Zatruwanie zęba określa się fachowo jako dewitalizacja miazgi. Jest to zabieg polegający na leczeniu zapalenia miazgi, stanowi jeden z etapów leczenia kanałowego. Jego istotą jest ekstrypacja, czyli usunięcie miazgi. Zatrucie wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym. Polega na otwarciu komory zęba i nałożeniu specjalnej pasty (trucizny).
Zatrucie zęba (dewitalizacja) – jak wygląda, na czym polega?
Spis treści
- Co to jest dewitalizacja, czyli zatrucie zęba?
- Trucie zęba u dziecka – na czym polega, kiedy się wykonuje?
- Zatrucie zęba u dorosłych
- Na czym polega metoda ekstyrpacji mortalnej (dewitalizacji)?
- Ile boli zatruty ząb, czy zatrucie zęba boli?
- Czym zatruwa się ząb? Czy to jest bezpieczne?
- Czy zatrucie zęba w ciąży jest bezpieczne i można je wykonać?
- Dewitalizacja i badanie RTG zęba
- Zatruty ząb a jedzenie, alkohol, mycie zębów
Co to jest dewitalizacja, czyli zatrucie zęba?
Dewitalizacja zęba, popularnie określana jako zatrucie zęba, jest metodą leczenia nieodwracalnych zapaleń miazgi i tkanek okołowierzchołkowych przebiegających z żywą miazgą. Zmiany próchnicowe rozwijają się często pod szkliwem lub wypełnieniem i penetrują zębinę, aż do momentu gdy zgromadzone bakterie wywołują stan zapalny miazgi. Taki stan może charakteryzować się silnym bólem, ciągłym lub przerywanym, wrażliwością na bodźce termiczne, szczególnie zimno, bólem w poziomym ułożeniu ciała i bólem promieniującym, ciężkim do zlokalizowania. W przeszłości zatrucie zęba było używane stosunkowo często, w dzisiejszych czasach odchodzi się od tej metody leczenia.
To też może Cię zainteresować: Wyrywanie ósemki – czy ekstrakcji boli?
W trakcie stanu zapalnego miazgi zwiększające się ciśnienie krwi w komorze zęba powoduje dotkliwe dolegliwości bólowe. Metodą z wyboru do leczenia takiego stanu jest ekstyrpacja przeżyciowa miazgi, zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym (ekstyrpacja to usunięcie miazgi w całości – żywej lub martwej). Po uzyskaniu efektów znieczulenia, endodonta usunie miazgę z komory i systemu kanałowego korzeni zęba i wykona pełne leczenie kanałowe. Takie postępowanie wymaga znieczulenia, czasu i współpracy pacjenta. W przypadku braku wyżej wymienionych czynników, alternatywą jest tak zwane zatruwanie zęba.
Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie
Trucie zęba u dziecka – na czym polega, kiedy się wykonuje?
Stosunkowo często wykonuje się zatrucie zęba mlecznego u dziecka, ze względu na brak pozwolenia małego pacjenta na wykonanie skutecznego znieczulenia. Opracowuje się wówczas ubytek, otwiera komorę zęba i dewitalizuje się miazgę parapastą. Po 1–2 tygodniach należy kontynuować leczenie, podczas którego zostanie usunięta zmumifikowana, martwa miazga. Niestety nałożenie pasty dewitalizacyjnej (trutka w zębie) wymaga trepanacji komory zęba, a ta czynność bez znieczulenia jest bolesna, co może wystraszyć pacjenta. Leczenie dziecka będzie wymagało współpracy również ze strony rodziców, którzy powinni je uspokajać i nie opowiadać o bólu. Trucie zęba mlecznego może spowodować chemiczne uszkodzenie tkanek okołowierzchołkowych, a w konsekwencji uszkodzenie zawiązka zęba stałego.
Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?
Zatrucie zęba u dorosłych
Zatruwanie zęba u pacjenta dorosłego jest znacznie rzadszym postępowaniem w nowoczesnej stomatologii, zwłaszcza stosowane bez leczenia kanałowego. Stosuje się je w przypadku braku możliwości podania znieczulenia, np. u pacjentów uczulonych na leki znieczulające lub pacjentów chorych na hemofilię, aby zmniejszyć ryzyko krwawienia z miazgi. Można się tej metody spodziewać na pogotowiu stomatologicznym lub podczas przyjęcia poza kolejką, ze względu na to, ile trwa zatrucie zęba. Jest to zdecydowanie najszybszy sposób uśmierzenia dolegliwości, cały zabieg może trwać kilkanaście minut i uwalnia od bólu zęba.
Na czym polega metoda ekstyrpacji mortalnej (dewitalizacji)?
Zatrucie zęba przed leczeniem kanałowym u osoby dorosłej wykonuje się w ten sam sposób, co u dziecka. Po trepanacji komory, na odsłoniętą miazgę dentysta nakłada parapastę i szczelnie zamyka ubytek opatrunkiem tymczasowym, np. fleczerem. Po upływie około godziny można już jeść, ponieważ fleczer będzie odpowiednio twardy. Formaldehyd, zawarty w preparacie powoduje martwicę i mumifikację miazgi, co zmniejsza dolegliwości bólowe. Leczenie kanałowe powinno być wdrożone 1–2 tygodni po wykonaniu dewitalizacji, dłuższe zwlekanie grozi powikłaniami. Cena zabiegu rzadko bywa określana osobno, najczęściej jest to składowa kosztów za całą usługę leczenia kanałowego.
Sprawdź również: Przetoka zębowa – przyczyny, objawy, leczenie
Ile boli zatruty ząb, czy zatrucie zęba boli?
Jeśli trepanacja zęba żywego musi być przeprowadzona bez znieczulenia, należy spodziewać się silnego, krótkotrwałego bólu.
Niestety, mimo poprawnie wykonanego zabiegu, może się pojawić ból po zatruciu zęba. Jest to związane z działaniem umartwiającym paraformaldehydu, przy którym mogą wystąpić takie objawy, nawet mimo dodatku leku znieczulającego do nowoczesnych preparatów dewitalizacyjnych. Dodatkowo, u niektórych osób trucizna działa wolniej niż u innych i ciężko jest przewidzieć dokładny przebieg i skuteczność procesów dewitalizowania miazgi.
Przeczytaj artykuł: Ból zęba po leczeniu kanałowym
Czym zatruwa się ząb? Czy to jest bezpieczne?
Ekstyrpacja mortalna nie jest metodą doskonałą, choć pozwala na zachowanie zęba w jamie ustnej. Niestety, odsetek powodzenia leczeń jest niższy niż w przypadku wyłuszczenia miazgi w znieczuleniu. Dodatkowo zatrucie zęba jest obarczone ryzykiem powikłań niewystępujących przy ekstyrpacji przeżyciowej. Podczas stosowania środków dewitalizacyjnych może dojść do uszkodzenia tkanek okołowierzchołkowych. Sam paraformaldehyd jest zaliczany do substancji mutagennych i cytotoksycznych. W przypadku wydostania się pasty spod wypełnienia czasowego może dojść do przejścia substancji do organizmu. Wymagane są pewne zapobiegawcze środki bezpieczeństwa, pacjent musi oszczędnie używać zęba z wypełnieniem tymczasowym. W przypadku utraty fleczera należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza dentysty. Podobne postępowanie należy zastosować gdy ból zatrutego zęba pojawi się po kilku dniach, szczególnie gdy wystąpi ból na nagryzanie lub naciskanie. Może być to objawem rozwinięcia się zgorzeli miazgi, której leczenie wymaga innego postępowania. Nie można wykonać podobnego zabiegu domowym sposobem w domu.
Czy zatrucie zęba w ciąży jest bezpieczne i można je wykonać?
Procedurę dewitalizacji można przeprowadzać u kobiet w ciąży, pod warunkiem wykonania szczelnego wypełnienia tymczasowego. Dzięki temu można zapobiec dolegliwościom bólowym zęba, odraczając leczenie kanałowe np. na czas po rozwiązaniu ciąży. Warto pamiętać, że najbezpieczniejszym okresem w trakcie ciąży na leczenie zębów jest drugi trymestr. W przypadku wystąpienia silnych dolegliwości nie ma też przeciwwskazań do tego, by zatrucie zęba wykonać w okresie karmienia piersią.
Dewitalizacja i badanie RTG zęba
Dewitalizacja miazgi zęba jest tylko częścią leczenia kanałowego, które wymaga wykonania zdjęć radiologicznych. W endodoncji wykonuje się wiele badań radiologicznych, od pojedynczych zdjęć na kliszy, przez zdjęcia cyfrowe, po specjalną tomografię pokazującą obraz 3D, umożliwiającą zobaczenie większości szczegółów anatomicznych zęba. Częstym zainteresowaniem pacjentów jest pochłonięta przez nich dawka promieniowania rentgenowskiego podczas takiego leczenia. Nie ma powodów do obaw, zdjęcia stomatologiczne, szczególnie cyfrowe, emitują znikomą dawkę promieniowania od 5 µSv (pojedyncze zdjęcie cyfrowe),10 µSv w przypadku zdjęcia panoramicznego. Są to dawki porównywalne z promieniowaniem pochłoniętym podczas lotu samolotem. Roczny limit przyjętego promieniowania to 2400µSv. Nie ma więc powodów do obaw dotyczących przedawkowania.
Zatruty ząb a jedzenie, alkohol, mycie zębów
Po zabiegu dewitalizacji należy odczekać z jedzeniem ok. godziny lub inny czas, które poda lekarz dentysta. W tym czasie twardnieje wypełnienie czasowe, które będzie odpowiadać za izolację pasty dewitalizującej od naszego organizmu. Po tym okresie również należy uważać na ząb poddany leczeniu i starać się używać go jak najmniej. Dewitalizacja nie jest przeciwwskazaniem do spożywania alkoholu, do szczelnie zamkniętego zęba nie dostaną się płyny i pokarm. Należy dbać o higienę w standardowy sposób, można myć zęby tego samego dnia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Barbara Arabska-Przedpełska, Halina Pawlicka, „Współczesna endodoncja w praktyce” Wydanie I, Bestom, Łódź 2012
- Janczuk Z.,Stomatologia zachowawcza – zarys kliniczny, Wydania III. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Mahmoud Torabinejad, Richard E.Walton „Endodoncja” Wydanie IV Elsavier Urban&Partner, Wrocław 2010
- Maria Szpringer-Nodzak, „Stomatologia wieku rozwojowego” Wydanie IV popr. PZWL Warszawa 2016
Opublikowano: 10.04.2019;
Oceń:
4.8
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Łukasz Lidzbarski
Lekarz dentysta
132
Komentarze i opinie (0)