Wielu z nas nie wyobraża sobie poranka bez kubka aromatycznej kawy czy też popołudniowego spotkania z przyjaciółmi bez filiżanki „małej czarnej”. Choć kawa towarzyszy nam od setek lat, jej wpływ na zdrowie wciąż pozostaje kwestią sporną. Z pewnością jej picie poprawia wielu z nas samopoczucie, jednak są również sytuacje, kiedy kawa może szkodzić. O czym dokładnie mowa?
Czy kawa szkodzi? Kto nie powinien pić kawy?
Spis treści
Dlaczego pijemy kawę?
Kawa, czyli napar przyrządzany z palonych, a następnie mielonych ziaren kakaowca, to napój który przybył do Europy w XVI wieku z Indii, jednak popularna, zwłaszcza w Polsce, stała się o wiele później. Uprawiana jest głównie w Brazylii, ale również w innych krajach Ameryki Południowej, Wietnamie, Indiach oraz w Afryce. To jeden z najpopularniejszych napojów na całym świecie, który nie tylko poprawia naszą wydolność i koncentrację, ale również poprawia nastrój i dodaje energii. Choć praktycznie nie zawiera ona kalorii, dostarcza wiele cennych substancji aktywnych, takich jak antyoksydanty, polifenole, magnez, sód oraz potas. Swoją popularność kawa zawdzięcza jednak przede wszystkim wysokiej zawartości kofeiny, której w jednej filiżance kawy znajdziemy około 57 mg.
Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie
Mechanizm działania kofeiny
Kofeina stanowi jeden z inhibitorów receptorów adenozyny, substancji, która odpowiedzialna jest za odczuwane przez nas senność i zmęczenie. Zapobiega ona więc występowaniu tych objawów, pod warunkiem przyjmowania jej optymalnej dawki, czyli około 3 mg/kg masy ciała. Warto pamiętać, że kofeina oddziałuje nie tylko na receptory adenozynowe, ale również stymuluje wydzielanie kwasu żołądkowego, rozszerza naczynia krwionośne zwiększając ilość dostarczanych do mięśni i tkanek tlenu oraz substancji odżywczych, a także wzmacnia działanie wielu różnych hormonów, w tym m.in. adrenaliny. Najwięcej kofeiny znajdziemy w kawie parzonej przelewowo, której to jeden kubek dostarcza od 60 do 120 mg, podczas gdy w filiżance espresso jest jej tylko około 50 mg.
Korzyści zdrowotne z picia kawy
Choć niektórzy twierdzą, że kawa jest jedną z najtańszych używek, nie można jej odmówić pozytywnego wpływu na nasze zdrowie. Jakie są zalety jej picia?
Pozytywne działanie kawy na organizm:
• działanie pobudzające i przeciwbólowe,
• zmniejszanie uczucia łaknienia,
• opóźnia pojawienie się choroby Alzheimera i Parkinsona,
• zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2,
• zwiększa wydolność oskrzeli,
• działanie przeciwnowotworowe,
• zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów depresyjnych,
• obniża ryzyko udaru mózgu lub zawału serca,
• sprzyja odchudzaniu.
Wszystkie te pozytywne skutki picia kawy można zauważyć pod warunkiem, iż wypijana jest tzw. dawka lecznicza, czyli maksymalnie 2-4 filiżanki dziennie (ok.200-300 mg kofeiny).
Kiedy picie kawy szkodzi
W przypadku kawy prawdziwe wydaje się być stwierdzenie, że brak umiaru szkodzi. Udowodniono bowiem, że spożywanie tego napoju w nadmiernych ilościach może prowadzić do stanu poddenerwowania, zaburzeń psychotycznych oraz częstych stanów lękowych. Co istotne, każdy z nas na wypijaną kawę reaguje inaczej. Ma to związek z dziedziczeniem genu odpowiedzialnego za rozkład kofeiny w naszym organizmie. U osób, u których proces ten przebiega wolniej możemy zaobserwować niekorzystne skutki picia kawy, takie jak podwyższenie ciśnienia czy częste bóle głowy. Picie kawy może ponadto szkodzić osobom, które cierpią na schorzenia układu pokarmowego.
Przeciwwskazania do picia kawy:
• Choroba wrzodowa żołądka i jelit,
• Refluks,
• Zespół jelita drażliwego,
• Choroba Leśniowskiego-Crohna.
Ma to związek z faktem, iż kofeina nie tylko sprzyja produkcji kwasu solnego, ale osłabia również napięcie zwieracza dolnego przełyku, wzmagając objawy chorobowe.
Poprzez wpływ na farmakokinetykę, wchłanianie niektórych substancji, a nawet pH soku żołądkowego, kawa może szkodzić również w wyniku połączenia z lekami. Z tego względu bezwzględnie należy unikać popijania nią większości przyjmowanych środków farmaceutycznych. Groźne dla zdrowia może być również połączenie kawy z paleniem tytoniu, prowadzi ono bowiem do podniesienia ciśnienia tętniczego krwi.
Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka
Czy można pić kawę w ciąży?
Kawa, w nadmiernej ilości może również niekorzystnie wpływać na rozwijający się w ciele ciężarnej płód, zwiększając m.in. ryzyko wystąpienia u dzieci zaburzeń neurologicznych czy otyłości, a także prowadząc do przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka. O ile więc nie możemy całkowicie wyeliminować jej z naszej diety na czas trwania ciąży, najlepiej ograniczyć jej ilość do minimum.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
Zygmunt Zdrojewicz, Karolina Grześkowiak, Marek Łukasiewicz, Czy picie kawy jest zdrowe?, Med Rodz 2016; 19(3): 138-145
Regina Wierzejska, Zaburzamy, czy wspieramy zdrowie sięgając po filiżankę kawy?, XXVI Konferencja Dyskusyjna: Fakty i fikcje w żywieniu człowieka, dostęp online: http://ptnz.sggw.pl/wp-content/uploads/2018/10/Fakty_i_fikcje_streszczenia_referatow_2018.pdf [stan na dzień 20.09.2020]
Dagmara Kabzińska, Kawa i jej wpływ na zdrowie, cz. 2, Biotechnologia.pl, dostęp online: https://mtz-clinical.pl/wp-content/uploads/2018/03/Artyku%C5%82-Kawa-i-jej-wp%C5%82yw-na-zdrowie-cz.2.pdf [stan na dzień 20.09.2020]
Opublikowano: 23.09.2020;
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Natalia Michalak
diagnosta laboratoryjny
Absolwentka kierunku analityka medyczna na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Prywatnie mama wesołej dwójki i pasjonatka zdrowego i aktywnego stylu życia. Dzięki swojemu wykształceniu doskonale wie, jak ważną rolę odgrywa w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie odpowiednia profilaktyka, której niezbędnymi elementami są m.in. regularnie wykonywane badania laboratoryjne, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.
78
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 01.10.2023