Rak skóry – objawy, leczenie, profilaktyka

Objawy raka skóry

Rak skóry to jeden z najczęściej spotykanych rodzajów nowotworów na świecie.

Wyróżnia się następujące typy raka skóry:

• rak podstawnokomórkowy skóry,
• rak kolczystokomórkowy skóry,
• czerniak.

Wizyta u dermatologa jest absolutnie wskazana w każdej sytuacji, gdy na skórze znajduje się charakterystyczna zmiana, która:

• pojawiła się w krótkim czasie,
• już istniała, ale w ostatnim czasie zmienia się bądź zmieniła kształt,
• krwawi,
• swędzi.

Zatem możliwym objawem raka skóry jest swędząca, krwawiąca zmiana skórna, która pojawiła się nagle lub zmieniła swój kształt.

Diagnostyka raka skóry

Gdy zauważymy na skórze zmianę, która pojawiła się nagle, zmieniła swój kształt, krwawi lub swędzi - może to być objawy raka skory. Wówczas należy zgłosić się do lekarza. Na początku procesu diagnozowania, dermatolog dokonuje wizualnego sprawdzenia skóry. Lekarz bada dokładnie wszystkie zmiany, znamiona i plamy. Do pomocy może mu posłużyć specjalne narzędzie zwane dermatoskopem. Pozwala ono na obejrzenia zmian na skórze w odpowiednim powiększeniu.

Jeśli dermatolog zdiagnozuje obecność zmiany, która przypomina wyglądem raka skóry, konieczne będzie wycięcie takiej zmiany w całości lub części. Pobrany wycinek skóry jest również przesyłany do laboratorium. Nie ma możliwości potwierdzenia rozpoznania raka skóry bez pobrania wycinka skóry i zbadania go pod mikroskopem.

Rak podstawnokomórkowy skóry

Jest to najbardziej rozpowszechniony typ nowotworu skóry. Zazwyczaj rozwija się na skórze, która wystawiona jest na intensywne oddziaływanie promieni słonecznych, tj.:

• na twarzy,
• skórze głowy,
• szyi,
• dłoniach,
• ramionach.

Niemniej ten rodzaj raka może się również pojawić na innych obszarach ciała, nawet takich, które nie mają znaczącego kontaktu ze światłem (np. narządy płciowe).

Objawy raka podstawnokomórkowego skóry

Zazwyczaj rak podstawnokomórkowy skóry rośnie powoli i wyglądem przypomina:

• czerwonawą plamę suchej skóry, która nie goi się,
• guzek w kolorze cielistym, różowym, czerwonym lub brązowym,
• zmianę z wyglądu przypominającą pryszcz, który nie chce zniknąć,
• krwawiące owrzodzenie, które goi się, a potem ponownie się pojawia,
• bliznę o woskowatej teksturze w kolorze skóry, białym lub żółtym,
• grupę wolno rozwijających się, różowych lub czerwonych zmian przypominających owrzodzenia, które często łuszczą się i krwawią,
• płaską lub zapadniętą zmianę o twardej budowie i białym lub żółtym odcieniu.

Rak kolczystokomórkowy skóry

Podobnie jak rak podstawnokomórkowy skóry, jest to również jeden z najczęściej występujących rodzajów nowotworu skóry.

W większości przypadków występuje na skórze:

• uszu,
• twarzy,
• głowy,
• szyi,
• ramion.

Zdarzają się jednak przypadki, gdy rak kolczystokomórkowy skóry rozwija się na innych obszarach ciała, jak wewnątrz jamy ustnej lub narządach płciowych.

Przyczyny raka kolczystokomórkowego skóry

Najczęstszą, ale nie jedyną przyczyną nowotworu jest nadmierna ilość słońca docierająca do skóry. Rak kolczystokomórkowy skóry może pojawić się na mocno poparzonej słońcem skórze, a także u osób, które wystawione były na silne promieniowanie (np. w wyniku badań rentgenowskich).

Objawy raka kolczystokomórkowego skóry

Zmiany skórne w przebiegu raka kolczystokomórkowego skóry mają często czerwonawy kolor. Bez podjęcia odpowiedniego leczenia mogą rozwijać się w taki sposób, że obejmują głębsze warstwy skóry, co bardzo często prowadzi do przerzutów na inne organy, prowadząc w wielu przypadkach do śmierci.

Rak kolczystokomórkowy skóry wyglądem przypomina twardy, czerwonawy guzek, plamę lub zmianę o kulistym kształcie. Zmiana, podobna do otwartego owrzodzenia, która pojawia się i znika, a także krwawi i swędzi jest objawem raka kolczystokomórkowego skóry.

Rak skóry – czerniak

Czerniak często rozwija się w istniejącym znamieniu lub nagle pojawia się na skórze. Wiedząc, gdzie na skórze znajdują się znamiona, można szybko rozpoznać pojawienie się czerniaka. Podjęcie stosownych działań jak najwcześniej gwarantuje najwyższe szanse na wyleczenie.

Objawy czerniaka

Czerniak przypomina:

• znamię na skórze, które rośnie, zmienia kształt lub kolor,
• znamię, które sączy się lub krwawi,
• nową ciemną plamę na skórze, która wygląda jak znamię, ale rośnie szybko,
• nowy pieprzyk na skórze, który często powoduje ból, swędzenie lub krwawienie,
• pręgę (zazwyczaj brązową lub czarną) pod paznokciem u rąk lub stóp.

Należy pamiętać, że każde nowe znamię, które krwawi, boli lub swędzi - może być objawem raka skóry - czerniaka.

Rak skóry – przyczyny i czynniki ryzyka

Promieniowanie ultrafioletowe

Na rozwój raka skóry szczególnie narażone są osoby z jasną karnacją skóry. Promienie słoneczne oraz nadmierne opalanie się w solarium to główne przyczyny nowotworu skóry. Osoby, które przebywają przez dłuższy czas na słońcu lub korzystają z usług solarium, są narażone na większe ryzyko zachorowania na raka skóry. Nawet wystawienie skóry na oddziaływanie promieni słonecznych przez krótki czas zwiększa zagrożenie. Badania pokazują, że korzystanie z solarium zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka nawet o ponad 70%.

Jasna karnacja i znamiona

Typ skóry oraz znamiona występujące na jej powierzchni mogą wpływać na ryzyko zachorowania na nowotwór skóry. Zagrożenie jest wyższe, jeśli osoba ma jasną skórę (w szczególności dotyczy to ludzi z jasnymi lub rudymi włosami i niebieskimi, zielonymi lub szarymi oczami), uległa silnym poparzeniom słonecznym, włącznie z występowaniem pęcherzy, ma skórę, która szybko się opala lub występuje na niej wiele piegów, jak również posiada 50 lub więcej znamion (wliczając znamiona dysplastyczne).

Uwarunkowania genetyczne

Ważny jest także czynnik genetyczny. Większe ryzyko zachorowania pojawia się u osób, w rodzinach których stwierdzano już przypadki zachorowania na raka skóry. Ryzyko pojawienia się raka skóry wzrasta w przypadku nowotworu skóry przebytego w przeszłości. Rak skóry może się rozwinąć w miejscach, gdzie skóra uległa silnym poparzeniom, zwłaszcza słonecznym.

Choroby

Wszelkie choroby powodujące osłabienie układu odpornościowego mogą predysponować do rozwoju chorób nowotworowych skóry.

Inne czynniki ryzyka wystąpienia nowotworu skóry

Wśród innych czynników ryzyka wymienia się:

• skórę pergaminową (osoby, które odziedziczyły tę rzadką chorobę, bardzo często zapadają także na raka skóry),
• rogowacenie słoneczne (duża powierzchnia skóry jest zniszczona, co zwiększa ryzyko zachorowania na praktycznie wszystkie rodzaje raka skóry.),
• wpływ środków chemicznych (głównie narażenie zawodowe),
• mnogą gruczolakowatość wewnątrzwydzielniczą (ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego),
• palenie tytoniu (większe ryzyko pojawienia się raka kolczystokomórkowego skóry w jamie ustnej lub gardle).

Leczenie raka skóry

Pojawienia się na ciele niepokojących symptomów, takich jak nowa zmiana skórna, która powoduje ból, krwawienie, swędzenie - może być o jawem taka skóry. Należy wówczas zgłosić się do dermatologa, który po postawieniu diagnozy, dobierze najlepszą metodę leczenia.

Istnieje wiele metod leczenia raka skóry. Dermatolog wybiera najlepszy sposób po uwzględnieniu takich czynników jak:

• typ raka skóry,
• miejsce występowania nowotworu na ciele,
• charakter raka (agresywny lub nie),
• etap rozwoju nowotworu,
• stan zdrowia pacjenta.

Metody leczenia raka skóry:

• zabieg chirurgiczny – wycięcie, wyłyżeczkowanie lub wypalenie zmiany,
• radioterapia (naświetlanie),
• immunoterapia,
• zamrażanie,
• chemioterapia,
• terapia fotodynamiczna.

Rak skóry – jak zapobiegać?

Ekspozycja ciała na promienie słoneczne to jedna z przyczyn raka skóry. Zatem ochrona przed szkodliwym działaniem promieniowania UV powinna być priorytetem dla każdego z nas. Przed wyjściem na świeże powietrze warto nakładać odpowiednie produkty ochronne na skórę, w szczególności na twarz, uszy, dłonie, szyję itd. Można też stosować balsam do ust.

Jaki krem z filtrem wybrać?

Odpowiedni filtr przeciwsłoneczny powinien zapewniać ochronę zarówno przed promieniami UVA, jak i UVB, a także oferować wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) wynoszący przynajmniej 30.

Wskazany jest również dobór właściwej odzieży, stanowiącej dodatkową ochronę skóry. Należy też pamiętać, że między godziną 10. a 16. oddziaływanie promieni słonecznych jest najsilniejsze. Stanowczo odradza się korzystania z solarium, zwłaszcza osobom znajdującym się w grupach ryzyka.

Czerniak może się również rozwinąć w niektórych strukturach gałki ocznej, dlatego należy nosić okulary przeciwsłoneczne, zapewniające ochronę oczu przed promieniami słonecznymi.