżeli w uchu rozrasta się jakaś nieprawidłowa struktura, może to być np. guz, jego ucisk na narządy w obrębie ucha też mogą się manifestować bólem.
Sprawdź też: Woskowina w uchu – jak usunąć czop woskowinowy?
Zapalenie ucha środkowego
Ucho kłuje i wywołuje silny ból kiedy pojawiają się objawy zapalenie ucha. Ostre zapalenie ucha środkowego najczęściej wynika z zakażenia wirusami lub bakteriami przenoszącymi się z jamy nosowej bądź gardła, o wiele rzadziej postępuje od strony błony bębenkowej. Częściej dotyczy dzieci i młodzieży. Objawy zapalenia ucha środkowego to:
- silny, tętniący ból, najczęściej pojawiający się w nocy (tętnienie w uszach może może być odczuwane jako szum lub piski w uszach),
- ból ucha trwający najdłużej do kilku dni,
- gorsze słyszenie, uczucie pełności w uchu,
- ropna wydzielina z ucha,
- gorączka,
- u dziecka płacz, zaburzenia snu, czasem biegunka i wymioty.
Zapalenie uszu często ustępuje samoistnie, podaje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Niekiedy jednak konieczny jest antybiotyk na zapalenie ucha, zwłaszcza jeżeli obserwuje się wyciek z ucha, objawy nie ustępują po 24–48 godzinach, gorączka jest bardzo wysoka lub chore jest dziecko poniżej 6. miesiąca życia.
Ból ucha u dziecka
Jeżeli dziecko boli ucho, przyczyną jest najczęściej ostre zapalenie ucha środkowego. Dzieci są grupą wiekową szczególnie predysponowaną do tego typu infekcji, ponieważ ich krótka trąbka słuchowa stanowi łatwiejszą drogę dla przemieszczających się zakażeń. Drugą najczęstszą przyczyną jest zapalenie ucha zewnętrznego. U małego dziecka należy zwrócić szczególną uwagę, czy w ich przewodach słuchowych nie tkwi ciało obce, np.mały klocek czy pestka, gdyż może to być przyczyna problemów.
Zapalenie ucha u dziecka to powszechna przypadłość, jednak ból ucha może być też udzielony z innych narządów, np. podczas stanu zapalnego migdałków. U malutkich dzieci reakcja na ból może być niejasna. Zapalenie ucha u niemowlaka mogą dawać takie objawy jak niepokój, płaczliwość i wybudzanie ze snu, niechęć do jedzenia i przerywanie ssania piersi, wymioty, biegunki. Okres jesienno-zimowy, szerzenie się infekcji w żłobkach i przedszkolach, brak karmienia piersią, alergia są czynnikami sprzyjającymi chorobom uszu. Nawracające choroby uszu u dzieci (3 lub więcej w ciągu pół roku lub 4 i więcej w ciągu roku zapaleń ucha środkowego) mogą sugerować zaburzenia odporności u dziecka. Leczenie będzie oznaczało zastosowanie antybiotyku lub kropli do uszu.
Od czego może boleć ucho?
Choroby uszu nie są jedynymi winowajcami bólu w tej okolicy. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić choroby zębów (zapalenie, niewyrżnięty ząb), jamy ustnej, gardła i migdałków, węzłów chłonnych, jamy nosowej i zatok, ślinianek, stawu skroniowo-żuchwowego oraz wspomnianą już neuralgię nerwu trójdzielnego, schorzenia kręgosłupa, zapalenie tętnicy skroniowej czy choroby tarczycy.
Zdarza się także, że dolegliwości mają swe źródło w schorzeniach dotyczących krtani, przełyku (m.in. refluks, przepuklina), a nawet serca. Choroby nowotworowe krtani, dna jamy ustnej i głowy również, choć rzadko, mogą takie objawy powodować. W razie występowania i utrzymywania się nieprzyjemnych objawów, bólu, kłucia w uchu należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Agnieszka Wasilewska
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, obecnie lekarz w trakcie stażu podyplomowego oraz członek STN przy Klinice Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Komentarze i opinie (6)
opublikowany 28.02.2020
opublikowany 12.04.2022
opublikowany 24.06.2022
opublikowany 12.03.2024
opublikowany 16.07.2022
opublikowany 28.02.2023