Uczucie zatkanego ucha jest szczególnie dokuczliwą dolegliwością. Wiąże się zazwyczaj z pogorszeniem słuchu oraz z szumem w uszach. Przyczyn zatkanego ucha jest wiele – mogą to być poważne infekcje, zapalenia, ale również czop woskowinowy. W związku z tym, że uczuciu zatkanego ucha towarzyszy duży dyskomfort, warto zwrócić się z tym problemem do specjalisty, aby szybko zdiagnozować przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Zatkane ucho – przyczyny i leczenie uczucia zatkanego ucha
Zatkane ucho – jakie są najczęstsze przyczyny?
Zatkane ucho to uciążliwy problem, któremu towarzyszą nieprzyjemne szumy uszne, nasilające wrażenie osłabienia słuchu, a niektórych przypadkach także zawroty głowy. Najczęściej uczucie zatkanego ucha pojawia się po kąpieli. Przyczyn zapchanego ucha można wskazać jednak znacznie więcej.
- Zatkane ucho od kataru – infekcje górnych dróg oddechowych to jedna z najczęstszych przyczyn uczucia zatkanego ucha. Już w trakcie najpowszechniejszych infekcji kataralnych błona śluzowa nosa jest obrzęknięta. Obrzęk jest nie tylko miejscowy, ponieważ może obejmować również trąbkę Eustachiusza. Trąbka ta, zwana również trąbką słuchową, stanowi pewnego rodzaju połączenie pomiędzy uchem środkowym i gardłem. Jest to struktura, która pomaga wyrównywać ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej. W momencie infekcji wirusowej lub bakteryjnej obrzęk trąbki słuchowej może spowodować zatkanie przewodów słuchowych. Pojawiają się objawy w postaci szumów w uszach, a nawet bólu ucha.
- Zapalenie ucha – jako powikłanie nieleczonych infekcji górnych dróg oddechowych może objawiać się w postaci zatkanego ucha. Ostre zapalenie ucha środkowego jest to schorzenie bardzo powszechne, zwłaszcza u dzieci do 5. roku życia – szczególnie u chłopców.
- Zapalenie trąbki słuchowej – zapchane ucho może być objawem poważniejszej infekcji, jaką jest zapalenie trąbki słuchowej. Nieleczone infekcje gardła, nosa czy zatok mogą rozprzestrzeniać się przez ciągłość na trąbkę Eustachiusza i wywołać jej zapalenie.
- Lot samolotem – w trakcie podniebnej podróży dochodzi do nagłego wahania ciśnienia w uszach. Nadmierna ilość powietrza wlatująca do ucha naciska trąbkę słuchową, która odpowiada za wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej. Powietrze nie może wydostać się z ucha – poza zatkanym uchem można odczuć szumy w uszach, a nawet ból głowy.
Korek w uchu – woskowina w uchu
Zdarza się, że przyczyna zatkanego ucha może być bardzo prosta do usunięcia. W przewodzie słuchowym produkowana jest woskowina (woszczyna) – substancja, która nawilża i oczyszcza przewód słuchowy, a także stanowi pewnego rodzaju barierę przed drobnoustrojami. U części osób woskowina uszna jest naturalnie usuwana z ucha i nie powoduje żadnych dolegliwości.
Czasem woskowina w uchu może być produkowana w nadmiernej ilości, np. z powodu przebywania w zanieczyszczonym i zapylonym miejscu. W przypadku narażenia zawodowego na takie warunki pracy, aby uniknąć wytwarzania się czopa woskowinowego, należy zakładać słuchawki na uszy albo stosować zatyczki do uszu. Nadmiar woskowiny usznej gromadzi się w przewodzie słuchowym, przez co może wywołać uczucie zatkanego ucha. Najczęściej do zatkania ucha przez woskowinę dochodzi po kąpieli, ponieważ po kontakcie z wodą woskowina staje się napęczniała, zwiększa swoją objętość i łatwiej zamyka przewód słuchowy.
Woskowina w uchu – co robić?
Jak odetkać ucho zatkane woszczyzną? Przede wszystkim warto zgłosić się do lekarza – najlepiej otolaryngologa. Ten oceni stopień zatkania ucha woskowiną i wdroży odpowiednie leczenie.
Woskowinę można usunąć najprostszym sposobem – tj. płukaniem ucha wodą o temperaturze około 37 stopni Celsjusza. Sposób wydaje się prosty, jednak najlepiej, żeby usuwanie woskowiny z ucha przeprowadził lekarz, ponieważ usunięcie zbyt dużej ilości wydzieliny za jednym razem może powodować zbyt szybkie wytwarzanie nowej. Wtedy ucho może zatykać się bardzo często, co wiąże się z koniecznością częstych wizyt w gabinecie lekarskim. Kolejnym sposobem na zapchane ucho, który lekarz może zalecić, jest stosowanie środków do czyszczenia uszu rozmiękczających woskowinę. Najczęściej jest to:
- spray do uszu,
- krople do uszu,
- aerozol,
- płyn do czyszczenia ucha.
Stosowanie domowych sposobów na zatkane ucho jest bezpieczne, jednak ważne jest, aby pacjenci nie przeprowadzali samodzielnego czyszczenia uszu z woskowiny patyczkami higienicznymi – powszechnie, ale niesłusznie uważanymi za tzw. patyczki do uszu. Ich używanie nie prowadzi do oczyszczenia przewodu słuchowego, a do przepchnięcia woszczyzny głębiej. Poza tym podczas wkładania patyczków higienicznych do ucha można przypadkowo uszkodzić błonę bębenkową.Zdecydowanie nie można korzystać z nich w celu czyszczenia uszu u niemowląt czy noworodków.
Preparat do czyszczenia uszu – jak odetkać ucho?
W przypadku zatkanego ucha przy katarze – z powodu infekcji – należy zmniejszyć obrzęk błony śluzowej nosa, która nasila wrażenie zakorkowanego ucha u pacjentów. Do tego celu można stosować krople lub aerozole do nosa, zmniejszające obrzęk – nie można ich stosować dłużej niż 5 dni, ponieważ mogą wywołać odwrotny efekt do zamierzonego. Na zatkane ucho korzystnie działają także inhalacje. Można je zrobić samemu – do miski z gorącą wodą dodać olejki eteryczne i wdychać unoszącą się parę będąc nakrytym ręcznikiem.
Jeśli uczuciu zatkanego ucha towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak szumy w uchu, świąd ucha, ból ucha, czy inne objawy ogólne (np. gorączka, złe samopoczucie, zawroty głowy) i nie ustępują przez kilka dni, należy zwrócić się do lekarza – najlepiej otolaryngologa. Wykona on dokładne badanie, przeprowadzi wywiad i zleci ewentualne badania laboratoryjne. Dolegliwości nie należy lekceważyć, ponieważ może to doprowadzić do poważnych konsekwencji, np. pęknięcia błony bębenkowej.
Aby zapobiec zatykaniu się uszu w samolocie w trakcie lotu – należy siedzieć prosto w fotelu w trakcie startu i lądowania, można również żuć gumę lub ssać cukierki.
Czyszczenie uszu – jakie są sposoby na zatkane ucho?
Najlepszym sposobem na nadmiar woskowiny w uchu jest właściwa profilaktyka.
- Aby utrzymać prawidłową higienę ucha należy je przemywać ciepłą wodą ew. z łagodnym środkiem myjącym.
- Nie wolno stosować wyżej opisanych patyczków higienicznych. Ucho – czyli małżowinę uszną i przewód słuchowy zewnętrzny myje się palcem.
- W przypadku dostania się dużej ilości wody, czy to w trakcie kąpieli w domu czy na basenie nie trzeba nic robić, a tylko poczekać, aż wydostanie się sama.
- Istnieje grupa pacjentów, która bardzo często skarży się na infekcję uszu. Takie osoby powinny pamiętać o dokładnym osuszaniu uszu po kontakcie z wodą.
Niektórzy lekarze zalecają profilaktycznie używanie preparatów usprawniających usuwanie woskowiny z ucha.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Kornel Gajewski
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aktualnie odbywa staż podyplomowy w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. Karola Mielęckiego SUM w Katowicach.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 21.05.2019