Klarytromycyna – jak działa lek
Klarytromycyna należy do grupy makrolidów. Jest to grupa antybiotyków, która hamuje syntezę białek bakteryjnych. Mechanizm działania makrolidów wiąże się z ich zdolnością do wiązania bakteryjnej podjednostki rybosomalnej 50S, powodując zahamowanie syntezy białek bakteryjnych.
Po związaniu lek zapobiega translacji mRNA – w szczególności rosnącemu łańcuchowi peptydowemu, hamując dodawanie przez enzym peptydylotransferazę kolejnego aminokwasu przyłączonego do tRNA.
Klarytromycyna wykazuje szerokie spektrum działania. Makrolidy są środkami bakteriostatycznymi, ponieważ hamują jedynie syntezę białek, jednak w dużych dawkach mogą działać bakteriobójczo.
Przeczytaj również:
Penicylina (antybiotyk) – zastosowanie, wskazania, rodzaje
Wskazania do stosowania klarytromycyny
Klarytromycyna jest zalecana do leczenia zakażeń u dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na tą substancję. Wskazania do stosowania obejmują:
zakażenia górnych dróg oddechowych, takie jak:
zapalenie gardła spowodowane przez paciorkowce;
zapalenie zatok;
zakażenia dolnych dróg oddechowych, w tym:
zapalenie oskrzeli;
zapalenie płuc;
ostre zapalenie ucha środkowego;
zakażenia skóry i tkanek miękkich, takie jak:
zapalenie tkanki łącznej;
ropnie;
zakażenia jamy ustnej i zębów, w tym:
ropień okołowierzchołkowy;
zapalenie ozębnej;
rozsiane lub miejscowe zakażenia wywołane przez prątki atypowe:
Mycobacterium avium;
Mycobacterium intracellulare;
zlokalizowane zakażenia wywołane przez:
Mycobacterium chelonae;
Mycobacterium fortuitum;
Mycobacterium kansasii.
Przeczytaj również:
Debelizyna – skład, właściwości, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne, debelizyna czy fitolizyna?
Klarytromycyna u pacjentów z HIV
U pacjentów zakażonych wirusem HIV, u których liczba limfocytów CD4 wynosi 100 komórek/mm³ lub mniej, klarytromycyna jest zalecana w profilaktyce rozsianych zakażeń wywołanych przez kompleks Mycobacterium avium (MAC).
Dawkowanie
Klarytromycyna występuje w postaci: roztworu do wstrzykiwań, zawiesiny doustnej lub tabletek. Dawkę klarytromycyny dobiera lekarz, jednak zazwyczaj wynosi ona od 250 do 500 mg na dobę.
Przeciwwskazania do stosowania klarytromycyny
Nadwrażliwość na makrolidy lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu.
Równoczesne stosowanie leków, takich jak: astemizol, cyzapryd, pimozyd, terfenadyna – ze względu na ryzyko wydłużenia odstępu QT i ciężkich zaburzeń rytmu serca (np. torsade de pointes).
Jednoczesne przyjmowanie alkaloidów sporyszu (np. ergotamina, dihydroergotamina) – ryzyko objawów zatrucia sporyszem.
Równoczesne stosowanie doustnego midazolamu.
Historia wydłużenia odstępu QT (wrodzonego lub nabytego) oraz występowanie komorowych zaburzeń rytmu serca.
Hipokaliemia – zwiększa ryzyko zaburzeń rytmu serca.
Ciężka niewydolność wątroby, która współistnieje z niewydolnością nerek.
Jednoczesne stosowanie z lowastatyną lub symwastatyną – ze względu na ryzyko miopatii i rabdomiolizy.
Interakcje z innymi lekami
Nie zaleca się (kategorycznie) jednoczesnego stosowania klarytromycyny z następującymi substancjami leczniczymi:
cyzapryd, pimozyd, terfenadyna, astemizol – ryzyko wydłużenia odstępu QT i ciężkich zaburzeń rytmu serca;
ergotamina, dihydroergotamina (alkaloidy sporyszu) – ryzyko ostrego zatrucia: skurcz naczyń, niedokrwienie kończyn i OUN;
doustny midazolam – znaczny wzrost stężenia midazolamu, ryzyko silnego działania uspokajającego;
lowastatyna, symwastatyna – zwiększone stężenie statyn, ryzyko miopatii i rabdomiolizy.
Klarytromycyna – częste działania niepożądane
Bezsenność.
Zaburzenie smaku, ból głowy.
Nieprawidłowe wyniki prób czynnościowych wątroby.
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: biegunka, wymioty, niestrawność, nudności, bóle brzucha.
Rozszerzenie naczyń.
Wysypka, nadmierna potliwość.
Ból w miejscu wstrzyknięcia, zapalenie w miejscu wstrzyknięcia (wyłącznie po podaniu klarytromycyny w postaci do wstrzykiwań dożylnych).
Klarytromycyna a klindamycyna
Klarytromycyna i klindamycyna to antybiotyki wykazujące odmienny mechanizm działania oraz zróżnicowane spektrum aktywności, jednak oba znajdują zastosowanie w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Klarytromycyna – należąca do grupy makrolidów – działa poprzez hamowanie syntezy białek bakteryjnych poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu.
Wykazuje aktywność przeciwko wielu bakteriom: Gram-dodatnim, Gram-ujemnym oraz atypowym, takim jak Mycoplasma pneumoniae czy Chlamydophila pneumoniae. Klindamycyna – będąca linkozamidem – również hamuje syntezę białek bakteryjnych.
Jednak jej spektrum obejmuje głównie bakterie Gram-dodatnie (w tym gronkowce i paciorkowce) oraz beztlenowce. Klindamycyna pokrywa się ze wskazaniami do stosowania klarytromycyny. Może być jednak stosowana także przy: zakażeniach kości i stawów, zakażeniach ginekologicznych, jamy ustnej i zębów oraz zakażeniach pooperacyjnych.
Przeczytaj również:
Azytromycyna – dawkowanie, wskazania, w ciąży, skutki uboczne, interakcje
Antybiotyk makrolidowy klarytromycyna - z posiłkiem czy bez?
Spożycie posiłku tuż przed przyjęciem klarytromycyny zwiększa jej biodostępność średnio o ok. 25%, jednak przy zalecanym dawkowaniu nie ma to istotnego wpływu klinicznego. Dlatego lek może być przyjmowany zarówno z jedzeniem, jak i na czczo. Wchłanianie klarytromycyny nie zależy od posiłku.
