Choroby tarczycy – objawy
Często trudno samemu rozpoznać choroby tarczycy – objawy są niespecyficzne i łatwo je pomylić z innymi dolegliwościami. W niedoczynności tarczycy najczęściej występują: przewlekłe zmęczenie, przyrost masy ciała, nietolerancja zimna, suchość skóry oraz obniżony nastrój. Z kolei nadczynność tarczycy wiąże się zazwyczaj z przeciwstawnymi symptomami: utratą masy ciała, nadpobudliwością, kołataniem serca, nietolerancją ciepła i nadmierną potliwością. W zaburzeniach pracy tarczycy objawy u kobiet obejmują dodatkowo zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością.
Najczęstsze schorzenia tarczycy
Choroby tarczycy mogą wynikać zarówno z zaburzeń produkcji hormonów, jak i ze zmian strukturalnych w obrębie gruczołu. Mogą one wpływać na wiele układów organizmu i prowadzić do poważnych dolegliwości, jeśli nie zostaną odpowiednio wcześnie wykryte.
Do najczęstszych problemów związanych z tarczycą należą:
- Niedoczynność tarczycy – najczęściej spowodowana chorobą Hashimoto, czyli przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy.
- Nadczynność tarczycy – zwykle wynika z choroby Gravesa-Basedowa, autoimmunologicznego schorzenia pobudzającego gruczoł do nadmiernej produkcji hormonów.
- Zmiany strukturalne tarczycy – takie jak wole czy guzki, które nie zawsze wpływają na produkcję hormonów, ale wymagają diagnostyki obrazowej.
Wczesne rozpoznanie chorób tarczycy umożliwia skuteczne leczenie i utrzymanie prawidłowej produkcji hormonów niezbędnych dla zdrowia całego organizmu..
Tarczyca – jakie badania wykonać?
Badania tarczycy mogą być zlecane nawet wtedy, gdy nie występują wyraźne objawy. Ich głównym celem jest ocena pracy gruczołu i wczesne wykrycie zaburzeń. Najczęściej wykonuje się badania krwi na tarczycę, które pozwalają ocenić poziom hormonów.
TSH, FT3, FT4
Podstawowym badaniem oceniającym funkcję tarczycy jest oznaczenie TSH, hormonu przysadki regulującego wydzielanie FT3 i FT4. Wartości TSH mogą wskazywać na kierunek zaburzeń związanych z tarczycą. Niedoczynność obserwuje się zazwyczaj przy podwyższonym stężeniu, natomiast nadczynność przy obniżonym. W przypadku nieprawidłowych wyników badania TSH dalszą ocenę przeprowadza się z uwzględnieniem stężenia hormonów wolnych FT3 i FT4.
Badania obrazowe tarczycy
Oprócz badań laboratoryjnych w diagnostyce tarczycy ważną rolę odgrywają badania obrazowe. Najczęściej wykonuje się USG tarczycy, które pozwala ocenić wielkość gruczołu, jego strukturę oraz uwidacznia ewentualne guzki. W rzadszych, uzasadnionych przypadkach stosuje się również scyntygrafię lub rezonans magnetyczny, aby dokładniej określić charakter zmian.
Badanie przeciwciał tarczycowych
Zaburzenia czynności tarczycy, takie jak nadczynność i niedoczynność, często rozwijają się na tle autoimmunologicznym. Nieprawidłowa odpowiedź układu odpornościowego skierowana przeciwko komórkom tarczycy może prowadzić do choroby Hashimoto (najczęstszej przyczyny niedoczynności) lub choroby Gravesa-Basedowa (odpowiadającej za liczne przypadki nadczynności). W diagnostyce tych schorzeń kluczową rolę odgrywają badania przeciwciał tarczycowych, które umożliwiają potwierdzenie rozpoznania i monitorowanie przebiegu choroby:
- anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej; ich podwyższony poziom najczęściej wskazuje na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w tym chorobę Hashimoto,
- anty-TG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie; wspierają diagnostykę Hashimoto oraz mogą być użyteczne w monitorowaniu nowotworów tarczycy,
- TRAb – przeciwciała przeciw receptorowi TSH; charakterystyczne dla choroby Gravesa-Basedowa, pomocne w ocenie aktywności nadczynności tarczycy i prognozowaniu ryzyka nawrotu.
W wielu laboratoriach, w tym w ALAB laboratoria można znaleźć badania na tarczycę w formie gotowych pakietów badań, np. tzw. pakiet tarczycowy rozszerzony. Obejmuje on nie tylko podstawowe oznaczenia hormonów, ale także badania przeciwciał tarczycowych, umożliwiając kompleksową ocenę funkcji i stanu gruczołu.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
W przypadku chorób tarczycy objawy zaburzeń często są mylone z innymi dolegliwościami, dlatego łatwo je zlekceważyć. Warto skonsultować się z lekarzem, gdy pojawiają się: przewlekłe zmęczenie, wahania masy ciała, problemy z nastrojem czy nietolerancja zimna lub ciepła. To, czy wystarczą testy podstawowe, czy lepiej zdecydować się na rozszerzone, najlepiej omówić z lekarzem, który dobierze odpowiedni zakres badań.
artykuł sponsorowany
