Czyraczność to przypadłość dermatologiczna, charakteryzująca się występowaniem mnogich czyraków, czyli ropnego stanu zapalnego wokół mieszków włosowych i otaczającej go skóry. Przyczyną czyraków są bakterie. Czyraczność rozwija się zwykle u osób z obniżoną odpornością, objawy tej choroby mogą być bardzo uciążliwe.
Czyraczność – objawy, przyczyny i możliwości leczenia czyraków mnogich
Spis treści
Jakie są przyczyny powstawania czyraków?
Czyrak definiuje się jako ropne zapalenie mieszka włosowego, w związku z czym rozwija się on wyłącznie na owłosionej skórze. Występowanie mnogich czyraków nazywa się czyracznością. Częstą lokalizacją czyraków są miejsca o wzmożonym wydzielaniu potu:
- kark,
- pachwiny,
- pośladki.
Bakterie występujące na skórze fizjologicznie u osób zdrowych, w momencie obniżenia odporności wnikają do mieszków włosowych, przez co rozwija się stan zapalny.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Jak wygląda czyrak?
Początkowo, wokół mieszka tworzy się naciek zapalny, manifestujący się małym, szaro-sinym guzkiem. Po kilku dniach rozwoju choroby guzek przekształca się w krostę, z białym czopem martwiczym przy samym wyjściu włosa, otoczonej czerwonym naciekiem. Zmiana ta stopniowo powiększa się, aż w końcu pęka, a jej martwicze wnętrze wydostaje się na zewnątrz.
Przeczytaj też: Czyrak na pośladku – przyczyny, objawy, leczenie
Czyraki – przyczyny
Przyczyną powstawania czyraków są bakterie z grupy gronkowców, najczęściej Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty. Bakterie przyczyniające się do powstawania czyraków często występują w środowisku człowieka, część z nich wchodzi w skład fizjologicznej mikroflory skóry, ale u zdrowych nosicieli nie wywołuje objawów. Dzieje się tak, ponieważ gronkowce, co prawda wytwarzają wiele czynników warunkujących ich patogenność, jednak zdrowy organizm przez produkcję przeciwciał, zwalcza je. Sytuacja zmienia się w przypadku występowania pewnych schorzeń.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Schorzenia przyczyniające się do powstawania czyraków:
- cukrzyca,
- choroby nerek,
- wyniszczenia (niedożywienie, nowotwory),
- niedobory czynników immunologicznych.
W tych stanach dochodzi do obniżenia odporności organizmu. Wówczas produkcja przeciwciał zwalczających czynniki patogenne gronkowca ulega znacznemu zmniejszeniu i bakterie stają się chorobotwórcze.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?
Czyraczność – objawy
Początkowo czyraki występują pod postacią niezwykle bolesnego guzka, otoczonego czerwonym, naciekiem zapalnym. Nawet pojedyncza zmiana może osiągać nawet kilka centymetrów średnicy. Guzek jest twardy, a po kilku dniach przekształca się w krostę. Ból nie jest już tak duży, zmiana robi się nieco bardziej miękka, wypełniona czopem martwiczym. Dodatkowo dochodzi do bolesnego powiększenia okolicznych węzłów chłonnych, nawet podwyższenia temperatury ciała.
Zwykle po kilku dniach ropny czop, wypełniający krostę, oddziela się i zostaje ewakuowany na zewnątrz. Często pozostaje po nim ślad – kraterowate wgłębienie na skórze.
Czyraków zwykle jest wiele (czyraczność), niejednokrotnie bakterie rozprzestrzeniają się na kilka sąsiadujących ze sobą mieszków włosowych, tak powstaje karbunkuł. Ta zmiana jest o wiele groźniejsza, bolesność jest bardzo wzmożona, temperatura ciała wysoka, a często rozwija się nawet posocznica, czyli ogólne zakażenie ustroju.
Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?
Czyraki – powikłania
Czyraki, które występują na plecach czy w okolicy krocza zwykle goją się po kilku dniach. Pozostaje po nich niewielka blizna, choć czyraki czasami ulegają całkowitej regeneracji i nie ma po nich śladu.
Jednakże czasami czyraki pojawiają się na twarzy – w okolicy kącików ust i na nasadzie nosa. Miejsca te określane są jako „trójkąt śmierci”. Są specyficznie unaczynione: żyły, które odprowadzają z nich krew, prowadzą do zatoki jamistej, czyli struktury w czaszce, zlokalizowanej w sąsiedztwie ważnych struktur mózgowia.
Procesy zapalne, toczące się wokół ust i nosa, mogą przez to rozprzestrzeniać się do struktur układu nerwowego, prowadząc do poważnych konsekwencji. Rozwija się m. in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, pojawiają się problemy ze wzrokiem i słuchem.
Czyraczność – leczenie
Postępowanie lecznicze w przypadku czyraczności polega na wdrożeniu antybiotykoterapii, celowanej w kierunku gronkowców. Skuteczne są przyjmowane doustnie:
- niektóre penicyliny (kloksacylina),
- cefalosporyny (cefadroksyl),
- linkozamidy (klindamycyna).
W przypadku braku samoistnej ewakuacji czopa martwiczego z krosty, zaleca się chirurgiczne nacięcie czyraka.
Nie zaleca się wyciskania treści ropnej, szczególnie z miejsc newralgicznych (usta, nosa), ze względu na możliwość wystąpienia opisanych wyżej powikłań. W przypadku wyjątkowo silnych dolegliwości bólowych, zaleca się zastosowanie dostępnych w aptece bez recepty niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Ponadto, przy czyraczności niezbędne jest:
- wyrównanie niedoborów odporności,
- prawidłowa dieta,
- kontrola cukrzycy.
Czytaj również: Nacięcie krocza – wskazania, jak go uniknąć, jak dbać o nacięte krocze?
Czyraki – domowe sposoby
Wizyta u lekarza w przypadku nawracającej czyraczności jest niezbędna. Warto jednak potrafić samemu właściwie postępować, by zapobiegać rozprzestrzenianiu się zakażenia. Należy przestrzegać higieny, a osoby ze skłonnością do tworzenia się czyraków powinny używać mydła przeciwbakteryjnego.
W przypadku pęknięcia czyraka należy właściwie go zaopatrzyć, aby wydobywająca się treść nie dostawała się do kolejnych mieszków. W tym celu zaleca się zaklejenie czyraka plastrem. Taki opatrunek należy zmieniać każdego dnia, a zaraz po tym myć ręce.
Przy czyraczności ważne jest także używanie osobnego ręcznika, pościeli, oddzielenie odzieży pozostałych domowników.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Maria Błaszczyk-Kostanecka, Hanna Wolska (red.), „Dermatologia w praktyce”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2009,
- Mark G. Lebwohl, Warren R. Heymann, John Berth-Jones, Ian Coulson, “Treatment of Skin Disease. Comprehensive Therapeutic Strategies”, Wydawnictwo Elsevier, 2017,
- Mariusz Stasiak, Jerzy Lasek, Zbigniew Witkowski, Wojciech Marks, Katarzyna Gołąbek, „Zakażenia skóry i tkanek miękkich - złożony i aktualny problem diagnostyczny i terapeutyczny lekarza każdej specjalności medycznej”, [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 4/2012, tom 6, dostęp online: ttps://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/19706/15420,
- Magdalena A. Zych, Ewa B. Górska, Urszula Jankiewicz, Paweł Kowalczyk, Wojciech Stępień, „Choroby wywoływane przez drobnoustroje bytujące na skórze”, [w:] Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2013, dostęp online: http://www.czytelniamedyczna.pl/4680,choroby-wywoywane-przez-drobnoustroje-bytujce-na-sklrze.html.
Opublikowano: 04.09.2014;
aktualizacja: 21.01.2021
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
12
Komentarze i opinie (0)