USG serca – echokardiografia, wskazania, przebieg i wyniki

Badanie echo serca – czym jest?

Echo serca (echokardiografia, badanie USG serca) jest to badanie obrazowe, które dzięki wykorzystaniu fal ultradźwiękowych umożliwia uwidocznienie wszystkich jam serca, a także zastawek. Dzięki zjawisku odbijania się fali ultradźwiękowej od tkanek, na komputerze aparatu USG powstaje odpowiedni obraz. Pozwala na ocenę przepływu krwi w sercu i w dużych naczyniach krwionośnych w czasie rzeczywistym. Echo serca jest wykorzystywane w diagnostyce wielu chorób układu krążenia oraz do kontroli postępów w ich leczeniu.

Warto wspomnieć, że istnieją różne rodzaje badań określanych mianem „echo serca”. To, które z nich należy wykonać u danego pacjenta, zależy od przyczyny badania, a także od stanu ogólnego pacjenta.

Rodzaje badań echo serca

Dwa podstawowe rodzaje badania echa serca to:

• echo serca przezklatkowe (TTE),
• echo serca przezprzełykowe (TEE).

Echokardiografia przezklatkowa to standardowe badanie echa serca. Pozwala na ocenę budowy serca oraz przepływu krwi w jego obrębie w sposób nieinwazyjny.

Echokardiografia serca przezprzełykowa jest wykonywana, gdy badanie przezklatkowe nie dostarcza wystarczających informacji. Jest badaniem bardziej szczegółowym, ponieważ dzięki umieszczeniu sondy aparatu USG w przełyku znajduje się ona w bezpośrednim sąsiedztwie serca. Umożliwia to dokładniejsze zobrazowanie serca oraz sąsiadujących naczyń krwionośnych.

Istnieją także inne rodzaje badań, które także nazywają się echo serca, a które są wykonywane znacznie rzadziej. Są to:

• echokardiografia obciążeniowa,
• echokardiografia kontrastowa.

Dodatkowo – u kobiet w ciąży – możliwe jest wykonanie badania echa serca płodu.

Badanie – echo serca – jakie są wskazania?

Badanie echa serca jest stosowane do diagnostyki wielu chorób serca i układu krążenia.

Może być przydatne również w diagnostyce choroby wieńcowej u pacjentów z bólem w klatce piersiowej, a także przy podejrzeniu chorób zapalnych serca, takich jak: zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie wsierdzia i zapalenie osierdzia.

Echo serca jest również niezbędne do oceny czynności serca u osób z nadciśnieniem płucnym lub zatorowością płucną, a także u niektórych chorych na nadciśnienie tętnicze.

Wykonuje się je również u pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu lub po omdleniu. Jest także przydatne u chorych w ciężkim stanie ogólnym, również po urazie.

Czy są jakieś przeciwwskazania do badania – echo serca

Badanie echa serca przezklatkowe jest bezinwazyjne i bezpieczne dla pacjenta, dlatego nie istnieją bezwzględne przeciwwskazania do jego wykonania.

Inna sytuacja występuje w przypadku badania przezprzełykowego. Jako że jest to badanie, które wymaga umieszczenia sondy aparatu USG w przełyku, to istnieją pewne przeciwwskazania do jego wykonania. Są to:

• żylaki przełyku,
• uszkodzenia przełyku,
• ograniczenie ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym.

Jak przygotować się do badania?

To jak trzeba się przygotować na badanie echa serca, zależy od jego rodzaju. Standardowe echo serca przezklatkowe zwykle nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed badaniem zazwyczaj nie ma konieczności powstrzymywania się od jedzenia i picia.

Jednak w przypadku echa serca przezprzełykowego sytuacja jest nieco inna. Na kilka godzin przed badaniem należy powstrzymać się od jedzenia i picia. Trzeba również wyjąć wszystkie ruchome protezy zębowe. Dodatkowo przed badaniem zostanie założony wenflon, który będzie służył do podawania premedykacji. Zakładany jest również pulsoksymetr oraz podłączane są elektrody aparatu EKG służące do monitorowania czynności życiowych podczas badania.

Echo serca – jak wygląda badanie

Echo serca wykonywane jest najczęściej przez lekarza kardiologa. Zwykle trwa od 15 do 30 min.

Do badania przezklatkowego pacjent powinien zdjąć górną część garderoby. Podczas badania pacjent leży na lewym boku, lewą rękę umieszcza pod głową, a prawą układa wzdłuż ciała. Następnie lekarz nakłada na głowicę aparatu USG specjalny żel i przykłada ją w w odpowiednie miejsca klatki piersiowej pacjenta, tak aby zobrazować odpowiednie obrazy struktur serca. Lekarz ogląda serce w różnych projekcjach – w ten sposób uzyskuje szczegółowe informacje i dokonuje odpowiednich pomiarów.

Warto wspomnieć, że bezpośrednio po TEE nie powinno się prowadzić samochodu ze względu na działanie leków wykorzystywanych do sedacji.

Jakie zaburzenia wykrywa echo serca?

Po wykonaniu badania echa serca lekarz sporządza szczegółowy opis. Opis badania zawiera informacje, takie jak:

• Dane pacjenta: imię, nazwisko, PESEL, masa ciała i wzrost.
• Podstawowe pomiary wielkości jam serca i wielkich naczyń oraz grubości ich ścian mierzone w różnych projekcjach.
• Opis morfologii i funkcji zastawek.
• Opis regionalnej funkcji skurczowej lewej i prawej komory – ocena ta zawiera następujące pomiary: objętość frakcji wyrzutowej serca, przemieszczenia skurczowego lub prędkości pierścienia trójdzielnego (TAPSE).
• Opis funkcji rozkurczowej lewej komory.
• Opis osierdzia.

Opis badania zawiera również informacje o wszelkiego rodzaju ewentualnych nieprawidłowościach znalezionych podczas badania. Uwzględniają one: wady serca i wady dużych naczyń krwionośnych, zastawek, zaburzenia pracy mięśnia sercowego i wiele innych.