Krople walerianowe – co to jest? Skład
Krople walerianowe to tradycyjny produkt leczniczy stosowany od tysiącleci. Ceniony jest ze względu na swoje właściwości: odprężające, uspokajające i przeciwlękowe, ale również stosowany jest jako środek ułatwiający zasypianie. Krople walerianowe to lek roślinny, a jego substancją czynną jest ekstrakt z korzenia kozłka lekarskiego (Valerianae tinctura). Roślina ta występuje naturalnie w wilgotnym środowisku, takim jak np. torfowiska.
Od tysiącleci była wykorzystywana w medycynie naturalnej – robiono z niej nalewki, wyciągi, napary, a obecnie występuje także w postaci tabletek, proszku do rozpuszczania, czy też jako olejek eteryczny.
Krople walerianowe zawierają nalewkę z kozłka lekarskiego, co oznacza, że w ich składzie znajduje się alkohol etylowy. Dawka 1,5 ml leku (płynu doustnego) zawiera tyle alkoholu co ok. 20–25 ml piwa. Przez tę zawartość etanolu należy mieć na uwadze, że lek jest przeciwwskazany, np. u dzieci, ciężarnych i kobiet podczas karmienia piersią. Może również zaburzać działanie innych leków. Lek jest dostępny bez recepty w aptekach w postaci płynu sprzedawanego w małych butelkach o różnych pojemnościach np. krople walerianowe 35 g). Krople walerianowe mają ciemny kolor i gorzki smak.
Przeczytaj również:
Krople żołądkowe – skład, cena, opinie – na co pomagają, jak stosować?
Jak działają krople walerianowe?
Przez długi czas mechanizm działania kropli walerianowych pozostawał niewyjaśniony. Jednak na podstawie wielu badań wiemy już, że kwas walerianowy ma bardzo podobny mechanizm działania do innych leków o działaniu przeciwlękowym, takich jak benzodiazepiny czy barbiturany.
Kwas walerianowy działa na układ GABA, czyli jeden z najważniejszych regulatorów nastroju i snu w organizmie.
Głównym neuroprzekaźnikiem w tym układzie jest kwas gamma-aminomasłowy, który ma działanie hamujące na neurony. Dzięki temu dochodzi do:
uspokojenia,
zmniejszenia lęku,
zmniejszenia napięcia mięśni.
Na podstawie badań wykazano, że kwas walerianowy hamuje aktywność w neuronach pnia mózgu. Na przykład w badaniach przeprowadzonych na szczurach wykazano, że ekstrakt z korzenia kozłka lekarskiego zmniejszał zachowania lękowe u tych zwierząt w sposób zbliżony do diazepamu. W ten sposób udowodniono, że kwas walerianowy działa na receptory GABA.
Mechanizm działania tego płynu polega nie na bezpośrednim pobudzaniu tych receptorów, ale na takiej modulacji ich aktywności, że zwiększa się ich wrażliwość na endogenny (czyli naturalnie występujący w organizmie) kwas gamma-aminomasłowy.
W ten sposób kwas walerianowy poprawia naturalny efekt uspokojenia i zmniejszenia lęku, przy czym jego działanie jest słabsze niż syntetycznych leków.
Jakie są wskazania do zażywania leku krople walerianowe?
Lek jest tradycyjnie stosowany w następujących przypadkach:
łagodne stany napięcia nerwowego,
problemy z zasypianiem.
Jak więc widać oprócz działania przeciwlękowego i uspokajającego, kwas walerianowy korzystnie wpływa na jakość snu oraz umożliwia szybsze zasypianie. Dlatego też krople walerianowe stosuje się w przypadku pacjentów cierpiących na bezsenność.
Niektóre badania wskazują, że lek może być także przydatny w kobiecych dolegliwościach, takich jak:
Krople walerianowe – dawki leku
Przed rozpoczęciem stosowania kropli walerianowych warto zasięgnąć porady medycznej, rozmawiając z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się, że stosowanie leku będzie dla nas bezpieczne i korzystne. Najlepiej także przeczytać ulotkę, aby zapoznać się z dawkowaniem, dlatego że może się ono różnić w zależności od: producenta, stężenia leku, czy też obecności dodatkowych substancji.
W wytycznych opartych na zaleceniach Europejskiej Agencji Leków (EMA) znajdziemy jednak informacje o dawkowaniu:
dla dorosłych i młodzież powyżej 12. roku życia zalecaną dawką jednorazową jest od 20 do 30 kropli (około 0,5–1 ml leku) do trzech razy dziennie;
w przypadku problemów ze snem zaleca się spożycie 30–40 kropli na 30–60 min przed położeniem się spać.
Pojedynczą dawkę płynu powinno się rozcieńczyć w 1/4 szklanki wody i wypić tak przygotowany roztwór.
Nie należy przekraczać maksymalnej dawce leku 100 kropli dziennie, co odpowiada zwykle ok. 3–4 ml preparatu.
Przedawkowanie leku może powodować działania niepożądane:
zmęczenie,
skurczowe bóle brzucha,
zawroty głowy,
ucisk w klatce piersiowej,
drżenie rąk,
poszerzenie źrenic.
Działanie uspokajające nie jest natychmiastowe – odczuwalne jest dopiero po kilku dniach regularnego stosowania.
Przeczytaj również:
Psychobiotyki – czym są i jak działają? Rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, efekty, skutki uboczne
Nerwosol czy krople walerianowe?
Nerwosol to lek, który w przeciwieństwie do kropli walerianowych oprócz ekstraktu z korzenia Valeriana officinalis zawiera również ekstrakty z innych ziół. Wśród składników produktu wyróżnia się:
ziele melisy,
szyszki chmielu,
korzeń arcydzięgla,
kwiat lawendy.
Nerwosol dzięki dodatkom ma silniejsze działanie i dodatkowe mechanizmy działania, dlatego też ma szersze zastosowanie. Jest korzystny przy nerwicy czy też w napięciu psychoruchowym. Bogaty skład ma również wady – działanie Nerwosolu jest mniej przewidywalne niż kropli walerianowych, a poszczególne składniki mogą wchodzić w interakcje między sobą czy też z innymi lekami przyjmowanymi przez pacjenta.
Czy krople walerianowe uzależniają?
Krople walerianowe w przeciwieństwie do innych leków przeciwlękowych (np. benzodiazepin) nie uzależniają. Uważa się też, że nagłe przerwanie stosowania tego leku nie powoduje objawów odstawienia. Jednakże w jednym badaniu zaobserwowano, że w przypadku długotrwałego stosowania waleriany może dojść do delirium (majaczenia), które objawia się:
dezorientacją,
halucynacjami,
lękiem i niepokojem,
apatią bądź nadmiernym pobudzeniem ruchowym.
W związku z tym nie zaleca się stosowania kropli walerianowych dłużej niż 8 tygodni.
Przeczytaj również:
Korzeń kudzu – działanie, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne
Po jakim czasie działają krople walerianowe?
Krople walerianowe nie mają natychmiastowego działania, dlatego też nie nadają się do leczenia ostrych stanów. Ich początek działania jest stopniowy i może być widoczny dopiero po tygodniu systematycznego stosowania. Dlatego zaleca się przyjmowanie kropli przez 2–4 tygodnie. Jeśli objawy się utrzymują lub zwiększa się ich nasilenie, po 2 tygodniach stosowania należy pilnie zasięgnąć porady lekarza.
