Mikroalbuminy w moczu – co to jest albuminuria?

Mikroalbuminy – białka, których nie powinno być w moczu

Mikroalbuminy to białka, które w warunkach prawidłowych nie powinny być obecne w moczu. Zamiennie można używać terminu mikroalbuminuria, ale należy pamiętać, że nie odnosi się on do mniejszego kształtu albumin, a jedynie do mniejszej ilości wydalanego białka w moczu. Badanie mikroalbuminurii w moczu stanowi test przesiewowy w cukrzycy 1 i 2. A także zauważono przydatność oznaczenia albumin w moczu na tle schorzeń chorób sercowo-naczyniowych.

Obecność albumin określa się w próbce moczu. Badanie może być przeprowadzone z pojedynczej próbki, z dobowej zbiórki moczu, a także stosując testy paskowe – które są wygodną formą kontroli obecność białka w moczu, ale niestety niezbyt czułą. Najbardziej wrażliwe są na albuminy, w mniejszym stopniu na hemoglobin, globulin.

Prowadząc szczegółowe i zaawansowane oznaczenie np. metodami immunohistochemicznymi, istnieje możliwości wykrycia białka.

Kiedy bada się albuminy w moczu?

Badanie na obecność albumin w moczu pozwala określić funkcjonowanie układu moczowego i poznać przyczynę ewentualnych zaburzeń. Oznaczenie wydalania mikroalbuminy z moczem stanowi jedno z najważniejszych badań przesiewowych stosowanych u chorych z cukrzycą.

W ostatnich latach zaczęto oznaczać poziom albumin w moczu na tle przebiegu chorób sercowo-naczyniowych. Zaczęto stosować bardzo czułe metody immunologiczne, które umożliwiały wykrycie nawet nie wielkich ilości białka w moczu. Ich oznaczenie stanowi wskaźnik prognostyczny występowania chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów niedotkniętych cukrzycą.

Mikroalbuminy pojawiają się w moczu w wyniku uszkodzenia bariery filtracyjnej w kłębuszkach nerkowych. Wspomniana bariera filtracyjna uniemożliwia, lub znacznym stopniu zatrzymuje przedostawanie się albumin z krwi do moczu. Uszkodzenie bariery powoduje wystąpienie mikroalbuminurii, a w dalszym rozwoju choroby – białkomocz. Do schorzeń przyczyniających się do uszkodzenia kłębuszków nerkowych należą:

• nefropatia cukrzycowa,
• nadciśnienie tętnicze,
• przewlekła choroba nerek,
• uogólnione uszkodzenie śródbłonka kłębuszkach nerkowych.

Do przyczyn mikroalbuminurii, które nie są związane bezpośrednio z procesem chorobowym należą:

• gorączka,
• wysiłek fizyczny,
• spożywanie bogatobiałkowych posiłków,
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej.

Celem rozszerzenia diagnostyki oraz w celu określenia wydalenia albumin w moczu, stosuje się dodatkowo oznaczenie kreatyniny. Z uzyskanych wyników wylicza się wskaźnik na podstawie ilorazu stężenia wydalonych białek w moczu oraz kreatyniny.

Albuminy w moczu – norma

Albumina w moczu pojawia się jako pierwsza ze wszystkich białek w przypadku uszkodzenia nerek. W stanach chorobowych nerki tracą zdolności zatrzymywania tego białka, powodując jego przechodzenie do moczu ostatecznego. W fizjologicznych warunkach albumina nie jest wydalana (a jeżeli jest to w minimalnych ilościach). Zaleca się wizytę u nefrologa, a także postępowanie lecznicze mające na celu usunięcie przyczyny uszkodzenia nerek.

Jaka jest norma albumin w moczu?

• norma dla mikroalbin, czyli normoalbuminuria – poniżej 20 mg/l (poniżej 30 mg/l w oznaczeniu dobowym wydalaniu albuminy);
• obecność mikroalbumin w moczu to mikroalbuminuria – w granicach 20–300mg/l (30–300mg/l w oznaczeniu dobowym wydalania albuminy);
• uszkodzenie nerek, czyli jawna nefropatia – powyżej 300 mg/l.

Mikroalbuminuria wskazuje na uszkodzenie nerek

Mikroalbuminurię rozpoznaje się jeżeli wyniki 2 z 3 wykonanych pomiarów wykonanych w przeciągu 6 miesięcy były dodatnie (uzyskanie wyników stężenia albuminy w jednorazowym pobraniu 20–300 mg/l, albo w dobowej zbiórce moczu 30–300 mg/l). Badanie przesiewowe w cukrzycy wykonuje się u chorych na cukrzycę typu 1, w okresie do 5 lat, natomiast w cukrzycy typu 2 oznaczenie wykonuje się w momencie rozpoznania. Kontrolne oznaczenie wykonuje się łącznie z przeprowadzeniem badania kreatyniny, wylicza się na podstawie uzyskanych wyników specjalny współczynnik. Stosunek wydalania albumin i kreatyniny z moczem.

Pojawienie się mikroalbumin w moczu jest pierwszym objawem wskazującym na nefropatię cukrzycową. Należy pamiętać, że pojedynczy wynik nie przesądza o rozpoznaniu, gdyż wydalanie albumin z moczem jest zmienne. Aby stwierdzić nefropatię cukrzycową należy powtórzyć badanie w przeciągu kolejnych 3 miesięcy i wykazać stałą znamienną mikroalbuminurię, która stanowi potwierdzenie uszkodzenia kłębuszków nerkowych.

Skalą określającą zaawansowanie nefropatii cukrzycowej jest skala Mogensena składająca się z V stadiów. W studium III dochodzi do utrzymującego się wydalania albumin z moczem z jednoczesnym podwyższeniem ciśnienia tętniczego. Wraz z zaawansowaniem zmian dochodzi do obniżenia GFR ze 160 ml/min do 130 ml/min. Na tym etapie może dojść do zahamowania postępu choroby, a także niekiedy cofnięcie się zmian. W przeciwnym wypadku dochodzi do obniżenia GFR do niższych wartości, a także pojawienia się nadciśnienia, obrzęków oraz zaburzeń lipidowych (dalsze stadia choroby).