Zespół kanału Guyona – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja

Czym jest zespół kanału Guyona?

Zespół kanału Guyona (inaczej zespół kanału nadgarstka nerwu łokciowego) jest zespołem chorobowym związanym z uciskiem nerwu łokciowego w obrębie struktury anatomicznej utworzonej przez kość haczykowatą, kość grochowatą oraz więzadło poprzeczne nadgarstka. Określamy ją kanałem nadgarstka lub kanałem Guyona, co ma związek z nazwą schorzenia. Nerw łokciowy jest głównym nerwem ruchowym ludzkiej ręki i odpowiada za funkcję palca małego i serdecznego oraz częściowo kciuka.

Zaburzenia nerwu łokciowego (neuropatię) może powodować wiele przyczyn; od urazów po różne schorzenia układu kostno-stawowego lub choroby neurologiczne. Choroba więc, może rozwinąć się nagle lub w sposób powolny na skutek powtarzanych czynności manualnych ręki. Zespół kanału nerwu łokciowego jest niezwykle ciężką dolegliwością ze względu na swoje zróżnicowane objawy związane z uciskiem struktury nerwowej. Mają one postać bólu, zaburzeń czucia i temperatury oraz znacznie utrudniają funkcjonowanie stawu nadgarstkowego oraz palców. Szybka wizyta u specjalisty oraz wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego jest konieczne dla utrzymania sprawności chorej ręki.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Zespół kanału Guyona – jakie są przyczyny?

Ucisk nerwu łokciowego w kanale nadgarstka mogą spowodować:

• urazy stawu nadgarstkowego (złamanie, zwichnięcie, silne uderzenie tępym przedmiotem),
• wady anatomiczne (zniekształcenia, różne długości kości przedramienia),
• schorzenia (reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa),
• ganglion na nadgarstku (torbiel galaretowata).

Do ucisku dochodzi najczęściej przy czynnościach takich jak:

• jazda na rowerze,
• poruszanie się o kulach,
• jazda samochodem – chwyt na kierownicy,
• podnoszenie ciężarów,
• chwytanie, odkręcanie, przykręcanie drobnych przedmiotów.

Zespół kanału Guyona – jakie są objawy?

Do objawów zespołu kanału Guyona zaliczamy:

• zaburzenia czucia od palców do przedramienia (mrowienie, drętwienie, uczucie zmiany temperatury),
• nasilanie dolegliwości nocą,
• ograniczenie ruchomości stawu nadgarstkowego i palców,
• utrata zręczności ręki (problem z ruchem szczypania, pociągania za przedmiot za pomocą kciuka i palca wskazującego),
• ból palców, stawu łokciowego,
• zaniki mięśni ręki (atrofia),
• wymuszone ustawienie ręki określane jako szponiaste (wyprostne ustawienie stawów śródręczno-paliczkowych palca małego i serdecznego oraz ustawienie zgięciowe stawów międzypaliczkowych),

Zespół kanału Guyona – leczenie

W przypadku występowania wyżej wymienionych dolegliwości w związku z uciskiem nerwu łokciowego, należy zgłosić się jak najszybciej do lekarza neurologa. Diagnoza zespołu kanału Guyona opiera się na badaniu siły mięśniowej, czucia i ruchomości ręki, poszukiwaniu deficytów neurologicznych na obszarze, który unerwienia nerw łokciowy oraz wykonywaniu testów funkcjonalnych.

Potwierdzenie diagnozy można uzyskać wykonując badanie EMG (badanie przewodnictwa nerwowego w obrębie nerwu łokciowego na poziomie kanału nadgarstka) oraz stwierdzeniem w badaniu RTG dodatkowych przyczyn kostnych (deformacje, zmiany zwyrodnieniowe) powodujących ten ucisk. Schorzenie należy różnicować z zespołem cieśni nadgarstka ze względu na występowanie bardzo podobnych objawów neurologicznych.

Leczeniem nieinwazyjnym neuropatii jest postępowanie zachowawcze, które obejmuje farmakoterapię i rehabilitację. Prawidłowe leczenie zespołu kanału Guyona przynosi efekty już po 4-6 tygodniach. Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych rezultatów stosuje się zabieg chirurgiczny, mający na celu uwolnienie nerwu łokciowego od ucisku. W znieczuleniu wykonuje się niewielkie nacięcie bezpośrednio nad kanałem Guyona, aby uwidocznić więzadło poprzeczne. Następnie więzadło się przecina i pozostawia do wygojenia, a miejsce przecięcia wypełnia się tkanką bliznowatą. Również po interwencji chirurgicznej konieczna jest rehabilitacja. Powrót do zdrowia trwa od 6 do 8 tygodni; zaburzenia czucia i dolegliwości bólowe ustępują, natomiast dłużej może utrzymać się tkliwość samej blizny pooperacyjnej.

Zespół kanału Guyona – rehabilitacja

Celem rehabilitacji jest zwiększenie przestrzeni kanału nadgarstka w którym przebiega nerw łokciowy oraz zmniejszenie stanu zapalnego wynikającego z ucisku nerwu łokciowego. Rehabilitacja powinna obejmować:

• w okresie ostrym, kiedy jest stan zapalny i ostre dolegliwości bólowe wykonujemy regularne zimne okłady zmniejszające obrzęk, unikamy przeciążenia i ruchów zginających i prostujących nadgarstek, zalecany jest odpoczynek, stosowanie pomocniczych urządzeń np. opaski odciążającej na staw nadgarstkowy,przestrzeganie prawidłowej pozycji do spania z wyprostowanymi nadgarstkami,
• farmakoterapię, która uwzględnia stosowanie doustnych lub miejscowych leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz witaminy B6, w stanach wzmożonych dolegliwości wykonuje się iniekcje kortykosteroidów w okolicę więzadła,
• fizykoterapię; zaleca się stosowanie zabiegów przeciwbólowych i przeciwzapalnych: krioterapię, jonoforezę czy kąpiel wirówkową na rękę oraz zabiegi przyśpieszające gojenie i regenerujące: pole magnetyczne, laseroterapię i ultradźwięki. W przypadku zespołu cieśni nadgarstka dobre rezultaty osiąga się stosując fale ultradźwiękowe o wysokim natężeniu potocznie zwane „falą uderzeniową”. Ponieważ obie neuropatie są często mylone ze sobą, w przypadku zespołu Guyona można by zredukować ból i poprawić metabolizm chorego nerwu za pomocą fali,
• stosowanie ćwiczeń leczniczych, które są konieczna dla przywrócenia prawidłowej ruchomości ręki. Warto wykonywać ćwiczenia rozluźniające i rozciągające mięśni nadgarstka oraz palców aby poprawić ukrwienie i odżywianiem tkanek miękkich, a następnie ćwiczenia wzmacniające mięśnie oraz poprawiające siłę oraz zręczność manualną,
• masaż tkanek miękkich zmniejszający występujące w tych strukturach wzmożone napięcie oraz poprawiający ich ukrwienie i odżywianie,
• kinesiotaping to plastrowanie chorego stawu specjalnymi elastycznymi plastrami, które mają działanie ochronne, odciążające oraz umożliwiają przyspieszenie gojenia i regeneracji,
• neuromobilizację, która jest terapią manualną tkanek nerwowych; polega na napinaniu i rozciąganiu traktu nerwu łokciowego począwszy na szyi, kończąc na palcach ręki. Poprawia to elastyczność oraz usprawnia mechanizmy naprawcze i regeneracyjne chorego nerwu,
• zaopatrzenie ortopedyczne w postaci szyny, która utrzymuje rękę w pozycji neutralnej i pozwala zmniejszyć ciśnienie w kanale nadgarstka.

Uszkodzenia nerwu łokciowego – jak ograniczyć dolegliwości?

Ważne jest wdrożenie pewnych zachowań profilaktycznych, by uniknąć kolejnych przeciążeń i dolegliwości bólowych, zarówno po zabiegu operacyjnym jak i leczeniu zachowawczym. Profilaktyka polega na:

• zmodyfikowaniu swojej codziennej aktywności zarówno podczas pracy jaki i uprawiania hobby na mniej obciążającą rękę,
• wykonaniu drobnej rozgrzewki ramienia, nadgarstka oraz palców przed długotrwałą pracą fizyczną rękoma,
• robieniu częstych przerw w celu rozluźnienia i odpoczynku ręki oraz palców.