Ból kości i stawów – skąd się biorą bóle kostno-stawowe?

Bóle kostno-stawowe – przyczyny bólu

Jedną z najczęstszych przyczyn bólów kostno-stawowych jest choroba zwyrodnieniowa. W chorobie tej dochodzi do degradacji chrząstki stawowej, a z czasem jej trwania również do uszkodzenia więzadeł, mięśni, torebki stawowej oraz kości. Uszkodzenie chrząstki stawowej powodować może pogorszenie jakości życia oraz niesprawność, ponieważ elementy kostne stawu nie mogą poruszać się w sposób prawidłowy. Czynniki, które mogą wywoływać chorobę zwyrodnieniową to np.: otyłość, osłabienie mięśni stabilizujących staw objęty chorobą, nieprawidłowa budowa stawu, wady postawy, a także czynniki zawodowe. To, że chrząstka stawowa się zużywa, jest jednak procesem naturalnym i dotyczy każdego człowieka, natomiast pewne okoliczności mogą przyczynić się do jej wcześniejszego zużycia.

Inne przyczyny występowania bólu kostno-stawowego to:

• choroby reumatyczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK);
• przeciążenia stawów;
• urazy kości i stawów;
• infekcje, np. podczas grypy mogą pojawić się bóle kości i stawów.

Przeczytaj również:

Poranne bóle stawów – ból stawów rano – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są objawy zapalenia stawów?

Bóle w kościach i stawach w szczególności dotyczą osób starszych, jednak coraz częściej pojawiają się one u osób w drugiej czy trzeciej dekadzie życia. Najczęstsze okolice, w których osoby zgłaszają bóle kostno-stawowe, to odcinek lędźwiowy kręgosłupa, stawy kolanowe oraz stawy biodrowe.

W obrębie stawów z różnych przyczyn może pojawić się stan zapalny. Typowe objawy zapalenia stawu to:

• zaczerwienie i ocieplenie danej okolicy, co spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tym miejscu;
• obrzęk;
• zaburzenie ruchomości w stawie;
• bóle stawowe.

Oprócz bólu kostno-stawowego chory może czuć ogólne zmęczenie, osłabienie, może pojawić się również podwyższona temperatura ciała.

Przeczytaj również:

Ból stawów dłoni – dlaczego bolą ręce i palce dłoni?

Jak leczyć bóle stawów?

W związku z tym, że bóle kostno-stawowe mogą powodować problemy z poruszaniem się i obniżenie jakości życia, ważne jest, aby wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Przede wszystkim należy ustalić konkretną przyczynę bólu w stawach, a w tym celu warto udać się do lekarza, który postawi prawidłową diagnozę. Aby jednak to zrobił, może zlecić wykonanie specjalistycznych badań, jak np. badanie rentgenowskie (RTG) czy ultrasonograficzne (USG).

U osób, u których ból zlokalizowany jest miejscowo, stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w postaci żelu czy maści na miejsce objęte stanem chorobowym. Inną formą leczenia, zarówno w przypadku bólu miejscowego jak i uogólnionego, jest przyjmowanie leków przeciwbólowych w formie tabletek.

Leki na bóle stawowe można kupić na receptę oraz bez recepty, w zależności od tego, jaką substancję leczniczą mają w swoim składzie. Dodatkowo lekarz może zalecić odciążenie bolącego stawu (ortezy, kule) oraz jego unieruchomienie. W przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, lekarz może podjąć decyzję o leczeniu chirurgicznym stawu objętego chorobą.

Jak dbać o stawy na co dzień

Przeczytaj również:

Rwa barkowa (ramienna) – przyczyny, objawy, badania, leczenie, ćwiczenia, powikłania brachialgii

Rehabilitacja w bólach stawów

Osoby, które cierpią na bóle kostno-stawowe powinny skorzystać z pomocy fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta za pomocą specjalistycznych sprzętów może wykonać zabiegi, które pomogą w zwalczeniu bólu i stanu zapalnego. Mowa tutaj o zabiegach takich jak: ultradźwięki, laser czy jonoforeza z zastosowaniem odpowiedniego leku. Zabiegi te powinny być stosowane jako element pomocniczy, a głównym elementem terapii powinna być kinezyterapia, czyli leczenie ruchem, terapia manualna oraz masaż.

Kolejny element wspomagający w bólach stawów to kinesiotaping, czyli aplikacja specjalnych plastrów/taśm. Istnieją różne formy aplikacji, przez co można osiągnąć różne efekty terapeutyczne, takie jak rozluźnienie mięśni, stabilizacja stawu czy zmniejszenie obrzęku.

Nowoczesne kierunki leczenia bólu stawów

Współczesna medycyna coraz częściej skupia się nie tylko na łagodzeniu objawów bólu stawów, ale przede wszystkim na regeneracji tkanek i zatrzymaniu procesu zapalnego u źródła. Dzięki temu możliwe jest skuteczniejsze leczenie bez konieczności zabiegów chirurgicznych.

Terapie biologiczne – PRP, CGF i komórki macierzyste

Jednym z najważniejszych trendów są terapie biologiczne, takie jak osocze bogatopłytkowe (PRP), CGF i komórki macierzyste.
PRP i CGF dostarczają czynników wzrostu, które stymulują naturalną regenerację chrząstki, natomiast komórki macierzyste mogą odbudowywać uszkodzone struktury stawu. Zabiegi te są mało inwazyjne i przynoszą długotrwałą poprawę.

Przeczytaj również:

Rwa udowa – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia, zapobieganie

Fala uderzeniowa i laseroterapia HILT

Fala uderzeniowa (ESWT) oraz laseroterapia wysokoenergetyczna (HILT) to metody bezoperacyjne, które zmniejszają stan zapalny, poprawiają krążenie i przyspieszają gojenie tkanek. Stosuje się je m.in. przy bólu kolan, bioder i kręgosłupa, często jako uzupełnienie rehabilitacji.

Terapie skojarzone i medycyna personalizowana

Coraz częściej stosuje się terapie łączone – np. iniekcje PRP połączone z fizjoterapią i kinezyterapią. Dzięki temu efekty leczenia są trwalsze.
Nowym kierunkiem jest również farmakogenetyka, czyli dobór leków przeciwzapalnych do indywidualnego profilu genetycznego pacjenta, co zwiększa skuteczność terapii.

Leczenie wspomagające i profilaktyka

Wspierająco stosuje się kolagen, kwasy omega-3, kurkuminę i boswellię, które wspomagają regenerację i zmniejszają stan zapalny.
Równocześnie zaleca się aktywność fizyczną, zdrową dietę i utrzymanie prawidłowej masy ciała – to najprostsze sposoby na zachowanie zdrowych stawów przez długie lata.

Bóle w stawach – jak ich uniknąć?

Żeby uniknąć pojawienia się bólu stawów warto wiedzieć, co należy, a czego nie należy robić, aby chronić swoje stawy. Najważniejsze przy tym są:

• utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
• wykonywanie ćwiczeń fizycznych w celu wzmocnienia mięśni, co zapewni lepszą stabilizację stawów;
• uprawianie aktywności fizycznej, która nie powoduje przeciążenia stawów;
• nauka wykonywania w sposób prawidłowy codziennych czynności, jak np. podnoszenie, schylanie się, siedzenie przy biurku/stole;
• odpowiednia dieta;
• ewentualnie przyjmowanie suplementów diety z glukozaminą.

Przeczytaj również:

Rwa kulszowa a zapalenie korzonków. Podobieństwa i różnice

Najczęściej zadawane pytania o bóle kostno-stawowe

• Czy bóle stawów mogą być objawem chorób autoimmunologicznych?
  Tak, bóle stawów mogą towarzyszyć chorobom takim jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń rumieniowaty układowy czy łuszczycowe zapalenie stawów. W takich przypadkach ból wynika z przewlekłego stanu zapalnego i wymaga specjalistycznego leczenia reumatologicznego.
• Jakie badania wykonać przy przewlekłych bólach stawów?
  Lekarz może zlecić badania obrazowe (RTG, USG, rezonans magnetyczny) oraz laboratoryjne, takie jak: OB, CRP, czynnik reumatoidalny (RF) i przeciwciała anty-CCP.
• Czy dieta ma wpływ na kondycję stawów?
  Zdecydowanie tak. Dieta bogata w kwasy omega-3, kolagen, witaminę D3, wapń i antyoksydanty wspiera regenerację chrząstki i łagodzi stany zapalne.
• Jakie nowoczesne metody leczenia bólu stawów są obecnie dostępne?
  Nowoczesne terapie obejmują: iniekcje dostawowe z kwasem hialuronowym, ostrzykiwanie osoczem bogatopłytkowym (PRP), terapię komórkami macierzystymi, laseroterapię wysokoenergetyczną (HILT) oraz leczenie falą uderzeniową (ESWT).
• Kiedy udać się do ortopedy lub reumatologa?
  Jeśli ból utrzymuje się ponad tydzień, towarzyszy mu obrzęk, sztywność poranna lub ograniczenie ruchomości – należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

współpraca: redakcja Wylecz.to