WyleczTo

Benodil – na co pomaga? Czy to steryd? Skutki uboczne

3 października 2025
Maria Teper
Maria Teper
Maria Teper

lekarz

Choroby układu oddechowego takie jak astma czy też POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc) to schorzenia, które dotykają miliony ludzi na całym świecie. Objawiają się uciążliwym kaszlem i często także dusznością, co nierzadko prowadzi do ograniczenia codziennego funkcjonowania. Na rynku dostępna jest szeroka gama produktów leczniczych wykorzystywanych w tych schorzeniach, dobieranych indywidualnie przez lekarza. Jednymi z podstawowych leków stosowanych w tych chorobach są glikokortykosteroidy. Zalicza się do ich Benodil – lek podawany w formie nebulizacji. W niniejszym artykule przedstawiamy między innymi, jak działa Benodil, jakie są wskazania do stosowania tego leku, kiedy nie powinno się go używać i na co jeszcze warto zwrócić uwagę podczas terapii.

Kobieta z nebulizatorem, używająca benodilu.
Depositphotos

Benodil – jak działa?

Benodil to lek stosowany w chorobach układu oddechowego. Jego substancją czynną jest budezonid zaliczany do glikokortykosteroidów (sterydów). Lek ten występuje w postaci zawiesiny do nebulizacji. Oznacza to, że przyjmuje się go za pomocą specjalnego urządzenia – nebulizatora – które zamienia zawiesinę leku w mgiełkę.

Wytworzony w ten sposób aerozol wdycha się przez maseczkę lub ustnik. Dzięki temu lek trafia głęboko do dróg oddechowych. Budezonid dostaje się w ten sposób bezpośrednio do miejsca działania, więc jego ogólnoustrojowy wpływ na organizm jest dużo mniejszy, niż gdyby był przyjmowany w postaci tabletek.


Mechanizm działania budezonidu jest skomplikowany i nie do końca wyjaśniony. Wiadomo, że u podłoża chorób, w których stosowanie Benodilu jest wskazane leży przede wszystkim stan zapalny oraz obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych. Lek Benodil jest skuteczny w tych przypadkach, gdyż ma działanie:

  • przeciwzapalne;

  • przeciwalergiczne;

  • przeciwwysiękowe;

  • przeciwobrzękowe.

Uważa się, że mechanizm działania budezonidu jest związany z indukcją różnych białek, np. makrokortyny, która hamuje produkcję mediatorów reakcji zapalnych takich jak leukotrieny.

Oprócz tego, że lek ten hamuje nadmierną aktywność układu odpornościowego powoduje również:

  • zmniejszenie nadwrażliwości oskrzeli na bodźce;

  • zmniejszenie produkcji wydzieliny w drogach oddechowych;

  • hamowanie stanu zapalnego w drogach oddechowych;

  • uszczelnienie nabłonka dróg oddechowych.

Wskazanie do stosowania leku Benodil

Benodil jest zarejestrowany do stosowania:

  • w astmie, kiedy to pacjent nie potrafi, bądź niewłaściwie używa inhalatorów ciśnieniowych/proszkowych (lek jest przeznaczony do długotrwałego leczenia astmy);

  • w zespole krupu – ostrym zapaleniu krtani, tchawicy i oskrzeli;

  • podczas zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP);

Bardzo ważne jest uświadomienie sobie, że Benodil nie jest wskazany do łagodzenia: ostrego napadu astmy, stanówastmatycznych i bezdechu.

Benodil – zawiesina do nebulizacji – dawkowanie

Dawkowanie tego leku zależy od wieku pacjenta i różni się w zależności od tego, czy jest to dawka początkowa, czy podtrzymująca. Zalecane dawki to:

  • dla niemowląt (od 6 do 23 miesięcy) i dzieci (od 2 do 11 lat): dawka początkowa – 0,5–1 mg dwa razy na dobę; dawka podtrzymująca: 0,25–0,5 mg budezonidu dwa razy na dobę; maksymalna dawka dobowa: 2 mg;

  • dla młodzieży (12–17 lat) i osób dorosłych: dawka początkowa: 1–2 mg dwa razy na dobę; dawka podtrzymująca – 0,5–1 mg budezonidu dwa razy na dobę; maksymalna dawka dobowa – 4 mg.

Wyżej wymienione dawkowanie to dawki zalecane przez producenta. Każdy przypadek kliniczny lekarz rozpatruje indywidualnie – dawkowanie leku należy dostosować do potrzeb pacjenta.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania Benodilu?

Do przeciwwskazań do stosowania leku Benodil zalicza się:

  • nadwrażliwość na budezonid;

  • nadwrażliwość na sód.

Jak już wspomniano, lek Benodil nie jest wskazany do szybkiego łagodzenia ostrych epizodów astmy. Taki stan wymaga zastosowania innych leków wziewnych, których działanie jest szybkie i krótkie.

Należy zachować ostrożność w przypadku pacjentów:

  • chorujących na gruźlicę (zarówno czynną jak i nieaktywną);

  • z zakażeniami dróg oddechowych na tle grzybiczym lub wirusowym;

  • z zaburzeniami czynności wątroby;

  • stosujących leki przeciwgrzybicze (ketokonazol, itrakonazol);

  • leczonych inhibitorami proteazy HIV;

  • u których występowały zaburzenia widzenia przy poprzednich terapiach glikokortykosteroidami;

  • u dzieci.

Benodil – skutki uboczne

Do najczęstszych możliwych działań niepożądanych zalicza się:

  • ból jamy ustnej;

  • uczucie suchości w jamy ustnej;

  • grzybicę jamy ustnej i gardła (pleśniawki);

  • chrypkę i kaszel z podrażnienia.

Aby zapobiec wyżej wymienionym skutkom ubocznym po każdej inhalacji powinno się dokładnie przepłukać jamę ustną wodą i następnie ją wypluć.

Należy również dbać o to, aby regularnie czyścić ustnik/maseczkę nebulizatora lub inhalatora, bo zapobiega to kolonizacji drobnoustrojów.

Do rzadkich, jednak możliwych ogólnoustrojowych skutków ubocznych zalicza się:

  • spowolnienie, a nawet zahamowanie wzrostu u dzieci;

  • zaburzenia widzenia;

  • spadek odporności, a co za tym idzie wzrost ryzyka zakażeń;

  • zespół Cushinga lub objawy zbliżone do zespołu Cushinga (wzrost masy ciała, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca);

  • zahamowanie czynności nadnerczy;

  • objawy psychiczne (depresja);

  • zaburzenia zachowania (niepokój, agresja);

  • zaburzenia snu.

Czy Benodil i Nebbud to to samo?

Benodil i Nebbud ze względu na taki sam skład są swoimi zamiennikami. Zarówno Benodil jak i Nebbud zawierają budezonid jako substancję czynną i występują w postaci zawiesiny do nebulizacji. Różnią się one jedynie producentem i ceną.  Oba leki są dostępne wyłącznie na receptę.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/33453/characteristic&ved=2ahUKEwi3ydSv_8COAxVDKRAIHa8yDD8QFnoECAkQAQ&usg=AOvVaw1CY7eULph5WsdJfYsnNYNE

  2. lszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia, PZWL, 2017.

  3. E. Niżankowska-Mogilnicka i in., Choroby układu oddechowego. Astma, w: Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2022/23, red. P. Gajewski, Kraków 2022.

  4. Klassen, T. P., Feldman, M. E., Watters, L. K., Sutcliffe, T., & Rowe, P. C. (1994). Nebulized budesonide for children with mild-to-moderate croup. The New England journal of medicine331(5), 285–289. https://doi.org/10.1056/NEJM199408043310501.

  5. Scott, M. B., & Skoner, D. P. (1999). Short-term and long-term safety of budesonide inhalation suspension in infants and young children with persistent asthma. The Journal of allergy and clinical immunology104(4 Pt 2), 200–209. https://doi.org/10.1016/s0091-6749(99)70062-x.


Więcej na ten temat