Kamica przewodów trzustkowych pojawia się przede wszystkim w przypadku ostrego zapalenia trzustki oraz przy alkoholowym zapaleniu trzustki. Kamica trzustkowa powoduje nagły, silny ból brzucha. Mogą ponadto wystąpić gorączka, wymioty, zażółcenie powłok skórnych, nadmierna potliwość oraz wzmożone wydzielanie śliny. Leczenie kamicy trzustki polega na usunięciu kamieni z przewodu trzustkowego (metodą ECPW lub operacyjnie).
Kamica trzustki (kamica przewodu trzustkowego)
Spis treści
Kamica w przewodach trzustkowych – dlaczego powstaje?
Trzustka jest narządem zlokalizowanym w górnej części brzucha. Sąsiaduje bezpośrednio z żołądkiem i jelitem cienkim. Produkuje płyn zawierający substancje chemiczne (enzymy), które są niezbędne w trawieniu pokarmów. Enzymy są wytwarzane w komórkach trzustki i wydzielane do malutkich przewodów. Przewody te łączą się ze sobą jak gałęzie drzew i tworzą jeden duży przewód trzustkowy, który doprowadza enzymy do dwunastnicy. Enzymy te w trzustce są nieaktywne i ulegają aktywacji dopiero w dwunastnicy, w innym wypadku trzustka mogłaby zostać przez nie strawiona.
W miejscu ujścia przewodu trzustkowego do dwunastnicy znajduje się też ujście przewodu żółciowego, doprowadzającego żółć z wątroby. Sok trzustkowy oprócz enzymów zawiera także wodę oraz substancje mineralne, np. fosfor, wodorowęglany oraz wapń. W warunkach, gdy w trzustce toczy się proces zapalny (taki jak alkoholowe zapalenie trzustki czy ostre zapalenie trzustki), sole mineralne mogą ulec wytrąceniu i utwardzeniu, tworząc kamienie trzustkowe.
Kamica przewodu trzustkowego może wystąpić także w przebiegu nadczynności przytarczyc, ponieważ zwiększa się wtedy zawartość wapnia i fosforanów we krwi. Kamienie zamykają światło przewodu trzustkowego i doprowadzają do jego niedrożności.
Zobacz również: Gdzie boli trzustka?
Objawy kamicy
Kamica trzustki objawia się nagłym, silnym bólem w górnej części brzucha, który może promieniować do lewej części ciała. Nasila się on po przyjęciu pokarmu, szczególnie bogatego w tłuszcze oraz po wypiciu płynów.
Bólom mogą również towarzyszyć wymioty, gorączka i dreszcze. Chorzy mogą nadmiernie się pocić, może pojawić się wzmożone wydzielanie śliny oraz żółtaczka (skóra przybiera żółty kolor).
Przyczyny i rozpoznanie kamicy trzustki
Przyczyną kamicy przewodów trzustkowych jest ostre zapalenie trzustki lub alkoholowe zapalenie trzustki. Są to choroby spowodowane długotrwałym nadużywaniem alkoholu. Częstą przyczyną ostrego zapalenia trzustki jest kamica żółciowa, czyli powstawanie kamieni z substancji zawartych w żółci.
Do innych czynników powodujących ostre zapalenie trzustki zaliczamy: zakażenia wirusowe i nadmierną ilość trójglicerydów (tłuszczów) we krwi. Czynniki wywołujące ostre zapalenie trzustki są więc pośrednią przyczyną kamicy trzustkowej.
Aby rozpoznać kamicę trzustkową, wykonuje się badanie USG jamy brzusznej oraz tomografię komputerową. USG jest badaniem bezbolesnym, polegającym na odtworzeniu obrazu narządów za pomocą fal ultradźwiękowych.
Tomografia jest również badaniem obrazowym, jednak niekiedy do jej wykonania niezbędne jest dożylne podanie środka, który uwidoczni określone narządy. W badaniach laboratoryjnych krwi obserwuje się wzrost białych krwinek i wzrost OB, który świadczy o toczącym się procesie zapalnym.
Powikłania i leczenie kamicy trzustki
Gdy stan taki utrzymuje się długo i nie jest leczony, może doprowadzić do powstania ropnia w miejscu, gdzie znajduje się kamień. Ucisk kamienia na tkankę trzustki może spowodować, że komórki trzustki ulegną obumarciu i przestaną produkować insulinę, czyli substancję odpowiadającą za obniżanie poziomu cukru we krwi. Może to skutkować rozwojem cukrzycy.
Leczenie kamicy trzustkowej polega na usunięciu kamieni ze światła przewodu trzustkowego oraz leczeniu objawów choroby i stanu zapalnego. Gdy kamienie są niewielkie, stosuje się ECPW, czyli cholangiopankreatografię wsteczną. Rurka grubości palca wskazującego wprowadzana jest przez usta, poprzez przełyk do żołądka, a następnie do dwunastnicy, czyli pierwszego odcinka jelita cienkiego. W dwunastnicy znajduje się brodawka, mały otwór do którego uchodzi przewód trzustkowy. Przez otwór ten rurka może zostać wprowadzona do przewodu trzustkowego i kamienie mogą zostać usunięte. Przy dużych kamieniach może być wymagana operacja.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
Opublikowano: 05.02.2014;
aktualizacja: 24.06.2015
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Ewa Legutowska
Lekarz
Ukończyła Wydział Lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Członki Koła Naukowego przy Katedrze Ginekologii i Położnictwa. Współpracuje z czasopismem popularno-naukowym, gdzie publikuje artykuły o tematyce medycznej.
532
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 25.12.2021
opublikowany 24.01.2022
opublikowany 27.08.2024