Preejakulat – co to? Czy można zajść w ciążę przez preejakulat?

Co to jest preejakulat?

Preejakulat to przejrzysty płyn wydzielany podczas pobudzenia seksualnego w trakcie gry wstępnej i masturbacji. Jest wytwarzany u mężczyzny przez gruczoły cewkowe i opuszkowo-cewkowe, uchodzące do cewki moczowej. Wydzielina tych gruczołów oraz wydzielina gruczołu sterczowego, czyli prostaty i jąder (plemniki) stanowi nasienie, czyli ejakulat. Preejakulat zawiera substancje odżywcze dla plemników; jego zadaniem jest też lubrykacja, czyli właściwe nawilżenie członka przed wprowadzeniem go do pochwy.

Preejakulat to wydzielina z członka, która zawiera kwaśną fosfatazę – enzym zapewniający odpowiednie pH dla plemników. Z kolei markerem ejakulatu jest gamma-glutamylopeptydaza, nieobecna w płynie preejakulacyjnym.

Najnowsze badania dowodzą, że w preejakulacie również mogą znajdować się plemniki, aczkolwiek naukowcy nie są do końca zgodni. W dodatku żywotnością i morfologią nie odbiegają one od plemników znajdowanych we właściwym ejakulacie. Dlatego mogą one przyczynić się do zapłodnienia komórki jajowej i powstania niechcianej ciąży, mimo, iż jest ich zdecydowanie mniej niż w prawidłowym nasieniu.

Przeczytaj również:

Plemnik – budowa. Jak długo żyją plemniki – w pochwie, na ubraniu, na ciele?

Czy przez preejakulat można zajść w ciążę?

Stosunek przerywany jest naturalną metodą antykoncepcji, która oparta jest o poświadczenie, że współżyjąc bez zabezpieczenia (np. prezerwatywy) nie dojdzie do zapłodnienia, jeśli mężczyzna wysunie członek z pochwy tuż przed wytryskiem. Badania nad zawartością preejakulatu niestety obalają tę teorię.

Wskaźnik Pearla dla tej metody zapobiegania niechcianej ciąży waha się od 25 do 40, czyli jest to ilość par na 1000, które zajdą w ciążę po roku stosowania tylko tej metody. Dla porównania dla typowej dwuskładnikowej hormonalnej tabletki antykoncepcyjnej wskaźnik ten wynosi mniej niż 1 (przy właściwym stosowaniu). Nieskuteczność stosunku przerywanego wynika również ze zbyt późnego wysunięcia członka z pochwy (częstsze wśród młodych, niedoświadczonych osób).

Istotną kwestią jest również to, ile żyją plemniki z preejakulatu. Średnia długość życia plemnika poza organizmem człowieka zależy od różnych czynników, takich jak temperatura i wilgotność otoczenia. Wynosi ona zazwyczaj od kilku minut (plemniki na pościeli czy bieliźnie) do nawet kilkunastu godzin (plemniki na powierzchni penisa czy w przedsionku pochwy). Dotyczy to również plemników obecnych w preejakulacie, co oznacza, że ryzyko zajścia w ciążę na skutek kontaktu preejakulatu obecnego na członku z pochwą partnerki jest realne nawet jeśli do tego kontaktu doszło po dłuższym czasie.

Przeczytaj również:

Sperma – jak powstaje, skład, wygląd

Preejakulat a choroby przenoszone drogą płciową

Abstrahując od kwestii antykoncepcji i skuteczności stosunku przerywanego, niesie on ze sobą o wiele poważniejsze ryzyko. Stosunek przerywany jest w gruncie rzeczy współżyciem bez zabezpieczenia. Jeżeli osoby w stałym związku decydują się na taką formę współżycia i podejmują ryzyko niechcianej ciąży – jest to ich osobista decyzja. Dużym zagrożeniem jest jednak sytuacja, w której podczas przygodnego seksu para decyduje się na stosunek przerywany, myśląc tylko o ryzyku niechcianej ciąży, a nie chorób przenoszonych drogą płciową.

Zakażenie wirusem HIV jest możliwe w przypadku kontaktu z wydzielinami: krwią, mlekiem matki, wydzieliną z pochwy czy wreszcie spermą i preejakulatem. W Polsce żyje około 20 tysięcy osób zakażonych tym wirusem, a najczęstszą drogą infekcji są ryzykowne zachowania seksualne. Nośnikiem wirusa HIV w preejakulacie są limfocyty CD4 i makrofagi, w których wirus ten namnaża się.

Psychologowie są zdania, że długotrwałe uprawianie stosunku przerywanego może doprowadzać do nerwicy u mężczyzn oraz braku czerpania przyjemności z seksu przez parę. Skupienie się na odpowiednio wczesnym wysunięciu członka z pochwy i strach przed ciążą odbiera spontaniczność; może spowodować oziębłość i niechęć do podejmowania aktywności seksualnej.

Podsumowując, stosunek przerywany ze względu na obecne w preejakulacie plemniki nie jest dobrą metodą antykoncepcji. Poza tym, w związku z możliwością zarażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową, jest formą współżycia obarczoną dużym ryzykiem infekcji wirusem HIV. Brak czerpania satysfakcji z seksu, a nawet rozwój nerwicy i impotencji są argumentami przeciwko stosowaniu tej formy antykoncepcji.

Przeczytaj również:

Środki plemnikobójcze, spermicydy – jak działają, jak stosować

Preejakulat – ciekawostki

• W pilotażowym badaniu wykazano, że w próbkach preejakulatu od mężczyzn używających metody stosunku przerywanego wykryto plemniki w 12,9% próbek.

• Inne badanie wykazało, że przy bardzo krótkim czasie wstrzymania ejakulacji lub przy zwiększonej częstotliwości wytrysków obserwowano poprawę parametrów plemników (m.in. niższy wskaźnik DNA fragmentacji) – choć nie dotyczyło to bezpośrednio preejakulatu.

• Coraz częściej zwraca się uwagę na to, że jakość nasienia może być wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia mężczyzny – mężczyźni z niższą jakością spermy mieli w badaniu wyższe ryzyko chorób przewlekłych i nawet wcześniejszego zgonu.

• Choć preejakulat pochodzi głównie z gruczołów opuszkowo-cewkowych (Gruczoły Cowpera), jego skład i „potencjał płodny” może być różny u różnych mężczyzn – niektóre próbki w ogóle nie zawierały plemników, inne zawierały ich śladowe ilości, a w rzadkich przypadkach – ilości potencjalnie zdolne do zapłodnienia.

• Prezerwatywa lub wydzielenie niewielkiej ilości preejakulatu mogą zawierać plemniki pozostałe z wcześniejszych wytrysków, co oznacza, że czyszczenie cewki moczowej poprzez oddanie moczu może być wskazane, jeśli stosuje się metodę stosunku przerywanego. 

Preejakulat – najczęściej zadawane pytania 

Czy preejakulat zawiera plemniki?

Tak, preejakulat może zawierać plemniki, choć nie zawsze. Z badań wynika, że w ok. 10–15% próbek tego płynu wykrywa się żywe plemniki zdolne do zapłodnienia. Ich obecność zależy od indywidualnych różnic i od tego, czy w cewce moczowej pozostały plemniki z wcześniejszego wytrysku.

Czy można zajść w ciążę z preejakulatu?

Tak, istnieje ryzyko zajścia w ciążę tylko z preejakulatu, nawet jeśli nie doszło do wytrysku. Metoda „na wycofanie” (czyli przerywany stosunek) nie daje stuprocentowej ochrony – jej skuteczność w praktyce wynosi od 78 do 96%, co oznacza, że 2–22 na 100 kobiet może zajść w ciążę w ciągu roku przy takim sposobie współżycia.

Przeczytaj również:

Żel plemnikobójczy, krem, pianka – czy są skuteczne? Jak stosować środki plemnikobójcze?

Czy oddanie moczu przed stosunkiem zmniejsza ryzyko?

Oddanie moczu może pomóc oczyścić cewkę moczową z pozostałości nasienia, ale nie daje gwarancji. Jeśli w gruczołach Cowpera lub w cewce nadal pozostają plemniki, mogą one przedostać się do preejakulatu i spowodować zapłodnienie.

Czy preejakulat może przenosić choroby weneryczne?

Tak. Preejakulat może zawierać wirusy i bakterie obecne w męskich drogach moczowo-płciowych, m.in. HIV, chlamydię czy rzeżączkę. Dlatego nawet przy braku ejakulacji współżycie bez prezerwatywy wiąże się z ryzykiem infekcji.

Jak skuteczna jest metoda wycofania?

Wskaźnik Pearla (czyli liczba ciąż na 100 kobiet rocznie) dla metody wycofania wynosi średnio 4–22, co oznacza, że w praktyce jest znacznie mniej skuteczna niż np. prezerwatywy (2–12) czy tabletki hormonalne (<1).

💡 Warto pamiętać: metoda wycofania nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Czy jakość preejakulatu lub nasienia zależy od stylu życia?

Tak. Badania pokazują, że sen, dieta, stres, palenie, alkohol i aktywność fizyczna wpływają na parametry nasienia, a pośrednio również na obecność plemników w preejakulacie. Zdrowy tryb życia może zmniejszyć ryzyko nieplanowanej ciąży i poprawić ogólną płodność.

Czy można całkowicie zapobiec wydzielaniu preejakulatu?

Nie. Preejakulat jest naturalnym mechanizmem fizjologicznym, który nawilża cewkę i neutralizuje jej kwasowość przed ejakulacją. Nie można go świadomie kontrolować ani powstrzymać.

Jak najlepiej chronić się przed ciążą?

Najbezpieczniejsze rozwiązania to:

• prezerwatywa (chroni zarówno przed ciążą, jak i chorobami),

• tabletki antykoncepcyjne,

• wkładka wewnątrzmaciczna (IUD),

• plastry lub krążki hormonalne.

Połączenie metod (np. prezerwatywy i hormonalnej) znacząco zwiększa skuteczność ochrony.

współpraca: redakcja Wylecz.to