W ciąży, ze względu na liczne zmiany zachodzące w organizmie przyszłej mamy, mogą wystąpić nieprzyjemne objawy związane z zaburzeniem pracy przewodu pokarmowego. W większości przypadków nie doskwierają one na tyle, aby konieczne było stosowanie terapii farmakologicznej. Poza tym, pewne zmiany w funkcjonowaniu układu trawiennego mają pozytywne skutki dla prawidłowego rozwoju ciąży.
Ciąża a zgaga i nudności - co oznaczają problemy z układem pokarmowym w ciąży?
Ciąża a układ pokarmowy
Ciąża powoduje wiele zmian w ciele kobiety. Głównymi czynnikami wywołującymi te pojawiające się odmienności są hormony, a dokładnie zmiana ich stężenia we krwi. W organizmie każdej zdrowej kobiety co miesiąc podczas cyklu miesiączkowego odbywa się swoiste „falowanie” stężenia estrogenów i progesteronu we krwi. W ciąży stężenia hormonów płciowych są wyższe i nie podlegają tak gwałtownym zmianom, jakim podlegają w trakcie cyklu. Z tego też powodu ich wpływ na organizm jest inny, a dokładniej, szerszy aniżeli u kobiety nieciężarnej. Na pracę przewodu pokarmowego wpływa przede wszystkim progesteron.
Ten bardzo istotny dla potrzymania ciąży hormon produkowany w pierwszej fazie ciąży przez ciałko żółte jajnika, a następnie przez łożysko, ma również swoją „ciemną stronę”. Główne objawy tego negatywnego działania progesteronu spowodowane są jego rozluźniającym wpływem na mięśnie gładkie.
Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?
Ze względu na fakt, że takie właśnie mięśnie budują ścianę przewodu pokarmowego na prawie całej jego długości, działanie progesteronu właśnie w tym układnie jest łatwo zauważalne.
Ponadto, podczas ciąży wzrasta we krwi stężenie gastryny – substancji wzmagającej produkcję kwasu solnego w żołądku, który odpowiada za „kwaśność” soku żołądkowego.
Zgaga w ciąży
Jednym z efektów działania hormonów na przewód pokarmowy jest zgaga w ciąży. Jest to nic innego jak uczucie pieczenia lokalizowane w klatce piersiowej, za mostkiem. Zgaga w ciąży może być jednym z objawów refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli powodującego objawy zarzucania treści żołądka do przełyku. Stan ten w ciąży może być spowodowany spadkiem napięcia zwieracza przełyku stanowiącego granicę między przełykiem a żołądkiem, zwiększeniem ciśnienia wewnątrzbrzusznego przez rosnącą macicę, częstego leżenia oraz większej „kwaśności” soku żołądkowego.
Zgaga w ciąży - kiedy się pojawia?
Najczęściej pierwsze objawy refluksu ciężarna zauważa po upływie około trzech miesięcy ciąży. Niekiedy wraz z rozwojem ciąży objawy są coraz bardziej doskwierające, jednak warto wiedzieć, że u kobiet, które wcześniej nie cierpiały z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego, po ciąży dolegliwości powinny ustąpić.
Jak poradzić sobie ze zgagą w ciąży?
Pierwszym postępowaniem w przypadku wystąpienia zgagi w ciąży powinna być modyfikacja zwyczajów żywieniowych. Spożywane posiłki powinny być lekkostrawne oraz nie powinny zawierać zbyt wiele tłuszczu. Odradza się również spożywanie kawy, także palenie papierosów, poza negatywnym wpływem na sam płód, nasila objawy refluksu żołądkowo-jelitowego, toteż jest stanowczo zabronione szczególnie w ciąży.
Ostatni posiłek należy spożywać nie później niż 2 do 3 godzin przed snem, a podczas snu dobrze, aby głowa była ułożona trochę wyżej niż reszta ciała.
Leki na zgagę w ciąży
Kobieta ciężarna nie powinna bez konsultacji z lekarzem zażywać jakichkolwiek leków, w tym sprzedawanych bez recepty i ziołowych przeznaczonych do leczenia objawów refluksu żołądkowo-jelitowego. W razie konieczności możliwe jest zastosowanie odpowiednich leków, natomiast o ich włączeniu do terapii może zadecydować jedynie lekarz.
Nudności w ciąży i wymioty
Na występowanie uczucia nudności w ciąży oraz pojawienie się wymiotów w trakcie trwania ciąży wpływa wiele czynników z nią związanych. Samo działanie hormonów powodujące zmniejszone napięcie mięśni gładkich powoduje upośledzony transport pokarmu z żołądka do dalszych części przewodu pokarmowego.
Ponadto, uczucie nudności może być związane z wystąpieniem opisanego refluksu żołądkowo-przełykowego.
Dodatkowym czynnikiem odrywającym rolę w powstawaniu uczucia nudności może być zmiana postrzegania smaku i zapachu spożywanego pokarmu. Nie bez znaczenia pozostaje również występujące u części kobiet uczucie niepokoju związane z ciążą oraz przyszłym macierzyństwem.
Kiedy pojawiają się nudności i wymioty w ciąży?
Nudności i wymioty wbrew powszechnemu poglądowi nie występują jednie rano, zaś mogą występować w ciągu całego dnia.
U większości ciężarnych jeśli objawy te się pojawią, ustępują po około pięciu miesiącach ciąży. Jedynie u nielicznych obserwuje się tak zwane niepowściągliwe wymioty ciężarnych .
Sposoby na nudności i wymioty w ciąży
Aby zminimalizować nasilenie tych nieprzyjemnych objawów towarzyszących ciąży, należy przyjmować jedzenie małymi porcjami, a pokarm powinien zawierać małą ilość tłuszczu. Ponadto można przyjmować małe ilości imbiru, nie przekraczając 1000 miligramów dziennie. Stosowanie jakichkolwiek leków, w tym sprzedawanych bez recepty i ziołowych wymaga konsultacji z lekarzem.
Zaparcia w ciąży
Perystaltyka jelit uzależniona jest od pracy mięśni budujących ich ścianę, a mięśnie te należą do mięśni gładkich, na pracę których wpływa progesteron. Ze względu na relaksujący wpływ tego hormonu na mięśniówkę przewodu pokarmowego perystaltyka jelit w ciąży jest spowolniona. Może to niestety powodować zaparcia .
Inną przyczyną „gorszej” pracy jelit jest ucisk wywierany na nie przez rosnącą ciężarną macicę. Dodatkowy wpływ zapierający może mieć także podawane w ramach suplementacji żelazo.
Pozytywne skutki spowolnionej perystaltyki jelit w ciąży
Warto jednak wiedzieć, że spowolnienie pasażu ma również korzystne skutki.
Dłuższe przebywanie substancji odżywczych w jelitach umożliwia ich lepsze wchłanianie, co pozwala na przekazywanie ich w odpowiednich ilościach przez łożysko do krwi rozwijającego się w macicy płodu.
Co pomoże przy zaparciach w ciąży?
Postępowanie, które może złagodzić zaparcia, jeżeli są one bardzo dotkliwe dla ciężarnej, obejmuje przyjmowanie pokarmów bogatych w włóknik, czyli błonnik, takich jak otręby zbożowe.
W razie konieczności lekarz może zalecić zastosowanie odpowiednich leków ułatwiających wypróżnianie, jednak stosowanie leków w tym dostępnych bez recepty bez rozmowy z lekarzem jest zdecydowanie niewskazane.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Jyotsna Pundir, Arri Coomarasamy, „Ginekologia - algorytmy oparte na dowodach naukowych”, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2019,
- Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl, Joe Leigh Simpson, Mark Landon, Henry Galan, Eric R. M. Jauniaux, Deborah Driscoll, red. wyd. pol. Romuald Dębski, Przemysław Oszukowski, „Położnictwo tom 2 - ciąża prawidłowa i powikłania”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2014,
- Tomasz Paszkowski, „Wybrane zagadnienia z ginekologii i położnictwa w praktyce lekarza rodzinnego”, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005.
Opublikowano: 25.10.2013;
aktualizacja: 26.02.2021
Oceń:
4.6
151
Komentarze i opinie (0)