WyleczTo

Żylaki sromu – przyczyny, objawy, leczenie

27 lipca 2021
(pierwsza publikacja: 1 kwietnia 2014)
Patrycja Sikorska
Patrycja Sikorska
Patrycja Sikorska

lekarz

Żylaki sromu są problemem bardzo wielu kobiet. Żylaki warg sromowych są utrapieniem wielu kobiet w ciąży. Jest to problem dość wstydliwy, wiele kobiet zwleka z wizytą u lekarza. Przyczyną powstawania żylaków sromu są hormony, szczególnie ich wahania pojawiające się w okresie ciąży. Żylaki warg sromowych zazwyczaj same znikają po porodzie. Objawami żylaków sromu jest uczucie swędzenia okolic intymnych, świąd sromu, pieczenie, niewielkie krwawienie.

Żylaki sromu – przyczyny, objawy, leczenie
Fotolia

Przyczyny żylaków sromu

Podstawowym czynnikiem wywołującym żylaki warg sromowych są żeńskie hormony płciowe takie jak estrogeny i progesteron. Choć żylaki sromu nie dotyczą tylko kobiet w ciąży, to poziom hormonów w tym okresie jest znacznie podwyższony, co sprzyja częstszemu występowaniu poszerzonych żył. Estrogeny pobudzają wątrobę do produkcji różnego rodzaju białek, w tym także wielu czynników krzepnięcia krwi.

Zakrzepica miednicy mniejszej

Krew krążąca w ciele ciężarnej kobiety staje się więc bardziej gęsta i lepka, przez co szybciej może dochodzić do małych zakrzepów. Może to prowadzić do rzadkiego, ale poważnego powikłania jakim jest zakrzepica, szczególnie miednicy mniejszej.

Stan ten wywołuje wiele objawów niepożądanych ze strony układu pokarmowego (np. zaparcia), moczowego (częste lub zbyt rzadkie oddawanie moczu). Krew gorzej krąży w nogach, przez co mogą się wydawać bardzo ociężałe. Jeśli do objawów tych dołączy się dziwny ból dolnej części brzucha (uczucie pełności) należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Żylaki sromu, żylaki pochwy i odbytu

Dodatkowo, progesteron powoduje relaksację i spadek napięcia błony mięśniowej naczyń krwionośnych. Dochodzi wówczas do ich znacznego poszerzenia. Żylaki sromu, ale także żylaki pochwy i odbytu, mogą być w pierwszych miesiącach ciąży niewidoczne i nie przysparzać większych kłopotów. Główny problem zaczyna pojawiać się pod koniec ciąży, kiedy macica jest na tyle duża, że zaczyna uciskać ważne naczynia żylne znajdujące się w obrębie miednicy i jamy brzusznej.

Bardziej lepka krew nie może odpływać z dolnych partii ciała z powrotem do serca, co powoduje dodatkowe wypełnienie i tak już poszerzonych żył. Do szybszego ich powstawania dochodzi także jeśli w czasie ciąży kobieta przez dłuższą część dnia pozostaje w pozycji stojącej lub siedzącej. Po całym dniu w pracy cała dolna połowa ciała może wydawać się opuchnięta i nabrzmiała, nie wspominając o ciężarze wywołanym samą ciążą i obciążeniach, na które narażony jest cały kościec.

Czynniki powodujące powstawanie żylaków sromu

Do powstawania żylaków sromu predysponują:

  • siedząca praca,
  • brak ruchu,
  • nadwaga,
  • zaparcia,
  • skłonności genetyczne,
  • ciąże wielokrotne lub występujące szybko po sobie.

Żylaki warg sromowych często współwystępują z hemoroidami, które są również bardzo częstą przypadłością podczas ciąży.

Objawy żylaków sromu

Powstające żylaki sromu są przyczyną dużego dyskomfortu. Mogą wywoływać:

  • uczucie swędzenia okolic intymnych,
  • świąd sromu,
  • pieczenia,
  • delikatne krwawienie.

Żylaki sromu mogą pękać. Noszenie obcisłej bielizny jest zdecydowanie przeciwwskazane. Polecane są majtki bez gumek w okolicy pachwin, luźne i z naturalnego tworzywa (najlepiej bawełniane).

Żylaki sromu – jakie towarzyszą im dolegliwości?

Dużym problemem staje się również współżycie seksualne. Żylaki sromu są wówczas bardzo narażone na ucisk, pękają, co doprowadza do powstania licznych małych ranek. Kobiety nie są chętne do zbliżeń intymnych, gdyż dla większości z nich żylaki, zwłaszcza okolic intymnych, są ogromnym problemem natury estetycznej. Utrudniają one bardzo wiele codziennych czynności, na które zazwyczaj nie zwraca się nawet uwagi.

Problemy pojawiają się przy chodzeniu, próbie zmiany pozycji, zakładaniu nogi na nogę (czego ogólnie nie poleca się ze względu na pogorszenie przepływu krwi w nogach). Również ból sprawiać może wypróżnianie się. Żylaki warg sromowych często współwystępują z żylakami odbytnicy (hemoroidami) i rzadko są przypadłością izolowaną.

Żylaki sromu w ciąży - poród naturalny czy cesarskie cięcie?

Wiele kobiet boi się, że pojawienie się żylaków sromu może pogorszyć przebieg porodu. W większości przypadków pozostają one obojętne dla zdrowia matki i dziecka. Sam poród przebiega bez powikłań, kobiety często nie czują bólu związanego z ewentualnym pękaniem żylaków sromu w trakcie silnych parć. Jeśli lekarz podejrzewa, że mogą one stanowić problem, podejmowana jest decyzja o przeprowadzeniu porodu drogą cięcia cesarskiego.

Żylaki sromu w ciąży - jak sobie pomóc?

Niestety w niektórych przypadkach, żylaki sromu to kwestia genów. Kobiety, u których w rodzinie występują przypadki chorych na żylaki czy inne powikłania niewydolności żylnej mają większą predyspozycję do występowania żylaków na wargach sromowych.

W pozostałych przypadkach pomaga noszenie odpowiednio dobranej bielizny, unikanie stałej, niezmienianej pozycji ciała.

Ćwiczenia fizyczne

Bardzo pomocne okazują się być ćwiczenia fizyczne, specjalnie dobrane dla kobiet w ciąży.

Wiele kobiet spodziewających się dziecka cierpi na tzw. kinezyfobię, czyli po prostu strach przed ruchem. Całkowicie niesłusznie. O ile nie ma przeciwwskazań lekarskich, kobiety w ciąży mogą uprawiać mało obciążające sporty. W internecie i odpowiednich magazynach można znaleźć wiele zestawów ćwiczeń fizycznych przeznaczonych dla ciężarnych.

Zdrowa dieta i prawidłowa masa ciała

Na etapie planowania ciąży warto zadbać o wcześniejsze zrzucenie nadmiernych kilogramów. Pozwoli to zmniejszyć ciężar uciskający naczynia już w trakcie ciąży.

Należy również prowadzić zdrową i urozmaiconą dietę, zarówno przed jaki i w trakcie ciąży. Duże ilość warzyw i owoców zapewnią dopływ błonnika, który przeciwdziałać będzie zaparciom, tak częstym w trakcie ciąży. Dzięki temu siły działające na mięśnie i naczynia miednicy nie będą tak duże i zmniejszy się prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków sromu i odbytnicy.

Żylaki sromu – leczenie

Specyfiką okresu ciąży jest to, że wiele schorzeń, które w ciąży się pojawiają, po jej zakończeniu przemijają same. Tak jest w większości przypadków z żylakami sromu. Po paru tygodniach, czy miesiącach po porodzie, nie pozostaje po nich ślad.

Leki na żylaki sromu w ciąży

Niestety, wiele leków jest kategorycznie przeciwwskazanych o czasie ciąży, nawet jeśli są one dostępne bez recepty. O tym, jakie leki można przyjmować w czasie ciąży decyduje lekarz specjalista. Dla części kobiet rozwiązaniem mogą być leki oparte na wyciągach z ziół, jednak i te w wielu przypadkach są przeciwwskazane.

Jak zapobiegać żylakom sromu?

Żylaki sromu są problemem bardzo dokuczliwym w ciąży i aby łagodzić ich objawy warto zastosować się to paru wskazówek:

  • staraj się pić dużo wody i spożywaj lekkostrawne jedzenie,
  • unikaj pozostawania przez długi czas w pozycji stojącej,
  • dużo odpoczywaj – aktywnie lub leżąc,
  • w trakcie snu/odpoczynku leż na lewym boku z udami podciągniętymi pod brzuch – pozwoli to zmniejszyć ucisk na żyłę główna dolną. Dodatkowo można wsunąć pod pupę i pod łydki poduszki, aby ułożyć miednicę i nogi odrobinę wyżej (tzw. pozycja Simsa).

Każda kobieta, która zauważy u siebie żylaki warg sromowych lub poczuje ból czy dyskomfort związany z ich pojawieniem się, powinna bez skrępowania zgłosić się do lekarza. Każda informacja o przebiegu ciąży jest dla ginekologa lub położnej na wagę złota. Pozwoli to na ustalenie najlepszej dla mamy i dziecka formy terapii, a także uniknąć wielu powikłań.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Grzegorz Bręborowicz, „Położnictwo i ginekologia”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2020,
  2. Grzegorz Bręborowicz, „Położnictwo. Tom 1 - Fizjologia ciąży”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2012,
  3. Joanna Tkaczuk-Włach,Małgorzata Sobstyl,Grzegorz Jakiel, "Przewlekła niewydolność żylna u kobiet" [w:] Przegląd menopauzalny 4/2011, tom 15, dostęp online: https://search.proquest.com/openview/5851bd6112c21522b455704f3059ea06/1?pq-origsite=gscholar&cbl=1286340
  4. Jarosław Kasperczak, Mariola Ropacka-Lesiak, Grzegorz Bręborowicz, "Definicja, podział oraz diagnostyka przewlekłej niewydolności żylnej – część II" [w:] Ginekologia Polska 84/2013, dostęp online: https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/view/46087/32877.
Opublikowano: 1 kwietnia 2014
Aktualizacja: 27 lipca 2021

Więcej na ten temat