Nadmierne spożywanie alkoholu i choroba alkoholowa to problem, który dotyczy coraz większego odsetka naszego społeczeństwa. Nie tylko prowadzi do fizycznego wyniszczenia organizmu, ale także negatywnie wpływa na funkcjonowanie osoby uzależnionej w społeczeństwie. Leczenie alkoholizmu to złożony i długotrwały proces, który opiera się przede wszystkim na skutecznej psychoterapii. Czasem wymaga on jednak wspomagania środkami farmakologicznymi, z których jednym z popularniejszych rozwiązań jest esperal, czyli tzw. wszywka podskórna, zaburzająca metabolizm alkoholu. Jak działa esperal? Kiedy warto zdecydować się na wszywkę alkoholową i z jakimi powikłaniami należy się liczyć?
Esperal – co to? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, powikłania, cena
Co to jest Esperal?
Esperal to nazwa handlowa leku, którego substancją czynną jest disulfiram. Jego najbardziej znana postać to tzw. wszywka alkoholowa, stosowana w ramach terapii awersyjnej, wspomagającej leczenie alkoholizmu.
Czym jest disulfiram ? To inhibitor dehydrogenazy aldehydowej (ADH), blokujący metabolizm spożywanego alkoholu etylowego. Dehydrogenaza aldehydowa w warunkach fizjologicznych przekształca aldehyd octowy (stanowiący metabolit alkoholu) do mniej toksycznego kwasu octowego. Zablokowanie tego procesu wywołuje nieprzyjemną reakcję organizmu osoby uzależnionej, co ma na celu zniechęcenie jej do dalszego spożywania alkoholu.
Jak działa esperal (wszywka alkoholowa) po wypiciu alkoholu?
Wspomniane wcześniej zablokowanie reakcji utleniania aldehydu octowego do mniej szkodliwego kwasu octowego pod wpływem działania esperalu (disulfiramu) to tzw. reakcja disulfiramowa, czyli zatrucie toksycznym aldehydem octowym. Jest on kilkadziesiąt razy bardziej szkodliwy niż alkohol etylowy, tak więc skutki jego gromadzenia się w organizmie są wyjątkowo nieprzyjemne. Do reakcji disulfiramowej dochodzi w organizmie chorego nawet po spożyciu minimalnej ilości alkoholu etylowego.
Jakie objawy zatrucia po spożyciu alkoholu są charakterystyczne dla esperalu? To przede wszystkim:
- nudności i wymioty;
- przyspieszony rytm serca (tachykardia);
- intensywny ból głowy;
- kołatanie serca;
- bezdech;
- niedociśnienie;
- zawroty głowy;
- zaczerwienienie twarzy;
- uderzenia gorąca.
Intensywność objawów zatrucia zależy od ilości spożytego alkoholu. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się również:
- utrata przytomności;
- zaburzenia rytmu serca;
- niewydolność serca;
- niewydolność oddechowa.
Negatywne objawy mogą utrzymywać się od kilkudziesięciu minut do nawet 10-12 godzin po spożyciu alkoholu.
Stosowanie środków zawierających disulfiram jako wszywkę alkoholową ma na celu wywołanie u osoby z chorobą alkoholową lęku przed nieprzyjemnymi objawami i w związku z tym zaprzestania konsumpcji alkoholu.
Przeciwwskazania do stosowania esperalu
Ze względu na fakt, iż spożycie alkoholu po zabiegu wszycia esperalu może powodować potencjalnie niebezpieczne skutki, do leczenia choroby alkoholowej w ten sposób wymagana jest zgoda pacjenta, a także pełna kontrola lekarza przez cały czas jej aktywności w organizmie pacjenta.
Pomimo tego, że awersyjna terapia uzależnień posiada swoich zwolenników, wszywka alkoholowa jest rozwiązaniem, które może być stosowane jedynie w ściśle określonych przypadkach.
Wśród głównych przeciwwskazań wykluczających stosowanie środków zawierających disulfiram są:
- nadwrażliwość na disulfiram oraz inne składniki wszywki alkoholowej;
- choroby układu krążenia, takie jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, choroba niedokrwienna serca;
- zapalenie nerwu wzrokowego;
- stan upojenia alkoholowego;
- ciążą i okres karmienia piersią;
- próby samobójcze w przeszłości.
Gdzie wszywa się i jak długo działa esperal?
Esperal podobnie jak inne preparaty, które są wykorzystywane jako wszywki alkoholowe, przyjmuje postać tabletek, które umieszcza się pod skórą, np. pod powięzią mięśnia pośladkowego lub w okolicy podłopatkowej. Jednorazowa dawka umieszczana w organizmie pacjenta to około 8-10 tabletek. Założenie wszywki alkoholowej wykonywane jest przez chirurga w znieczuleniu miejscowym, nie wymaga hospitalizacji, a jego całkowity czas trwania wynosi około 30-40 minut. Po krótkim czasie wszywka alkoholowa zaczyna uwalniać substancję aktywną do krwioobiegu, gdzie jest obecna przez co najmniej kilka miesięcy. Większość producentów wszywek alkoholowych gwarantuje jej działanie przez około 8 miesięcy. Wówczas preparat powoli uwalnia substancję aktywną do krwiobiegu.
O czym należy pamiętać przed zabiegiem? Najważniejszą kwestią jest fakt, iż wszycie esperalu jest możliwe najwcześniej po 12 godzinach abstynencji. Koszt jednorazowej wszywki alkoholowej to około 700 złotych.
Warto również pamiętać, że choć implantacja esperalu zaliczana jest do metod stosowanych w leczeniu choroby alkoholowej, nie eliminuje ona problemu głodu alkoholowego i objawów odstawiennych, jakie są odczuwane po rezygnacji ze spożycia alkoholu. Z tego względu pacjenci, u których został wykonany zabieg wszycia esperalu, często odczuwają skrajne emocje, a potrzeba konsumpcji napojów alkoholowych jest tak silna, że niejednokrotnie konieczne jest w krótkim czasie usunięcie wszywki alkoholowej, by uniknąć niebezpiecznych skutków ubocznych związanych ze spożyciem alkoholu.
Esperal – możliwe działania niepożądane
Disulfiram, który stanowi substancję czynną preparatu esperal jak również innych leków stosowanych pod postacią wszywki alkoholowej, może prowadzić do wystąpienia potencjalnie niebezpiecznych skutków ubocznych. Do najczęściej występujących zalicza się:
- reakcje alergiczne;
- wzmożoną senność;
- zapalenie nerwu wzrokowego;
- zapalenie nerwów obwodowych;
- zaburzenia psychiczne (stany paranoidalne, epizody manii, schizofrenię, stany depresyjne);
- metaliczny posmak w ustach;
- nudności;
- uczucie przewlekłego zmęczenia;
- czasową impotencję.
Esperal – interakcje z innymi lekami
Wszywka alkoholowa to rozwiązanie, które wymaga od pacjenta dużej motywacji do działania, a także zachowania czujności w stosowaniu innych leków. Disulfiram może bowiem wchodzić w interakcje z takimi lekami jak:
- diazepam;
- leki przeciwzakrzepowe;
- metronidazol.
W trakcie terapii uzależnień za pomocą wszywki alkoholowej nie należy również spożywać żadnej postaci preparatów zawierających etanol, takich jak syropy czy ekstrakty ziołowe, mogą one bowiem również wywołać negatywne skutki związane ze zwiększonym stężeniem aldehydu octowego.
Czy Esperal jest skuteczny?
Wszywka alkoholowa nie zawsze jest skuteczna. Leczenie alkoholizmu to proces skomplikowany i długotrwały, który wymaga przede wszystkim przyznania się przed samym sobą do uzależnienia od alkoholu i kompleksowej psychoterapii indywidualnej i grupowej. Objawy zatrucia, wywołane przez kumulujący się w organizmie chorego aldehyd octowy mogą zwiększyć jego motywację do działania, jednak nie zawsze są wystarczające by pohamować jego chęć do konsumpcji napojów alkoholowych.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- DISULFIRAM WZF, 100 mg, tabletki do implantacji - ulotka dla pacjenta;
- Krupka-Matuszczyk I. i wsp., Bezpieczeństwo i skuteczność leczenia disulfiramem WZF, Świat Medycyny i Farmacji, Kwiecień 2012;
- Lanz, J.; Biniaz-Harris, N.; Kuvaldina, M.; Jain, S.; Lewis, K.; Fallon, B.A. Disulfiram: Mechanisms, Applications, and Challenges. Antibiotics 2023, 12, 524. https://doi.org/10.3390/antibiotics12030524.
Natalia Michalak
diagnosta laboratoryjny
Absolwentka kierunku analityka medyczna na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Prywatnie mama wesołej dwójki i pasjonatka zdrowego i aktywnego stylu życia. Dzięki swojemu wykształceniu doskonale wie, jak ważną rolę odgrywa w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie odpowiednia profilaktyka, której niezbędnymi elementami są m.in. regularnie wykonywane badania laboratoryjne, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.
Komentarze i opinie (0)