Torbiele w piersiach – objawy, jak się leczy, czy trzeba usunąć?

Przyczyny powstawania torbieli w piersiach

Torbiele piersi powstają w następstwie proliferacji (rozrostu) komórek wyściełających przewody mleczne (nabłonkowe) zlokalizowane w piersiach oraz okolicznego odkładania włóknika. Prowadzi to do zaczopowania tych przewodów i uniemożliwienia odpływu z nich płynu. Dochodzi do ich poszerzenia, rozdęcia i uformowania się torbieli. Torbiele w piersiach powstają w szczególności poza okresem karmienia piersią, gdyż gruczoł sutkowy od okresu dojrzewania nieustannie produkuje niewielką ilość surowiczej wydzieliny pozwalającej zapewnić drożność przewodów.

Wydzielina ta po zaczopowaniu ujścia przybiera barwę brązową lub niebieską, tworząc tzw. torbiel siną. Często w płynie wypełniającym torbiel odkładają się sole wapnia co prowadzi do ich przebudowy i zwapnienia. Jest to jednocześnie najczęstszy mechanizm ich powstawania. Przyczyna powstawania tego typu zmian nie jest do końca poznana. Z obserwacji wynika, iż największe znacznie mają tu zaburzenia endokrynologiczne. Ma to związek z wpływem na gruczoł piersiowy hormonów przysadki, głównie prolaktyny, a także hormonów płciowych, hormonów kory nadnerczy, insuliny i hormonów tarczycy. Prawdopodobnie rolę w ich rozwoju odgrywają również nieprawidłowe przemiany tłuszczy w organizmie.

Zobacz też: Rodzaje badań piersi

Jak wygląda torbiel w piersi?

Torbiele piersi nie są zmianami dużymi. Ich wielkość waha się od jednego do około pięciu centymetrów, pozwala to jednak na ich palpacyjne (dotykiem w czasie badania piersi) wykrycie torbieli piersi podczas badania piersi nawet przez osoby nieprzeszkolone (tzw. samobadanie piersi). Rozmiar nie ma żadnego wpływu na rokowanie ani sposób leczenia. Są to również zmiany mnogie.

Najczęściej występuje do kilku zmian w tej samej piersi i czasami można stwierdzić je również w drugiej, jednak rozmiar wystarczający do ich wybadania osiąga, w przeważającej większości przypadków, tylko jedna torbiel.

Co najważniejsze, torbiele są:

• przesuwalne względem podłoża,
• gładkie w swoich obrysach,
• niekiedy miękkie w dotyku,
• można je porównać do bąbelków wypełnionych płynem.

Jeśli zaobserwujemy u siebie nieregularny guzek w piersi, stale „ufiksowany” w jednym miejscu, jest to sygnał, że trzeba jak najszybciej zgłosić się do lekarza, gdyż może to być zmiana groźniejsza od łagodnych torbieli.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

U kogo powstają torbiele w piersiach?

Torbiel w piersiach najczęściej pojawia się w okresie około- i pomenopauzalnym, a częstość ich występowania rośnie wraz z wiekiem. Przyjmuje się że w populacji generalnej pojawiają się u pięćdziesięciu procent kobiet po czterdziestym roku życia, a po siedemdziesiątym roku życia aż u ponad dziewięćdziesięciu procent. Stanowią też najczęstsze przypadkowo wykrywane zmiany w piersiach w badaniu mammograficznym. Dotyczy to jednak głównie torbieli, które uległy zwapnieniu, ponieważ tylko one są w stanie wywołać charakterystyczne obrazy na zdjęciu mammograficznym.

Torbiele a rak sutka

Zmiany włóknisto-torbielowate są zmianami nowotworowymi, jednak zalicza się je do grupy rozrostów łagodnych. Oznacza to, że nie dają one odległych przerzutów, a ich objawy są związane jedynie z oddziaływaniem na okoliczne tkanki. W przypadku torbieli piersi objawy te są słabo nasilone, ponieważ mają one bardzo powolne tempo wzrostu przez co nie powodują ucisku na nerwy, naczynia krwionośne ani limfatyczne.

Obecność tego typu zmian wiązać się może jednak z ryzykiem jego przekształcenia w nowotwór złośliwy – raka piersi. Ryzyko to istnieje w przypadku każdego z rodzajów nowotworu łagodnego przy czym największe występuje przy obecnej dysplazji z obecnością atypowych komórek, a następnie w przypadku tak zwanej gruczolistości, dysplazji bez obecnych atypowych komórek i dopiero na końcu przy zmianach włóknisto-torbielowatych. Ryzyko to jest marginalne różniące się jedynie nieznacznie od ryzyka rozwoju raka piersi w populacji osób nienarażonych.

Torbiele w piersiach – leczenie

Ze względu na swoją niewielką szkodliwość, zmiany typu włóknisto-torbielowatego w zasadzie nie wymagają leczenia. Znaczna ich większość pozostaje niewykryta i niema pod względem objawów aż do końca życia co dowodzi ich łagodności. Jeśli więc można tu mówić o leczeniu to będzie nim kosmetyczne usunięcie zmian na drodze zabiegu chirurgicznego. Bardzo istotne jest aby diagnoza wykrytych torbieli piersi została potwierdzona badaniem histopatologicznym. Polega ono na pobraniu fragmentu zmiany za pomocą biopsji piersi (biopsji cienkoigłowej), a następnie mikroskopowej analizie. W badaniach wykorzystuje się także usg piersi.

W przypadku potwierdzenia torbieli piersi decyzja w dużej mierze uzależniona jest od lokalizacji zmian, ponieważ usunięcie zmiany niesie ze sobą ryzyko pewnego stopnia deformacji piersi. Im zmiana położona jest głębiej tym rozległość zabiegu, a więc i stopień zniekształcenia jest większy. Jest to również istotne w przypadku karmienia piersią po zabiegu. Istnieje bardzo duże ryzyko przecięcia i uszkodzenia przewodów mlecznych, co może doprowadzić do zastoju pokarmu i powikłań zapalnych.

Guzki w piersiach

Zdecydowanie nie należy jednak lekceważyć obecności jakichkolwiek zmian guzowatych w obrębie piersi. Pomimo, iż najczęściej są nimi zmiany łagodne nie wymagające leczenia, to nigdy nie ma pewności co do natury takiej zmiany zanim nie zostanie wykonana analiza histopatologiczna.

Aby jednak była ona możliwa, zmianę trzeba najpierw zauważyć do czego niezbędne są regularne wizyty u ginekologa, poddawanie się mammograficznym badaniom przesiewowym oraz samobadanie piersi.