Uraz stawu skokowego – zwichnięcie, skręcenie i stłuczenie kostki

Skręcona kostka – jakie są przyczyny?

Skręcenie kostki (stawu skokowego)to potoczne określenie urazu w stawie skokowo-goleniowym, który łączy goleń ze stępem. Staw skokowy odpowiedzialny jest za zginanie grzbietowe stopy (stawanie na pięcie) oraz za zginanie podeszwowe stopy (stawanie na palcach).

Skręcenie stawu skokowego jest częstym obrażeniem po nieprawidłowym postawieniu stopy na krzywej płaszczyźnie lub w wyniku gwałtownego ruchu podczas poślizgnięcia. Do uszkodzeń stawu skokowo-goleniowego często dochodzi w okresie zimowym.

Skręcenie nogi w kostce wymaga unieruchomienia na kilka dni. W większość przypadków do urazu dochodzi poprzez zewnętrzną krawędź stopy, rzadziej przez wewnętrzną.

Skręcona noga w kostce jest obrażeniem powstałym na skutek przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie, w wyniku czego może dojść do naderwania ścięgien, więzadeł, a nawet do rozerwania torebki stawowej.

Przeczytaj również:

Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja, rehabilitacja, ćwiczenia, powikłania

Ból stopy i spuchnięta kostka – skręcenie stawu skokowego?

Objawem skręcenia jest przede wszystkim ból kostki występujący zaraz po urazie (skręceniu) stawu skokowego i może nasilać się z upływem czasu.

Kolejnym symptomem, który manifestuje skręcenie, jest obrzęk okolicy stawu (spuchnięta kostka), który czasem się powiększa, np. gdy kończyna jest opuszczona. Należy pamiętać, aby kończynę dolną utrzymywać w pozycji uniesionej – np. leżąc, należy podłożyć pod stopę zwinięty koc.

Niekiedy zdarza się, że po skręceniu kostek pojawia się krwiak. Widoczne są siniaki na skórze i wylewy pod jej powierzchnią. Pojawiać się może niestabilność stawu skokowego.

Ból stopy podczas chodzenia czy poruszania – zginania i prostowania – może być spowodowany nadmiernym krwawieniem w okolicach stawu. W niektórych przypadkach wykonuje się punkcję, aby ewakuować krwiak i zmniejszyć dolegliwości bólowe.

Przy skręceniu kostki występuje stan zapalny stawu skokowego (w jego obrębie). Oprócz zauważalnej opuchlizny pojawia się także zaczerwienie i ucieplenie okolicy stawu.

Przeczytaj również:

Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Stłuczenie, skręcenie czy zwichnięcie kostki?

Stłuczenie, skręcenie i zwichnięcie to trzy obrażenia występujące w tej samej okolicy stawu skokowego. Różnią się natomiast obrazem klinicznym urazu.

Stłuczenie kostki jest najmniej groźne spośród wyżej wymienionych. Dochodzi do niego w przypadku kontaktu z twardym podłożem. Z reguły mamy do czynienia ze stłuczeniem kostek lub mięśni w obrębie stawu skokowego. W przebiegu tego urazu nie obserwuje się uszkodzenia torebki stawowej, więzadeł lub przyczepów ścięgien.

Skręcenie stawu skokowego, jak opisywano powyżej, charakteryzuje się przekroczeniem fizjologicznego zakresu ruchu. Może dojść do naderwania torebki stawowej lub uszkodzenia więzadeł oraz przyczepów ścięgien. Występuje ból w stawie skokowym.

Zwichnięcie kostki jest obrażeniem polegającym na przemieszczeniu powierzchni stawowych względem siebie. Fizjologiczny kontakt kości goleni z kością skokową jest zaburzony. W wyniku odniesionych obrażeń może dojść również do przerwania (zerwania) torebki stawowej, uszkodzenia więzadeł lub ścięgien.

Zwichnięcie stawu wiąże się z jego anatomicznym zniekształceniem – w przeciwieństwie do skręcenia, gdzie prawidłowa budowa stawu jest zachowana.

Przeczytaj również:

Ból pod stopą – przyczyny bólu podeszwy stopy

Uraz stawu skokowego – pierwsza pomoc

W przypadku urazu stawu skokowego w pierwszej kolejności należy ograniczyć chodzenie i obciążanie uszkodzonej nogi. Najlepiej ułożyć ją uniesioną do góry (elewacja kończyny), np. podczas leżenia włożyć poduszkę lub jakiś przedmiot pod staw skokowy.

Dobrym sposobem na skręconą kostkę jest zastosowanie chłodnych okładów w okolice stawu skokowego. Działania te pozwolą na zmniejszenie obrzęku oraz zapobiegną powstaniu ewentualnego krwiaka. Spowoduje to zmniejszenie odczynu zapalnego w okolicy stawu i zmniejszenie bólu w kostce.

Szybki plan postępowania po skręceniu kostki

Badania i stabilizator na staw skokowy

Istotnym działaniem będzie zgłoszenie się do lekarza w celu określenia zakresu obrażeń. Z reguły po badaniu palpacyjnym oraz wykonanym zdjęciu RTG można stwierdzić czy doszło do zwichnięcia stawu skokowego, czy jedynie do skręcenia w kostce.

Jeszcze przed udaniem się do lekarza dobrze jest unieruchomić uszkodzony staw skokowy. Dobry w tym przypadku jest bandaż elastyczny. W niektórych przypadkach można zastosować również stabilizator na staw skokowy.

Przeczytaj również:

Rodzaje stóp – stopa grecka, stopa rzymska i stopa egipska

Rehabilitacja stawu skokowego

Pierwszy etap rehabilitacji po skręceniu kostki polega na zwiększaniu ruchomości w stawie, a także korzystaniu z zabiegów fizykoterapii przyspieszających gojenie uszkodzonych tkanek. Dobrym postępowaniem jest wykonywanie masażu okolicy stawu skokowego, który ma na celu rozluźnianie i pobudzanie mięśni oraz więzadeł.

Kolejnym etapem rehabilitacji skręconej kostki jest wzmacnianie siły mięśniowej goleni oraz stopy po stronie uszkodzonego stawu skokowego. Pozwoli to na zwiększenie jego elastyczności i szybszy powrót do fizjologicznego funkcjonowania.

Wspomagająco można zastosować kinesiotaping – plastrowanie dynamiczne. Odpowiednie naklejenie taśm łagodzi ból stawu, a także przyczynia się do jego stabilizacji.

Ważnym zadaniem rehabilitacji po skręceniu stawu jest uwrażliwienie czucia głębokiego mięśni – odpowiednio przygotowane przy kolejnym nieprawidłowym stąpnięciu szybciej zareagują, zapobiegając ponownemu urazowi stawu skokowego.

Osoby uprawiające sport czynnie powinny ponadto pomyśleć o obuwiu chroniącym kostki oraz o stosowaniu stabilizatora stawu skokowego.

Przeczytaj również:

Złamanie kostki bocznej stawu skokowego – jak leczyć i jaka rehabilitacja?

Uraz stawu skokowego – najczęściej zadawane pytania 

Jak długo trwa rekonwalescencja po skręceniu stawu skokowego?

Czas powrotu do pełnej sprawności zależy od stopnia urazu (I, II czy III stopnia). W łagodnych przypadkach możliwa poprawa następuje w ciągu 2–4 tygodni, a w poważniejszych – nawet po kilku miesięcach. Rehabilitacja, ćwiczenia stabilizujące i stopniowe obciążanie odgrywają tu kluczową rolę.

Kiedy należy zrobić RTG stawu skokowego?

RTG jest zwykle zalecane, gdy występują objawy, takie jak: silny ból, ograniczenie możliwości chodzenia, deformacja kostki, krwiaki lub podejrzenie złamania. To pozwala wykluczyć uszkodzenia kostne i dobrać właściwe leczenie.

Czy można szybko powrócić do sportu po skręceniu kostki?

Powrót do aktywnego uprawiania sportu zależy od pełnej regeneracji stawu i mięśni. Zwykle następuje to etapowo: najpierw ćwiczenia zakresu ruchu, potem wzmocnienie, koordynacja, stabilizacja i wreszcie ćwiczenia specyficzne dla danego sportu (np. skoki, zwroty, lądowania).

Czy leczenie operacyjne stawu skokowego jest często stosowane?

Operacja może być konieczna w przypadkach ciężkich uszkodzeń: całkowitego zerwania więzadeł, niestabilności stawu mimo rehabilitacji, uszkodzeń chrząstki stawowej czy przemieszczeń kostnych. Decyzję podejmuje ortopeda po obrazowaniu (CT, MRI).

Czy stosuje się jakieś nowe metody leczenia lub terapie wspomagające?

Tak – rozwijane są metody, takie jak:

• Terapia osoczem bogatopłytkowym (PRP) w celu przyspieszenia gojenia więzadeł i ścięgien.

• Infuzja stawowa kwasu hialuronowego jako wsparcie regeneracji chrząstki.

• Laser wysokoenergetyczny / terapia światłem (fotobiomodulacja) – przyspiesza procesy naprawcze i redukuje ból.

• Ultrasonizacja z mikrokolcami (iniekcje sonoporacyjne) jako metoda wspomagająca wprowadzanie leków przeciwzapalnych do tkanek głębiej położonych.

współpraca: redakcja Wylecz.to