Co to jest kolposkopia?
Kolposkopia jest jednym z badań ginekologicznych. Umożliwia dokładne obejrzenie: pochwy, szyjki macicy, sromu i krocza. Do wykonania badania służy specjalny przyrząd zwany kolposkopem będący mikroskopem, za pomocą którego uzyskuje się powiększenie i obraz trójwymiarowy. Jest on wyposażony również w specjalne filtry, które ułatwiają oglądanie i ocenę oglądanej powierzchni. Współczesne kolposkopy – wideoskopy – mają możliwość nagrywania filmów i robienia zdjęć z badania.
Kolposkopia (wziernikowanie pochwy) w prosty sposób umożliwia wykrycie
- infekcji wirusem HPV,
- wczesnego raka szyjki macicy,
- zmian przedrakowych.
Jeżeli dodatkowo wykonana jest cytologia, wykrywalność nowotworu szyjki macicy sięga nawet 100 proc.
Kolposkopia szyjki macicy – kiedy wykonać?
W Polsce istnieje obowiązek weryfikacji za pomocą kolposkopii złych wyników cytologii (badań cytologicznych). Bez tego diagnostyka jest niepełna. Wskazanie do kolposkopii to m.in. ocena zmian chorobowych szyjki macicy (np. nadżerki szyjki macicy, zmian przedrakowych i rakowych) oraz pobranie materiału do badania histopatologicznego.
Badanie kolposkowe należy wykonać również w przypadku: nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego, dignostyki infekcji wirusem HPV, kontroli nieprawidłowości zaobserwowanych w poprzednim badaniu kolposkopowym. To całkowicie bezpieczne badanie. Może być nawet wykonywana kolposkopia w ciąży. Po badaniu nie stwierdza się żadnych powikłań.
Kolposkopia – przygotowanie do badania
W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych wyników na kilka dni przed badaniem kolposkopowym zaleca się: wstrzemięźliwość seksualną, nie powinno się wykonywać irygacji pochwy i poddawać badaniu ginekologicznemu. Kolposkopii szyjki macicy nie wykonuje się w trakcie miesiączki oraz w okresie leczenia preparatami dopochwowymi.
Jeżeli któraś z powyższych czynności miała miejsce przed wziernikowaniem pochwy, należy to zgłosić lekarzowi przeprowadzającemu badanie. Ginekolog może przed badaniem zadać pytania dotyczące: przebytych chorób narządu rodnego, liczby porodów, daty ostatniej miesiączki.
Należy zgłosić lekarzowi ewentualne uczulenie na związki jodu, lignokainę oraz predyspozycje do krwawień – skazy krwotoczne. Przeciwwskazaniem do badania są zmiany szyjki macicy powstałe po zabiegach lub po menopauzie. Utrudniają one dokładną ocenę u około 2 proc. kobiet.
Jeżeli chodzi o kolposkopię, cena zależy od gabinetu, w którym będzie wykonywana.
Badanie kolposkopowe – krok po kroku
Pacjentki często obawiają się kolposkpopii. "Czy boli?" – pada częste pytanie. To badanie nieinwazyjne i całkowicie bezbolesne. Wykonywane jest na fotelu ginekologicznym. W celu uwidocznienia szyjki macicy lekarz zakłada wziernik tak jak podczas każdego badania ginekologicznego, następnie zbliża do pochwy kolposkop, ogląda i ocenia treść, która pokrywa część pochwową szyjki macicy. W ocenie bierze pod uwagę m.in.: kolor, przejrzystość, gęstość. Charakter wydzieliny z pochwy pozwala lekarzowi wnioskować o biologii pochwy i przyczynach upławów.
W kolejnym etapie opisywanego badania szyjki macicy lekarz przemywa ją i pochwę roztworem soli fizjologicznej – NaCl w celu usunięcia wydzieliny i uwidocznienia powierzchni nabłonkowej oraz podnabłonkowego łożyska naczyniowego. Lekarz ocenia tutaj kolor, powierzchnię i naczynia, na tym etapie badania wykorzystuje tzw. filtr zielony, który zwiększa widoczność.
Kolejnym i najważniejszym etapem badania jest próba z 3 proc. wodnym roztworem kwasu octowego, lekarz przemywa nim powierzchnię, którą chce oglądać. Etap ten pozwala na różnicowanie: prawidłowych nabłonków szyjki macicy, wstępne rozpoznawanie zmian nienowotworowych, zmian przedrakowych i wczesnego raka szyjki macicy.
Ostatnim etapem kolposkopii jest próba jodowa, lekarz przemywa oglądaną powierzchnię płynem Lugola. Prawidłowy nabłonek płaski zawiera glikogen, powoduje on ciemno-brązowe zabarwienie. Ten etap potwierdza lub wyklucza wcześniejsze obserwacje lekarza. Gdy zajdzie taka konieczność lekarz pobiera materiał do badania histopatologicznego. Pobranie wykonuje po uprzednim znieczuleniu szyjki macicy lignokainą. Ile trwa kolposkopia? Czas całej proceduty wynosi kilkanaście minut.
Jeżeli wykonywana jest kolposkopia, wyniki są w tym przypadku stworzoną wcześniej klasyfikację zmian szyjki macicy. Obejmuje ona: prawidłowe obrazy kolposkopowe (grupa 1), nieprawidłowe obrazy kolposkopowe (grupa 2), niejasne obrazy kolposkopowe (grupa 3), inne obrazy kolposkopowe (grupa 4).
