WyleczTo

Validol – na co pomaga? Dawkowanie, skutki uboczne

3 września 2025
Maria Teper
Maria Teper
Maria Teper

lekarz

Validol to tradycyjny lek o ponad stuletniej historii. Był zarówno panaceum na problemy gastryczne, jak i środkiem na napady złości i histerii. Od lat jego temat budzi wiele kontrowersji, głównie ze względu na nieudowodnioną skuteczność. Współczesne polskie zalecenia ograniczają jego użycie wyłącznie do stosowania w stresie, podczas napięcia nerwowego czy uczucia niepokoju. W naszym artykule przyjrzyjmy się bliżej, czym jest ten lek i w jakich przypadkach można po niego sięgnąć.

Kobieta leżąca w łóżku sięgająca po Validol.
Depositphotos

Validol – co to za lek?

Validol to lek, który dostępny jest głównie w krajach Europy Wschodniej i byłego Związku Radzieckiego. Jest dostępny także na polskim rynku – producentem leku jest ukraińska firma farmaceutyczna Farmak.

Pierwsze informacje na temat leku Validol pochodzą z Rosji z 1897 roku. Stosowano go między innymi na: bóle brzucha, nudności, pobudzenie apetytu, ale był również używany jako środek dezynfekcyjny.

Ze względu na brak badań i dowodów klinicznych wokół leku Validol rosło coraz więcej kontrowersji, także w Rosji – kraju jego pochodzenia. Co ciekawe w 2007 r. Prezydium Komitetu Formuły Rosyjskiej Akademii Nauk wydało rezolucję, w której:

  • zalecono usunięcie Validolu z listy dostępnych leków;

  • uznano Validol za przestarzały i pozbawiony dowodów skuteczności.

Mimo tego że rosyjscy eksperci stanowczo odradzali jego stosowanie, kilka lat później Validol ponownie znalazł się na liście rosyjskich leków. Jest on jednak postrzegany raczej jako tradycyjny środek o działaniu placebo niż jako nowoczesny lek. Co więcej, Validol nie jest zaakceptowany przez WHO – nigdy nie znalazł się na liście leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia. W Polsce jest on jednak dopuszczony w ograniczonych wskazaniach.

W Polsce Validol jest wskazany dla pacjentów znajdujących się w przewlekłym stanie napięcia nerwowego związanego ze stresem.

Ze względu na długi efekt działania – dopiero po 2–4 tygodniach – nie jest przeznaczony do przyjmowania doraźnego w momencie stresującej sytuacji, ponieważ w takim przypadku nie zadziała. Przyjmowanie leku Validol najlepiej rozpocząć z dużym wyprzedzeniem – kilka tygodni przed czekającą na nas stresującą sytuacją.

Validol w swoim składzie zawiera:

Obie te substancje odpowiadają za jego działanie uspokajające. Lek ten również ułatwia zasypianie. Validol występuje w postaci tabletek do ssania, co znacznie ułatwia jego przyjmowanie, gdyż nie trzeba popijać leku wodą.

Validol kupuje się bez recepty. Jest łatwo dostępny dla pacjentów bez konieczności umawiania się do lekarza.

Jednakże przed rozpoczęciem terapii tym lekiem warto przeczytać ulotkę, a także porozmawiać z farmaceutą bądź lekarzem, aby się upewnić, że lek Validol będzie dla nas bezpieczny i korzystny.

Jak działa Validol?

Jak już wspomnieliśmy, lek Validol zawiera mentol oraz kwas izowalerianowy. Połączenie tych obu substancji umożliwia ich skojarzone działanie. Lek Validol wykazuje działanie:

Mechanizm działania leku m.in. w łagodzeniu stanów napięcia nerwowego nie jest w pełni wyjaśniony. Najprawdopodobniej kwas izowalerianowy działa na receptory dla adenozyny A1 znajdujące się w naszym mózgu (korze mózgowej, hipokampie i móżdżku). Adenozyna to naturalny neurotransmiter obecny w naszym organizmie. Odpowiada ona za uczucie: senności, uspokojenia i sedację. Validol działając agonistycznie do adenozyny powoduje to samo działanie. Najprościej jest to zrozumieć na przykładzie kofeiny, również działającej na receptory dla adenozyny. Kofeina – w przeciwieństwie do Validolu – hamuje te receptory i dzięki temu ma odwrotne działanie.

Mentol – drugi składnik leku Validol – to naturalna substancja pozyskiwana z mięty pieprzowej. Ma wpływ na receptory zimna w naszym organizmie. Daje uczucie świeżości i chłodu, bez zmiany temperatury ciała.

Poprawia także oddychanie – pozwala na głębszy oddech i lepszą wentylację. Działanie mentolu określane jest mianem „tonizującego”. Smak mentolu pozwala na odwrócenie uwagi od bólu i dyskomfortu.

Podsumowując, działanie mentolu powoduje:

  • poprawę samopoczucia;

  • zmniejszenie napięcia nerwowego;

  • hiperwentylację;

  • zmniejszenie subiektywnego odczucia dyskomfortu dzięki odciągnięciu uwagi.

Jakie są wskazania do jego stosowania?

W Polsce Validol – zgodnie z ulotką i informacją producenta – stosuje się w przypadku:

  • niepokoju;

  • stanów napięcia nerwowego.

Działanie Validolu nie daje natychmiastowego efektu. Jego uspokajające działanie rozwija się stopniowo i wymaga regularności w przyjmowaniu. Najlepiej zacząć go przyjmować kilka tygodni przed przewidywaną stresową sytuacją.

Co ciekawe, na rosyjskiej stronie producenta, wymienione są także takie wskazania jak:

W Polsce te wskazania nie są zatwierdzone – podajemy je jedynie jako ciekawostkę. Nie powinno się stosować Validolu w tych sytuacjach, ponieważ brakuje wiarygodnych badań potwierdzających jego skuteczność.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania leku Validol?

Istnieje kilka przeciwwskazań do stosowania leku Validol. Nie powinniśmy sięgać po ten lek w przypadku:

  • nadwrażliwości na substancje czynne leku;

  • nadwrażliwości na substancje pomocnicze (na którykolwiek składnik leku):

    • sacharozę;

    • stearynian wapnia.

  • zgagi, gdyż mentol może nasilać dolegliwości; trzeba zachować również ostrożność u pacjentów z chorobą wrzodową (żołądka i dwunastnicy) lub ze zmianami zapalnymi przewodu pokarmowego i z przepukliną roztworu przełykowego;

  • stanów zapalnych przewodu pokarmowego;

  • zaburzeń metabolizmu cukrów prostych;

  • równoczesnego przyjmowania innych leków uspokajających;

  • przyjmowania inhibitorów MAO (moklobemid, selegilina).

Validol nie jest zalecany ciężarnym i karmiącym piersią. Nie podaje się go również dzieciom i młodzieży. Validol może negatywnie wpływać na zdolność prowadzenia pojazdu – może powodować senność i problemy z koncentracją.

Validol dawkowanie

Lek Validol stosuje się wyłącznie u dorosłych. Zaleca się przyjmować go:

  • 3 razy dziennie po jednej tabletce do ssania;

  • przez kilka tygodni.

Jeśli po dwóch tygodniach od przyjmowania leku nie zauważymy poprawy, powinno się zasięgnąć porady lekarza.

Validol skutki uboczne

Podczas stosowania leku Validol może dojść do wystąpienia działań niepożądanych. Z reguły są one niezbyt częste i głównie pojawiają się przy długotrwałym stosowaniu leku. Następujące działanie niepożądane to:

  • miejscowy odczyn alergiczny w obrębie jamy ustnej;

  • reakcje nadwrażliwości na mentol objawiające się:

    • bólem głowy;

    • zwolnieniem akcji serca;

    • drżeniem mięśni;

    • wstrząsem anafilaktycznym;

    • wysypką na skórze.

Validol a alkohol

W ulotce oraz charakterystyce produktu leczniczego nie ma informacji dotyczącej bezpieczeństwa łączenia Validolu z alkoholem. Jednakże ze względu na działanie alkoholu nie zaleca się równoczesnego przyjmowania. Alkohol może nie tylko nasilać działania niepożądane, ale również spotęgować działanie leku Validol.

Czy Validol można brać codziennie?

Tak, zgodnie z ulotką lek Validol przyjmuje się codziennie. Aby widoczny był efekt działania tego leku, niezbędna jest regularność i przyjmowanie tabletek codziennie przez kilka tygodni.

Jak szybko uspokaja Validol?

Działanie Validolu nie jest widoczne od razu – pojawia się ono stopniowo i jest widoczne dopiero po ok. 2 tygodniach terapii. Dlatego też nie zaleca się go przyjmować doraźnie w sytuacjach stresowych, gdyż po prostu nie zadziała. W takich przypadkach lepiej sięgnąć po leki o szybszym efekcie.

Jaki jest najsilniejszy lek uspokajający bez recepty?

Rynek farmaceutyczny oferuje szeroką gamę preparatów dostępnych bez recepty, po które można sięgnąć w stresujących sytuacjach. Jednak nie są to syntetyczne leki o silnym działaniu farmakologicznym, tak jak np. barbiturany czy benzodiazepiny. Są to substancje w skład których wchodzą zwykle mieszanki ziół i inne preparaty roślinne.

Dlatego też efekt ich działania jest subiektywny, a skuteczność różni się w zależności od potrzeb i organizmu.

Działanie tych substancji w przeciwieństwie do silnych leków uspokajających jest łagodne i subiektywne, ale również nie wpływa na każdego.

Nie da się jednoznacznie wskazać, który z leków uspokajających dostępnych bez recepty jest „najsilniejszy”, bo skuteczność zależy od indywidualnej reakcji organizmu. W przypadku:

  • ciężkiego stresu,

  • silnego niepokoju,

  • przewlekłych problemów ze snem,

nie należy leczyć się na własną rękę preparatami bez recepty. W takich przypadkach lepiej udać się do lekarza, który dobierze odpowiednie leki uspokajające. Samodzielne eksperymentowanie z preparatami OTC może być nie tylko nieskuteczne, ale również może opóźnić właściwą terapię.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/6974/characteristic&ved=2ahUKEwjrg8e426qPAxXcHBAIHfBcMDUQFnoECBEQAQ&usg=AOvVaw1enoCZatWXhkvQ305nn7CS

  2. https://gastroscan.ru/handbook/145/9339?sphrase_id=533745

  3. https://www.vidal.ru/drugs/validol__30438

  4. https://list.essentialmeds.org


Więcej na ten temat