Badanie poziomu fibrynogenu – co oznacza podwyższony i obniżony fibrynogen?

Czym jest fibrynogen?

Fibrynogen jest białkiem osocza krwi, które produkowane jest przez wątrobę. Fibrynogen nazywany jest także czynnikiem krzepnięcia. Uczestniczy w końcowym procesie krzepnięcia krwi, przechodząc w fibrynę, inaczej zwaną włóknikiem, która z kolei współtworzy skrzep krwi. Bierze więc ważny udział w procesach krzepnięcia.

Składnikami skrzepu są: fibryna, płytki krwi i erytrocyty. Tworzenie skrzepu zaczyna się już w pierwszych dwóch minutach od momentu zranienia. Celem wytworzenia skrzepu w miejscu zranienia jest zatrzymanie krwawienia, a także naprawa uszkodzonego naczynia krwionośnego.

Kiedy należy wykonać badanie fibrynogenu?

Oznaczenie stężenia fibrynogenu wykonuje się przede wszystkim w przypadku podejrzenia zaburzeń związanych z krzepnięciem krwi. Jednym z takich zaburzeń jest zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC).

DIC jest to zaburzenie krzepnięcia krwi, które jest spowodowane nadmierną aktywacją procesów krzepnięcia w trakcie chorób, stresu, a także urazu. Skrzepy krwi odkładają się tutaj najczęściej w naczyniach włosowatych. Po pewnym czasie elementy, które są potrzebne do procesów krzepnięcia, zostają zużyte, następnie powstałe wcześniej skrzepy są rozpuszczane – powoduje to krwotoki wewnętrzne. Krwotoki te mogą stanowić zagrożenie życia.

Badanie stężenia fibrynogenu wykonywane jest także w sytuacji przedłużającego się krwawienia.

Jaka jest norma fibrynogenu?

Badanie fibrynogenu nie wymaga szczególnego przygotowania, należy pobrać od pacjenta próbkę krwi. Miejscem, z którego najczęściej pobierany jest materiał, jest żyła łokciowa. Pacjent przed przystąpieniem do badania powinien skonsultować z lekarzem przyjmowanie wszelkich leków, które mogą wpływać na proces krzepnięcia.

Wartości referencyjne różnią się między poszczególnymi laboratoriami. Po otrzymaniu wyniku badania, zawsze należy zwrócić uwagę na podany przez dane laboratorium zakres wartości referencyjnych. Prawidłowe stężenie fibrynogenu to 2–4 g/l.

Fibrynogen podwyższony

Co może być przyczyną podwyższenia poziomu fibrynogenu we krwi? Podwyższony fibrynogen stwierdza się w ciężkich infekcjach, zakażeniach i rozległych stanach zapalnych. Dzieje się tak dlatego, że fibrynogen należy do białek ostrej fazy. Stan ten nie jest zależy od najważniejszej funkcji, jaką pełni fibrynogen, a więc od krzepnięcia.

Zwiększona produkcja białek ostrej fazy przez wątrobę ma miejsce w:

• stanie zapalnym, jeżeli toczy się w organizmie,
• w przebiegu chorób nowotworowych,
• po przebytych oparzeniach,
• po zabiegach operacyjnych.

Zwiększenie stężenia fibrynogenu powyżej górnej granicy normy >4g/l może występować w takich stanach jak:

• zakażenia,
• miażdżyca tętnic,
• palenie tytoniu,
• cukrzyca,
• choroba wieńcowa, zawał serca,
• zespół nerczycowy,
• kolagenozy.

Podwyższony fibrynogen powinien być leczony, gdyż wzmożona krzepliwość krwi stanowi jeden z czynników zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Fibrynogen obniżony

Kiedy występuje obniżone stężenie fibrynogenu? Zmniejszenie stężenia fibrynogenu poniżej dolnej granicy normy <2 g/l może występować w takich stanach, jak:

• wzmożone zużycie fibrynogenu – np. w zespole wykrzepiania śródnaczyniowego – DIC,
• przewlekłe choroby wątroby, doprowadzające do jej niewydolności,
• marskość wątroby,
• zapalenia wątroby,
• zatrucia,
• leczenie asparaginazą,
• wrodzony lub nabyty defekt biosyntezy fibrynogenu.

Stężenie fibrynogenu ulega obniżeniu w przypadku masywnych krwotoków – dochodzi wtedy do jego zużycia w procesie krzepnięcia.