Erotoman – kim jest, jak go rozpoznać? Jak się leczy erotomanię?

Joanna Choińska seksuolog, psycholog 10 listopada 2021 (pierwsza publikacja: 19 marca 2015)

Kim jest erotoman? Odpowiedź na to pytanie może się okazać wcale nie taka łatwa i jednoznaczna. Należy rozgraniczyć potoczne znaczenie tego terminu od fachowego nazewnictwa. W tym miejscu pojawia się pytanie, czym różni się erotoman gawędziarz od erotomana? Potocznie erotoman jest uważany za osobę uzależnioną od seksu, a erotoman gawędziarz to niegroźny, zazwyczaj starszy pan, który lubi mówić o seksie. Erotoman to również nie to samo, co seksoholik. Kim więc jest erotoman? Kim jest erotomanka?

Spis treści

Czym jest erotomania?
Jakie są przyczyny erotomanii?
Jak leczyć erotomanię?
Czym różni się erotomania od seksoholizmu?
O erotomanii okiem eksperta

Czym jest erotomania?

Erotomania, czyli urojenia zakochania, jeszcze inaczej zespół Clerambaulta (pochodzi od nazwiska badacza), w zdecydowanej przewadze występuje u kobiet. Polega na urojeniowym przekonaniu, że inna osoba jest zakochana w osobie chorej. Erotoman jest więc człowiekiem, który błędnie myśli, że ktoś jest w nim zakochany.

Jakie są najczęstsze przekonania i zachowania osoby chorej na erotomanię?

Osoba dotknięta tym syndromem jest przekonana, że bez ich miłości i opieki obiekt westchnień będzie nieszczęśliwy.
Nie ma znaczenia, czy obiekt jej uczuć jest osobą wolną, czy w związku. Jeżeli ma partnerkę, jest ona uznawana za wroga albo jej rola jest minimalizowana, np. „On jej od dawna nie kocha”, „zmusiła go do małżeństwa”, itp.
Reakcje obiektu westchnień są zawsze rozpatrywane na „korzyść” osoby chorej. Uśmiech czy jakiekolwiek inne przyjazne gesty są interpretowane jako dozgonne wyrazy miłości i namiętności. Osoba chora na erotomanię znajdzie wyjaśnienie, nawet jeżeli zostanie obrażona, wyśmiana czy zignorowana – interpretuje to jako próbę siły miłości, albo test czy celowy zabieg, aby ukryć ich miłosny związek ze względu na brak akceptacji np. żony.
Erotoman próbuje za wszelką cenę nawiązać i podtrzymywać kontakt z obiektem swoich urojeń. Najczęściej może to na początku wyglądać nieszkodliwie, ale z biegiem czasu coraz bardziej się rozkręca. Może się to objawiać w nękaniu telefonami, listami, w śledzeniu.
Osoba chore może być niebezpieczna dla innych – rzadziej dla obiektu swoich uczuć, a częściej dla osób, które w jej ocenie stoją na przeszkodzie tego – w jej mniemaniu – szczęśliwego związku.

Przeczytaj też: Chemsex – co to jest, czy jest niebezpieczny?

Jakie są przyczyny erotomanii?

Zespół Clerambaulta może występować jako pierwotne zaburzenie urojeniowe, a także jako obiekt schizofrenii lub zaburzeń afektywnych. Cechy charakterystyczne, które mogą wskazywać na występowanie tego zespołu, to:

nagły początek, ale stabilne przekonanie co do uczucia;
chora osoba jest pewna, że jej „ukochany” nie tylko odwzajemnia uczucie, ale też zrobił pierwszy krok;
erotoman, oprócz urojeń związanych w wymyślonym związkiem, najczęściej zachowuje się racjonalnie;
obiekt miłosny erotomana jest najczęściej osobą o dużo wyższym statusie społecznym czy ekonomicznym, np. lekarz opiekujący się pacjentką;
osoba chora najczęściej jest kobietą, a syndrom może się ujawnić na każdym etapie życia.

Sprawdź również: Syndrom demona nocy – co to jest?

Jak leczyć erotomanię?

Leczenie erotomanii nie jest sprawą łatwą, ale możliwą, a najczęściej konieczną. Nieleczona obsesja może się pogłębiać, aż osiągnie poziom, w którym osoba chora może dopuszczać się czynów karalnych, takich jak np. śledzenie, nękanie, grożenie, a nawet dopuszczać się zachowań agresywnych, zagrażających życiu innych osób. W skrajnych przypadkach, wskazane jest leczenie psychiatryczne, najskuteczniejsza jest psychoterapia połączona z farmakoterapią.

Przeczytaj też: Kim jest nimfomanka, kim jest satyr?

Czym różni się erotomania od seksoholizmu?

Między erotomanią a seksoholizmem stawia się znak równości. Rozumienie takie wydaje się być usprawiedliwione ze względu na łatwe skojarzenie ze słowem erotyka. Tymczasem różnice między tymi terminami są znaczne.

Seksoholizm, czyli uzależnienie od seksu, jest jednostką chorobową, na którą składają się przymusowe zachowania związane z seksem. Zaliczamy do nich:

obsesję seksu w myślach jak i czynach;
podporządkowywanie swojego życia możliwościom np. odbycia stosunku – osoby dotknięte tym problemem często zaniedbują swoje obowiązki, zarówno te domowe jaki i te związane z pracą. Konsekwencją takich zachowań może być utrata zatrudnienia, ograniczenie kontaktów towarzyskich, problemy rodzinne itp.;

Zobacz też: Czym jest hiperseksualność?

częste zmiany partnerów, natomiast u osób będących w związkach bardzo często dochodzi do zdrad partnera;
ryzykowne zachowania seksualne i nieustanne przesuwanie granic tych zachowań;
oglądanie pornografii;
skłonność do nadawania seksualnego znaczenia ludziom i sytuacjom bez logicznego uzasadnienia;
poczucie narastającego nienasycenia i uczucie braku możliwości spełnienia;
kontynuowanie zachowań seksualnych pomimo konsekwencji i powtarzających się problemów.

To też może Cię zainteresować: Kogo podnieca urofilia?

O erotomanii okiem eksperta

Zdaniem eksperta

Maciej Jan Dokrzewski seksuolog

Erotomania kompulsywna są to zaburzenia, które, jak to wynika z badań, dotyczą względnie niewielkiej grupy osób (3-6% populacji). To zaburzenia, z którymi pacjenci zgłaszają się najczęściej do lekarzy psychiatrów lub seksuologów.

Można powiedzieć, że rozwój tych kompulsywnych zachowań seksualnych przebiega na czterech etapach: pierwszy etap jest to sytuacja, w której zarówno uczucia myślenie, jak i zachowania o charakterze seksualnym zaczynają dominować w aktywności osoby dotkniętej zaburzeniem, wypierając inne — myśli na temat seksu czy jego uprawiania stają się przeważające w funkcjonowaniu jednostki.

Drugim etapem jest sytuacja, w której zachowania seksualne stają się coraz bardziej obsesyjne, a osobie nimi dotkniętej trudno jest sobie z nimi poradzić, np. z myśleniem na tematy seksualne. Kolejnym etapem jest sytuacja, gdzie zachowania bądź sposób myślenia ulegają rytualizacji.

Czwarty etap to rozwinięcie bądź pogorszenie stanu klinicznego pacjenta. Narasta w nim poczucie frustracji, rozwijają się stany depresyjne oraz lękowe, często traci pracę, przestaje zajmować się rzeczami, które dotychczas go pasjonowały, a zaburzenie to w zasadniczy sposób zaczyna utrudniać normalne prowadzenie aktywności seksualnej.

Kompulsywne zachowania seksualne mogą mieć charakter zachowań seksualnych tzw. normalnych lub iść w kierunku zachowań o charakterze dewiacyjnym, np. zachowań ekshibicjonistycznych czy pedofilnych. W takiej sytuacji pacjentowi grożą konsekwencje prawne. Z badan wynika, że ok. 5% osób dotkniętych kompulsywnymi zaburzeniami seksualnymi popada w konflikt z prawem, np. z powodu wcześniej wspomnianych zachowań pedofilnych lub ekshibicjonistycznych. Uważa się, że ok. 1/3 pacjentów z zachowaniami kompulsywnymi seksualnymi, to pacjenci, którzy mają zaburzenia psychiczne i powinny być leczeni w ramach terapii psychiatrycznej. Często zdarza się, że kompulsywne zachowania seksualne rozwijają się u osób z chorobą afektywną dwubiegunową, w przebiegu demencji, choroby Huntingtona czy stwardnienia rozsianego. Należy zatem diagnozować oraz leczyć schorzenie zasadnicze.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.

Z. Lew-Starowicz, V. Skrzypulec, „Podstawy Seksuologii, wyd. PZWL, Warszawa 2010.
K. Waszyńska, Z. Lew-Starowicz (red.). Przemiany seksualności w społeczeństwie współczesnym. Teoria i rzeczywistość. Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
J. Oettingen, „Dysfunkcje seksualne – podejście oparte na teorii poznawczej”, Seksuologia Polska 2013.

Opublikowano: 19.03.2015; aktualizacja: 10.11.2021

Oceń:

4.1

Joanna Choińska

Psycholog

Przyjmuje w Poznaniu w gabinecie prywatnym i przychodni. Pracuje w kontakcie indywidualnym z osobami dorosłymi oraz młodzieżą. Udziela porad psychologiczno-seksuologicznych w rozległym zakresie. Zakłada, że podstawą współpracy psychologa i pacjenta jest jak najszybsza pomoc w rozwiązaniu problemu. Podczas konsultacji pomaga rozwiązywać między innymi następujące problemy: stany obniżonego nastroju, brak lub utratę potrzeb seksualnych, przedwczesny wytrysk, ból podczas stosunku, brak akceptacji własnej orientacji seksualnej, trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji.