Co to jest i jak działa krążek dopochwowy?
Krążek dopochwowy należy do nowych metod antykoncepcyjnych. Zawiera te same składniki, co większość środków doustnych – hormony z grupy gestagenów oraz estrogenów. Substancje te umieszczone są w specjalnie przygotowanym podłożu, które w warunkach panujących w pochwie umożliwia stałe ich uwalnianie. Składniki aktywne są następnie wchłaniane poprzez błonę śluzową. Preparat ma formę elastycznego krążka, wielkości około pięciu centymetrów. Wbrew pozorom, mechanizm jego działania jest bardzo zbliżony do działania doustnej tabletki antykoncepcyjnej, tyle że nie trzeba leku łykać codziennie o określonej godzinie. Nie należy natomiast traktować krążka jako mechaniczną metodę antykoncepcji, nie wywołuje on bowiem żadnych zmian fizjologicznych, ani też nie blokuje docierania plemników do miejsca potencjalnego zapłodnienia. Działanie obu hormonów powoduje zablokowanie procesu owulacji, czyli wytwarzania i uwalniania pęcherzyka, zawierającego komórkę jajową.
Jak stosować krążek dopochwowy?
Krążek dopochwowy stosuje się przez okres trzech tygodni, po czym usuwa go na 7 dni i zakłada kolejny. Jest to schemat analogiczny jak w przypadku doustnych środków antykoncepcyjnych. Zasadniczą korzyścią jest to, że pacjentka nie musi pamiętać o regularnym przyjmowaniu tabletki, a jedynie o usunięciu krążka po 3 tygodniach stosowania i aplikacji kolejnego po 7-dniowej przerwie. Podczas tej tygodniowej przerwy u kobiety występuje krwawienie z odstawienia, mające charakter miesiączki i miernym nasileniu.
Niektóre pacjentki w ogóle nie czują obecności krążka w pochwie, inne porównują go do stosowania tamponów. Technika aplikacji nie jest skomplikowana, a jedyne często pojawiające się u kobiet obawy, dotyczą możliwości wypadnięcia krążka z pochwy. W warunkach prawidłowych elastyczny materiał przyjmuje odpowiedni kształt po umieszczeniu w pochwie, co zapobiega jego samoistnemu wypadaniu. Usuwanie preparatu następuje poprzez lekkie pociągnięcie palcem. Wiele kobiet decyduje się na antykoncepcję w tej formie ze względu na wygodę, brak konieczności codziennego przyjmowania tabletki, czy naklejania plastrów, które są widoczne dla otoczenia.
Czy krążek dopochwowy przeszkadza partnerowi?
To bardzo indywidualna kwestia, część partnerów nie odczuwa w ogóle obecności krążka w pochwie podczas stosunków, inni twierdzą, że w żaden sposób im nie przeszkadza, ani nie zmniejsza doznań seksualnych. W przypadku jednak kiedy kobieta lub mężczyzna odczuwają jakikolwiek dyskomfort, producent dopuszcza wyjmowanie krążka, jednak na czas nie przekraczający jednorazowo 3 godzin. Po ponownej aplikacji krążka w tym przedziale czasowym, skuteczność działania nie jest w żaden sposób obniżona.
Jakie są ograniczenia i przeciwwskazania do stosowania krążka dopochwowego?
Przeciwwskazania do stosowania krążka dopochwowego są podobne jak w przypadku innych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, zawierających pochodne estrogenu i obejmują przede wszystkim stany i schorzenia takie, jak:
- zakrzepica żylna,
- przebyta zatorowość płucna,
- przebyty udar mózgu lub zawał serca,
- dziedziczne lub nabyte stany nadkrzepliwości,
- migrena,
- ciężkie choroby wątroby i trzustki,
- nowotwór łagodny lub złośliwy,
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych.
Stosowanie antykoncepcji powinny także szczególnie przemyśleć kobiety palące tytoń, posiadające żylaki kończyn dolnych oraz cierpiące na chorobę niedokrwienną serca. Absolutnym przeciwwskazaniem do stosowania preparatu jest także ciąża, dlatego też należy ją wykluczyć zanim rozpocznie się leczenie. Często pada także pytanie o możliwość stosowania krążka dopochwowego u dziewicy, nie stanowi to absolutnie przeciwwskazania dla tej formy antykoncepcji.
Skuteczność krążka dopochwowego a inne metody antykoncepcyjne
Na tle wszystkich metod antykoncepcyjnych, krążki dopochwowe wypadają dobrze, ich skuteczność mierzona tak zwanym wskaźnikiem Pearla, czyli ilością zapłodnień na 100 kobiet stosujących daną metodę przez rok, oscyluje w przedziale poniżej 1. Jest to ocena zbliżona do uzyskanej przez doustne środki antykoncepcyjne i wkładki wewnątrzmaciczne, należące do metod o najlepszej skuteczności. Dla porównania, ten sam wskaźnik dla prezerwatywy wynosi od 3 do 13. Podane wartości oblicza się przy założeniu, że pacjentka stosuje się do zaleceń producenta.
Wypadnięcie krążka dopochwowego lub przerwa w jego stosowaniu
Krążek dopochwowy w warunkach prawidłowych nie powinien w sposób samoistny wypaść z pochwy. Jeśli jednak nawet doszłoby do takiej sytuacji, to nie należy absolutnie wpadać w panikę. Jeśli czas przebywania krążka poza pochwą nie przekracza 3 godzin, skuteczność działania antykoncepcyjnego nie jest w żaden sposób zmniejszona. Należy go niezwłocznie umyć pod bieżącą wodą i ponownie umieścić w pochwie. Dłuższa przerwa, podobnie jak nie przyjęcie tabletki, nieznacznie obniża skuteczność preparatu, zależnie od czasu, jaki upłynął oraz dnia stosowania preparatu. W takiej sytuacji można albo ponownie aplikować system dopochwowy i stosować przez kilka dni dodatkową metodę antykoncepcyjną, np. prezerwatywę, aplikować nowy system jeśli nie jest możliwe odzyskanie poprzedniego,lub też zrobić 7 dniową przerwę, a następnie powrócić do standardowego schematu. Wybór postępowania uzależniony jest od dnia cyklu, a szczegółowe informacje producent zamieścił w ulotce.
