Kamica szczawianowo-wapniowa występuje przy nadmiernej ilości kwasu szczawiowego lub szczawianów w moczu, w chorobach zapalnych jelit i po resekcji jelit, przy bardzo dużej podaży witaminy C, niedoborze witaminy B6 oraz zaburzonym wydalaniu jonów wodorowych przez nerki.
Dieta w kamicy szczawianowo-wapniowej
Spis treści
Czym jest kamica nerkowa?
Kamica nerkowa polega na tworzeniu się w nerkach złogów z substancji chemicznych. Do wytrącania się kamieni dochodzi w sytuacji, gdy w moczu przekroczony zostanie próg rozpuszczalności dla związków, które w warunkach prawidłowych się w nim rozpuszczają. Kamica nerkowa dotyczy około 5% populacji, przy czym dwukrotnie częściej występuje u mężczyzn.
U wielu osób choroba przebiega bezobjawowo z okresowymi silnymi dolegliwościami w okolicy lędźwiowej, określanymi jako kolka nerkowa. W 50% przypadków kamica ma przebieg nawrotowy. Wczesne rozpoznanie przyczyny i swoiste leczenie w istotny sposób poprawia rokowania, zwłaszcza w przypadku kamicy nawrotowej.
Do czynników sprzyjających powstawaniu kamieni nerkowych należą: zwiększone wydalanie z moczem substancji tworzących kamienie: wapnia, kwasu szczawiowego, fosforanów, moczanów, cystyny, zmiana odczynu moczu, niedobór związków ograniczających krystalizację składników moczu np. magnezu, cytrynianów, zbyt mała ilość płynów w diecie lub nadmierna ich utrata, przewlekłe zakażenie układu moczowego. W etiopatogenezie kamicy nerkowej postuluje się również wpływ uwarunkowań genetycznych.
Kamienie występujące w drogach moczowych można podzielić na:
- szczawianowo-wapniowe,
- fosforanowo-wapniowe,
- z kwasu moczowego,
- struwitowe (fosforanowo-magnezowo-amonowe),
- cysty nowe.
To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny
Znaczenie diety w kamicy nerkowej
Postępowanie dietetyczne stanowi bardzo istotny element zarówno w profilaktyce jak i leczeniu kamicy nerkowej. Lekarz ustala przyczynę powstania kamicy nerkowej, jej rodzaj oraz postępowanie dietetyczne.
W leczeniu oraz zapobieganiu kamicy ważną rolę odgrywają:
- dopasowanie diety do rodzaju kamicy nerkowej i specyficznych zaburzeń metabolicznych,
- płyny – pacjenci z kamicą nerkową powinni spożywać duże ilości płynów, dzięki czemu zmniejsza się stężenie składników moczu, co zapobiega ich wytrącaniu w postaci kryształków. Wypijanie dostatecznej ilości płynów znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia lub nawrotu kamicy nerkowej. Zalecane płyny to woda stołowa, wody mineralne, woda przegotowana, napar z brzozy, słaba herbata. Ważne są płyny podawane przed snem, które rozcieńczają mocz w godzinach nocnych.
- ograniczenie spożycia soli kuchennej – promotorem kamicy szczawianowo-wapniowej jest sód, gdyż zwiększa on wydalanie wapnia i moczanu sodu. Istotne więc jest ograniczenie soli kuchennej, przetworów z dodatkiem soli i zawierających glutaminian sodu, a także produktów bogatych w kwas szczawiowy. W niektórych przypadkach należy zwrócić uwagę na podaż wapnia, fosforu, magnezu i białka. Powstawianiu kamicy może również sprzyjać dieta bogata w białko zwierzęce,
- zwiększenie spożycia potasu – zbyt mała ilość potasu w diecie wpływa na zwiększenie wydalania wapnia z moczem oraz przypuszczalnie zmniejsza ilość wydalanych cytrynianów,
- dostosowanie ilości spożywanego białka zwierzęcego do zapotrzebowania organizmu – wysokie spożycie białka prowadzi do zakwaszenia moczu i sprzyja zwiększonemu wydalaniu kwasu moczowego, kwasu szczawiowego i wapnia, obniżenia wydalania cytrynianów. Podaż białka w diecie powinna wynosić 0,8-1,0 g na kg masy ciała,
- brak drastycznych ograniczeń odnośnie podaży wapnia – znaczne ograniczenie spożycia wapnia może prowadzić do wtórnego nadmiernego wydalania z moczem kwasu szczawiowego i utraty masy kostnej, z której wapń będzie pobierany do wyrównania braków.
Konkretne i szczegółowe zalecenia dietetyczne powinny być dostosowane do rodzaju kamicy.
Czym jest kamica szczawianowo-wapniowa?
Kamica szczawianowo-wapniowa występuje przy nadmiernej ilości kwasu szczawiowego lub szczawianów w moczu, w chorobach zapalnych jelit i po resekcji jelit, przy bardzo dużej podaży witaminy C, niedoborze witaminy B6 oraz zaburzonym wydalaniu jonów wodorowych przez nerki.
Dieta w kamicy szczawianowo-wapniowej
- przy zwiększonym jelitowym wchłanianiu wapnia i szczawianów ogranicza się produkty będące źródłem tych składników,
- kamicy tej sprzyja nadmiar sodu w diecie, który zwiększa wydalanie moczanu sodu, wapnia, dlatego należy ograniczać spożycie soli kuchennej,
- jeśli kamica spowodowana została nadmiernym wydalaniem wapnia przez nerki, np. w nadczynności tarczycy czy w osteoporozie, to podaży wapnia nie ogranicza się. Spadek zawartości wapnia w diecie zwiększa wchłanianie szczawianów z przewodu pokarmowego, dlatego ważna jest równowaga pomiędzy wapniem i kwasem szczawiowym w posiłku. Wskazana jest zwiększona podaż substancji zapobiegających tworzeniu się złogów – magnezu, cytrynianów, fosforanów oraz płynów w ilości co najmniej 2 litry na dobę,
- ograniczyć powinno się również spożycie białka zwierzęcego.
Produkty zalecane w kamicy szczawianowo-wapniowej
- Duża ilość płynów,
- soki owocowe, owoce cytrusowe,
- produkty zbożowe z pełnego ziarna,
- ogórki, cebula, kukurydza,
- masło.
Produkty zalecane w ograniczonych ilościach
- Mleko i przetwory mleczne,
- ziemniaki, marchew, buraki, groch, pomidory, nasiona roślin strączkowych, zielone warzywa liściaste, kapustne, sałata,
- śliwki, agrest, orzechy,
- mięso i przetwory mięsne, ryby, jaja.
Produkty przeciwwskazane
- szpinak, szczaw, rabarbar, boćwina, buraki, pietruszka, seler, bakłażan, por, kabaczek,
- jeżyny, mango, jagody, czerwona porzeczka, winogrona, maliny, truskawki, orzechy,
- czekolada mleczna i gorzka, kakao w proszku,
- otręby pszenne, tofu,
- mocna herbata, kawa, piwo,
- konserwy mięsne, rybne,
- kiszonki,
- koncentraty zup, sosów,
- przyprawy ostre oraz z glutaminianem sodu,
Opublikowano: 24.07.2013;
aktualizacja: 28.03.2017
Oceń:
4.7
324
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 31.01.2019
opublikowany 06.02.2019
opublikowany 11.03.2019
opublikowany 06.02.2019
opublikowany 25.07.2023