Czym jest zespół wstrząsu toksycznego?
Zespół wstrząsu toksycznego należy definiować jako powikłanie infekcji bakteryjnej. To rzadko występujący stan, który może zagrażać życiu. Powikłanie to jest efektem oddziaływania toksyn wytwarzanych przez bakterie na komórki organizmu. Toksyny produkowane są przez bakterie gronkowca złocistego lub paciorkowca z grupy A.
Najczęściej, syndrom wstrząsu toksycznego dotyka kobiety w trakcie miesiączkowania, jednak przypadki tej choroby odnotowuje się także u mężczyzn, dzieci oraz kobiet po menopauzie. Rany na skórze lub operacje chirurgiczne zwiększają ryzyko zespołu wstrząsu toksycznego, którego objawy pojawiają się nagle.
Objawy zespołu wstrząsu toksycznego
Zespół wstrząsu toksycznego może przybrać dramatyczny przebieg, z licznymi objawami, które wskazywać mogą na zagrożenie zdrowia i życia. Są to:
- wysoka gorączka,
- bóle mięśni,
- niskie ciśnienie krwi,
- wymioty i biegunka,
- dezorientacja,
- ból głowy,
- ataki padaczki,
- Wysypka przypominająca poparzenia słoneczne.
Po pojawieniu się symptomów charakterystycznych dla zespołu wstrząsu toksycznego należy natychmiast wezwać pomoc medyczną i przekazać lekarzowi wszystkie informacje dotyczące objawów. Kobiety miesiączkujące lub stosujące tampony, a także osoby z infekcjami lub ranami na powierzchni skóry powinny zwracać szczególną uwagę na pojawienie się ewentualnych objawów tego stanu nagłego.
Przyczyny zespołu wstrząsu toksycznego
Ryzyka wystąpienia wstrząsu toksycznego nie należy uogólniać wyłącznie do grupy kobiet stosujących tampony higieniczne. Połowa przypadków dotyczy osób, które nie miesiączkują, w tym kobiet starszych, mężczyzn oraz dzieci.
Ryzyko wystąpienia zespołu wstrząsu toksycznego jest większe w przypadku stosowania tamponów o zwiększonym wchłanianiu, ale także krążka macicznego lub gąbki dopochwowej oraz w przypadku infekcji gronkowcem lub paciorkowcem.
Zespół wstrząsu toksycznego a stosowanie tamponów
Nie do końca wiadomo, w jaki sposób tampony mogą wywoływać zespół wstrząsu toksycznego. Niektórzy naukowcy uważają, że tampony o podwyższonej chłonności, pozostawione w pochwie przez długi czas stają się miejscem wylęgania bakterii. Inni z kolei sugerują, że superchłonne włókna stosowane w tamponach powodują podrażnienia powierzchni pochwy, a tym samym umożliwiają bakteriom i ich toksynom na dostanie się do krwi.
Leczenie wstrząsu
Niestety żaden test nie pozwala na wykrycie zespołu wstrząsu toksycznego. Zakażenie bakteriami gronkowca lub paciorkowca można zdiagnozować na podstawie próbki krwi lub moczu. Wymaz z pochwy, szyjki macicy i gardła umożliwia przeprowadzenie analizy laboratoryjnej.
W przypadku rozpoznania zespołu wstrząsu toksycznego pacjent jest hospitalizowany i leczony za pomocą antybiotyków, podczas gdy lekarze starają się ustalić źródło infekcji. W przypadku nagłego obniżenia ciśnienia krwi, konieczne jest zastosowanie lekarstw stabilizujących oraz płynów, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu. Toksyny produkowane przez bakterie gronkowca lub paciorkowca w połączeniu z niskim ciśnieniem krwi mogą wywołać niewydolność nerek i konieczność dializowania.
Zapobieganie wstrząsowi
Aby zmniejszyć ryzyko zespołu wstrząsu toksycznego należy pamiętać o częstym zmienianiu tamponów (co cztery do ośmiu godzin). Zaleca się także stosowanie tamponów na przemian z podpaskami, jeśli jest to możliwe. Tamponów należy unikać w przypadku mniej obfitych menstruacji. Nawrót zespołu wstrząsu toksycznego jest możliwy, a kobiety u których już raz zdiagnozowano tę chorobę albo infekcję gronkowcem lub paciorkowcem, powinny zaprzestać korzystania z tamponów.
