Suchość pochwy po tabletkach to jeden z najczęściej występujących skutków ubocznych antykoncepcji. Przyczyną znacznego obniżenia wilgotności jest zawarty w tabletkach estrogen. Suchość pochwy po odstawieniu tabletek wynika z tego, że organizm nie zdążył jeszcze wrócić do pełnej równowagi hormonalnej. Sposobem na nawilżenie dróg rodnych może być stosowanie odpowiednich płynów do higieny intymnej lub dostępnych bez recepty globulek dopochwowych.
Suchość pochwy po tabletkach i po odstawieniu tabletek
Suchość pochwy a antykoncepcja
Suchość pochwy to jedna z najczęstszych dolegliwości, na którą skarżą się kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne. Z przyrostem wagi związanym z antykoncepcją można bez problemu uporać się, np. dbając o odpowiednią dietę i regularny wysiłek fizyczny. Niestety w przypadku suchości pochwy nie ma zbyt wielu możliwości, by działać przyczynowo.
Suchość pochwy związana z antykoncepcją hormonalną wynika z ogólnoustrojowego działania hormonów egzogennych (przyjmowanych z „zewnątrz”). Hormony te – estrogeny i progesteron – działają nie tylko antykoncepcyjnie.
Poprzez zahamowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik doprowadzają bowiem do przerwania produkcji hormonalnej jajników. To właśnie zmienny poziom hormonów płciowych odpowiada m.in. za zmiany śluzu szyjkowego, ale też nawilżenie pochwy.
W pierwszej połowie cyklu, tuż po miesiączce – aż do owulacji, ilość śluzu sukcesywnie zwiększa się, staje się on przezroczysty i rozciągliwy. W tym czasie jajniki produkują estrogeny i progesteron w stopniowo zwiększających się ilościach. W drugiej połowie cyklu ilość śluzu maleje, staje się on gęsty i słabo przepuszczalny dla plemników.
Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć
Suchość pochwy po tabletkach – przyczyny
W przypadku zażywania tabletek antykoncepcyjnych, stężenie hormonów w organizmie jest stałe, ponieważ każda pigułka zawiera identyczną ilość hormonów. Po 21 dniach następuje odstawienie tabletek i 7-dniowa przerwa, w której pojawia się krwawienie z odstawienia. Oczywiście mowa tutaj o najbardziej popularnych tabletkach – dwuskładnikowych jednofazowych.
To właśnie stały poziom hormonów odpowiada za brak zmian w ilości oraz konsystencji śluzu. Stanowi to przyczynę suchości pochwy po tabletkach. Antykoncepcja hamuje owulację, nie występuje więc też typowy śluz okołoowulacyjny – rozciągliwy, obfity. Śluz występujący u kobiet stosujących antykoncepcję przypomina śluz z drugiej połowy cyklu. Jest go mało, stąd wydzielina z pochwy jest skąpa, czasem wręcz nie ma jej wcale.
Przeczytaj: Krwawienie podczas stosunku – co może oznaczać?
Dodatkowo brak wahań w poziomach hormonów powoduje, że śluzówka nabłonka w pochwie staje się atroficzna, a gruczoły rozmieszczone w przedsionku pochwy nie wydzielają zbyt dużo substancji nawilżających. Stąd suchość pochwy po antykoncepcji przypomina zmiany występujące w okresie menopauzy.
Warto dodać, że suchość pochwy może utrzymywać się jeszcze kilka miesięcy po odstawieniu antykoncepcji i przywróceniu równowagi hormonalnej oraz owulacji.
Przeczytaj: Plamienie podczas brania tabletek antykoncepcyjnych – kiedy do lekarza?
Inne przyczyny suchości pochwy
Suchość pochwy może wynikać z wielu innych powodów, dlatego warto zastanowić się, czy nieprzyjemne dolegliwości nie wiążą się przypadkiem z innymi przyczynami. Suchość pochwy może powodować również:
- brak wystarczającego podniecenia, ochoty na seks,
- zbyt szybka penetracja (brak tak zwanej gry wstępnej),
- przyjmowanie wielu innych leków, np. antyhistaminowych,
- menopauza (wynik atrofii pochwy, czyli zaniku śluzówki pochwy),
- ciąża i karmienie piersią,
- przedwczesne wygasanie czynności jajników,
- przewlekły stres,
- infekcje,
- zażywanie marihuany.
Suchość pochwy po tabletkach antykoncepcyjnych – jak można sobie pomóc?
Jakie są sposoby na suchość pochwy po tabletkach? Nie można całkowicie wyeliminować wpływu antykoncepcji na suchość pochwy, ale są sposoby, by zmniejszyć nieprzyjemne dolegliwości:
- stosować płyny do higieny intymnej przeznaczone do pielęgnacji miejsc intymnych,
- stosować żele nawilżające do codziennej pielęgnacji (po kąpieli),
- stosować globulki nawilżające i probiotyczne
- suplementować doustne probiotyki ginekologiczne i
- przed stosunkiem używać lubrykantów (u niektórych pań mogą być one jednak przyczyną swędzenia pochwy i warg sromowych),
- w trakcie seksu dbać o atmosferę sprzyjającą podnieceniu oraz odpowiednio długą grę wstępną,
- przy braku efektu powyższych metod warto spróbować zmienić rodzaj antykoncepcji hormonalnej, np. na preparaty dwu- lub trójfazowe, lepiej odwzorowujące naturalny cykl płciowy kobiety.
Niektóre badania dowodzą, że hormonalne krążki dopochwowe nie tylko nie zmniejszają, ale wręcz zwiększają ilość śluzu – być może wynika to z drażnienia pochwy przez krążek.
Globulki dopochwowe – na suchość pochwy po odstawieniu tabletek
Domowe leczenie suchości pochwy, będącej skutkiem odstawienia antykoncepcji, można wspomóc poprzez stosowanie dostępnych bez recepty globulek. Środki tego typu zalecane są nie tylko kobietom zmagającym się z niedostatecznym nawilżeniem dróg rodnych w efekcie zażywania tabletek, ale także w okresie okołomenopauzalnym czy po zabiegach ginekologicznych.
Dobrej jakości globulki dopochwowe powinny działać wielokierunkowo. Ich zadaniem jest nie tylko przywrócenie prawidłowej wilgotności, ale także regeneracja zmienionej dystroficznie błony śluzowej, przywrócenie prawidłowego pH pochwy, eliminacja dyskomfortu i bólu podczas stosunku.
W składzie środków tego typu powinien znaleźć się m.in. kwas mlekowy, niezbędny w profilaktyce infekcji intymnych – w wyniku mikrourazów, do których znacznie częściej dochodzi przy niedostatecznym nawilżeniu pochwy, ryzyko zakażeń chorobotwórczymi bakteriami i grzybami znacznie wzrasta. Właściwości nawilżające wykazuje kwas hialuronowy, odpowiedzialny nie tylko za wilgotność, ale i odpowiednią lepkość wydzieliny. Nawilżająco i kojąco działa również masło aloesowe.
O ile lekarz nie zaleci inaczej, globulki tego typu stosowane są na noc przez tydzień. Podtrzymująco można aplikować jedną globulkę co 2–3 dni.
Natalia Ignaszak-Kaus
Lekarz
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Główne zainteresowania medyczne to ginekologia i położnictwo, a także endokrynologia oraz dietetyka. Swoją wiedzę pogłębia na kongresach i konferencjach medycznych, na których również sama prezentuje prace naukowe. Miłośniczka kotów i biegów długodystansowych.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 11.03.2023