Antygen CA 125 jest markerem nowotworowym jajnika. Badanie CA 125 jest uzupełnieniem badania ginekologicznego i przezpochwowego USG, mających na celu diagnozowanie i monitorowanie leczenia raka jajnika. Norma markera CA 125 może być przekroczona nie tylko w przypadku nowotworów jajnika, ale także w pierwszych trzech miesiącach ciąży, nie jest więc pewnym narzędziem diagnostycznym.
Marker nowotworowy CA 125 – norma, przebieg badania, interpretacja wyniku
Spis treści
Co to jest marker CA 125?
CA 125 - gdzie występuje?
Antygen nowotworowy CA 125 jest to glikoproteina błon komórkowych wytwarzana u zdrowych ludzi przez:
- komórki nabłonka jam ciała płodu,
- komórki nabłonka otrzewnej,
- opłucnej,
- osierdzia,
- endometrium,
- jajowodów,
- śluzówki szyjki macicy.
CA 125 - marker wykorzystywany do diagnostyki nowotworów
Jajniki nie produkują antygenu CA 125, co jest ważne z punktu diagnostycznego, ponieważ uwalnianie tego antygenu do krwioobiegu jest znaczne w przypadku pojawienia się komórek raka jajnika niewytwarzającego śluzu. Marker CA 125 jest jednym z ważniejszych markerów służących do wykrywania różnego rodzaju nowotworów, najczęściej jajników.
CA 125 - niedoskonała metoda diagnostyczna
Czułość diagnostyczna badania CA 125 jest dość wysoka, lecz nie jest ono pewnym narzędziem diagnostycznym i nie można go stosować jako metody wykrywania raka jajnika. Wzrost poziomu CA 125 powyżej normy nie występuje u wszystkich kobiet, natomiast nie wszystkie kobiety z podwyższonym stężeniem markera CA 125 (norma przekroczona) chorują na raka jajnika.
U kobiet, fizjologiczny wzrost antygenu CA 125 powyżej normy występuje:
- w fazie pęcherzykowej cyklu menstruacyjnego,
- w pierwszych trzech miesiącach ciąży.
Przy obecnych technikach laboratoryjnych, marker CA 125 pełni raczej funkcję pomocniczą w diagnostyce obok standardowego badania ginekologicznego oraz przezpochwowej ultrasonografii. We wczesnej fazie raka jajnika (I i II stopień) poziom CA 125 często jest prawidłowy, a w późniejszych fazach zaawansowania nowotworu (III i IV stopień) dochodzi do wzrostu poziomu antygenu CA 125 powyżej normy (w 80% przypadków).
Wskazania do badania markera CA 125
Oznaczenie markera CA 125 przeprowadza się w celu wykrywania (jako dodatkowe badanie do standardowego badania ginekologicznego) i monitorowania leczenia nowotworów złośliwych jajnika. Dzięki temu badaniu można określić reakcje pacjentki na leczenie, wykryć ewentualne nawroty nowotworów.
Badanie CA 125 należy wykonać również u kobiet z obciążonym wywiadem rodzinnym (wystąpienie przypadku nowotworu jajnika w rodzinie).
Jak się przygotować do badania markera CA 125?
Badanie markera CA 125 wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.
Badanie CA 125 nie wymaga szczególnego przygotowania, nie trzeba być na czczo.
Czytaj również: Faza lutealna – co to? Objawy, kiedy występuje, ile trwa?
Marker CA 125 – norma
Za wartości prawidłowe antygenu CA 125 (norma markera CA 125) uznaje się zazwyczaj wynik:
- poniżej 35 U/ml.
Trzeba mieć na uwadze, że na prawidłowy wynik badania CA 125 wpływ może mieć kilka innych czynników m.in. wybór metody oznaczenia. Należy pamiętać, aby każdy otrzymany wynik skonsultować indywidualnie z lekarzem.
Interpretacja wyniku antygenu nowotworowego CA 125
Poziom markeru CA 125 powyżej normy może świadczyć o:
- nowotworach oraz stanach zapalnych otrzewnej, opłucnej, dróg rodnych, wątroby,
- nowotworach złośliwych (nieśluzowy nabłonkowy rak jajnika , guzy jajowodu, rak gruczołowy szyjki macicy, rak trzonu macicy, rak gruczołowy endometrium, guzy trofoblastu, rak płaskonabłonkowy sromu lub szyjki macicy, rak trzustki , rak wątroby , rak płuca, rak przełyku oraz żołądka),
- wczesnej ciąży,
- miesiączce w fazie folikularnej, przy obecności torbieli jajników,
- chorobach wątroby przebiegających z wodobrzuszem ,
- przebiegu wysięku opłucnowego lub osierdziowego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Halina Gadomska, „Rak jajnika – diagnostyka” [w:] Nowa Medycyna 8/2000, Wydawnictwo Borgis, [http://www.czytelniamedyczna.pl/1435,rak-jajnika-diagnostyka.html],
- Aldona Dembińska-Kieć, Jerzy W. Naskalski, Bogdan Solnica, „Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017,
- Birgid Neumeister, Ingo Besenthal, Bernhard O. Bohm, red. wyd. pol. Mirosława Pietruczuk, Anna Bartoszko-Tyczkowska, „Diagnostyka laboratoryjna - poradnik kliniczny”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2013,
- Helena Kędzia, Witold Kędzia, „Nowotwory narządów płciowych kobiety. Diagnostyka patomorfologiczna, postępowanie kliniczne”, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2009,
- Jan Zieliński, „Ginekologia onkologiczna: wiedza i humanizm” (część 1), Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2008.
Opublikowano: 18.12.2013;
aktualizacja: 18.12.2020
Oceń:
4.4
209
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 19.03.2019
opublikowany 05.09.2019
opublikowany 02.02.2020
opublikowany 31.08.2022