WyleczTo

Wojeryzm – objawy, przyczyny, leczenie

30 października 2023
(pierwsza publikacja: 9 lipca 2013)
Monika Mazurek
Monika Mazurek
Monika Mazurek

psycholog

Treść napisana przez eksperta

Wojeryzm, nazywany również podglądactwem, to jedna z najczęstszych parafilii seksualnych. Choć polska nazwa zaburzenia jest niezwykle sugestywna, nie wszyscy wiedzą dokładnie, na czym wojeryzm polega, skąd się bierze i jak się go leczy. W artykule odpowiemy na pytania: czym jest wojeryzm, jak wygląda jego diagnoza i czy podglądactwo można (i trzeba) leczyć?

Wojeryzm – objawy, przyczyny, leczenie
Depositphotos

Wojeryzm – czym jest?

Wojeryzm to parafilia seksualna mająca wiele nazw. W terminologii klinicznej funkcjonują takie określenia, jak: voyeuryzm, voyeryzm, voyeurism, wojeryzm, skopofilia, skoptofilia, podglądactwo czy oglądactwo. Wszystkie oznaczają zaburzenie preferencji seksualnych, w którym źródłem podniecenia seksualnego jest podglądanie nagości innych osób, zazwyczaj bez ich wiedzy i zgody.

Podglądanie innych osób – czy to w zachowaniach seksualnych, czy w neutralnych, takich jak korzystanie z toalety, mycie lub przebieranie się, to dla wojerysty niezbędny czynnik osiągnięcia przyjemności i satysfakcji seksualnej. Do orgazmu dochodzi jednak zazwyczaj nie w wyniku samego podglądania, a w efekcie towarzyszącej mu masturbacji.

Istnieje odmiana wojeryzmu, zwana agreksofilią, polegająca na osiąganiu satysfakcji seksualnej niemal wyłącznie w wyniku podsłuchiwania praktyk seksualnych innych osób.

Zobacz też: Ekshibicjonizm – czym jest?

Wojeryzm – u kogo najczęściej występuje?

Skopofilia to zaburzenie preferencji seksualnych dość rozpowszechnione w naszym społeczeństwie. Jednak nie każdy akt podglądactwa oznacza od razu występowanie parafilii. U wielu nastolatków podglądactwo jest wynikiem ciekawości, związanej z procesem dojrzewania płciowego. Przeważnie mija na kolejnych etapach rozwoju, zwłaszcza kiedy młoda osoba sama zaczyna prowadzić aktywne życie seksualne.

Sprawdź również: Obrzezanie ze wskazań medycznych

Wojerystami są osoby w różnym wieku i o różnym statusie społecznym czy rodzinnym. Eksperci zwracają jednak uwagę na fakt, że zaburzenie to dotyczy samotnych, heteroseksualnych mężczyzn, często o ograniczonej aktywności seksualnej lub w ogóle nieprowadzących innego rodzaju życia seksualnego. Nierzadko są to osoby nieśmiałe, które cechuje problem z nawiązywaniem relacji z płcią przeciwną. Wojeryzm może także wystąpić u osób, które z różnych powodów nie mogą podjąć standardowej aktywności seksualnej – przyczyną mogą być na przykład przekonania religijne, które uniemożliwiają rozpoczęcie relacji seksualnej przed ślubem.

To też może Cię zainteresować: Czym jest bondage?

Szacuje się, że ciągłe poszukiwanie przyjemności z podglądania innych osób rozpoczyna się poprzez całkowicie przypadkową obserwację nieświadomej osoby, która jest naga, rozbiera się lub odbywa stosunek seksualny. Każde kolejne powtórzenie takiej czynności stanowi wzmocnienie i utrwalenie chęci podglądania. Częstotliwość występowania wojeryzmu jest trudna do oszacowania.

Wojeryzm znacznie częściej występuje u mężczyzn, lecz sporadycznie może występować u kobiet. Aby stwierdzić wojeryzm, podglądanie musi być preferowanym lub jedynym sposobem osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Początki skłonności wojerystycznych pojawiają się zwykle jeszcze u nastolatków. Nie istnieją żadne wiarygodne statystyki na temat częstotliwości występowania wojeryzmu u dorosłych.

Zobacz też: Co to jest pigułka gwałtu?

Podglądactwo – kiedy się je diagnozuje?

Zdiagnozowanie podglądactwa wymaga spełnienia przez pacjenta kilku kryteriów. Powszechne klasyfikacje chorób i zaburzeń zakładają, że nie może być to pojedynczy epizod, a stała czynność – utrzymująca się co najmniej pół roku. Głównym symptomem jest oczywiście skłonność do podglądania osób rozbierających się lub nagich oraz towarzyszące mu podniecenie seksualne i masturbacja.

Przeczytaj też: Korekta zmiany płci – krok po kroku

Zdarza się, że parafilia przybiera bardziej specyficzne formy, na przykład wojerysta podgląda jedynie kobiety rozebrane lub przebierające się, lecz nieznajdujące się w sytuacji seksualnej. Czynności wojerystycznej towarzyszy również brak chęci ujawniania się i brak chęci inicjowania kontaktu z osobą obserwowaną. Jednak osoba podglądająca w czasie aktu wojerystycznego często fantazjuje na temat współżycia z osobą podglądaną, osiągając z tego powodu satysfakcję seksualną. Innym sposobem uzyskiwania takiej satysfakcji jest przypominanie sobie podglądania w czasie późniejszej masturbacji.

To też może Cię zainteresować: Łysiczka lancetowata – właściwości, występowanie, działanie

Warto zwrócić uwagę na fakt, że dla wielu podglądających skopofilia jest ogromnym problemem. Zdają sobie sprawę z charakteru czynności, jednak nie mogą jej porzucić: podglądanie staje się nawykiem i ma charakter nawracający, mimo prób zarzucenia takiego postępowania. Wielu podglądających czuje silny przymus podglądania, mimo że towarzyszą mu wyrzuty sumienia i istotny dyskomfort psychiczny.

Podglądactwo – przyczyny

Przyczyny podglądania są bardzo zindywidualizowane. U różnych osób geneza zaburzenia może się więc różnić. W wielu przypadkach są to problemy osobowościowe: silna nieśmiałość i brak pewności siebie oraz przekonanie, że nigdy nie podejmie się innej aktywności seksualnej.

Behawioryści zwracają również uwagę na fakt, że powtarzanie tej czynności wraz z każdorazowym osiągnięciem satysfakcji seksualnej, doprowadza do umocnienia związku między aktem a przyjemnością, co może skończyć się nieumiejętnością osiągnięcia orgazmu w inny sposób, niż związany z podglądaniem innych. W ten sposób wojerysta wpada w błędne koło, a kolejne takie sytuacje doprowadzają do jeszcze większego dyskomfortu psychicznego i poczucia winy.

Sprawdź też: Spanking – kogo to podnieca?

Skopofilia – jak wygląda leczenie?

Osoby dotknięte wojeryzmem rzadko same zgłaszają się na leczenie. Najczęstszą przyczyną pojawienia się w gabinecie specjalisty jest nie natężenie cierpienia spowodowanego parafilią, lecz konflikt z prawem lub nakrycie podglądającego na gorącym uczynku. Dlatego temat skopofilii nie został jeszcze dokładnie przebadany.

Najczęstsze sposoby leczenia wojeryzmu to psychoterapia. Prowadzona jest zazwyczaj w nurcie psychodynamicznym lub poznawczo-behawioralnym. Najważniejszym jej celem jest kontrola impulsów, dzięki którym pacjent ma możliwość zapanowania nad swoimi nawykami i rezygnacji z podglądania innych. Ważnym punktem jest również nauczenie pacjenta osiągania przyjemności ze stosowania społecznie akceptowanych form życia seksualnego.

Sprawdź też: Majtki menstruacyjne – co to jest?

Z reguły wojeryzmu nie leczy się farmakologicznie – chyba że towarzyszą mu inne zaburzenia czy choroby. Jednak podstawową metodą leczenia jest psychoterapia. Jej powodzenie w dużej mierze zależy od nastawienia i motywacji pacjenta. W przypadku, gdy zgadza się on na podjęcie środków zaradczych i angażuje się w proces terapeutyczny, istnieją bardzo duże szanse jej powodzenia.

„Wojeryzm nie jest niebezpieczny”

[VIDEO=3124]

Zdaniem eksperta

Wojeryzm, czyli oglądactwo, jest dewiacją seksualną, której zazwyczaj się nie leczy, ponieważ poziom cierpienia osoby nią dotkniętej, jest znikomy. Nie jest to dewiacja, która powoduje problemy z prawem. W praktyce bardzo często mamy do czynienia z rysem wojerystycznym, natomiast nie ma pełnego rozwoju zaburzeń dewiacyjnych w takiej postaci, która powoduje cierpienie osoby nimi dotkniętej. Zwykle rysy wojerystyczne czy wojeryzm nie powodują zaburzeń w funkcjonowaniu partnerskim, stąd zwykle nie wymagają leczenia.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Möller, H.-J. (2018) Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych. Psychiatr. Pol., 52(4):611–628.
  2. Oronowicz, W. Kryteria diagnostyczne zaburzeń parafilnych. [w] Cierpienie (pod red. Pawła Szczepańczyka, Piotra Winczewskiego, Huberta Wiśniewskiego, Marty Rajewskiej), UNITAS, Siedlce, 2016.
  3. [online] Sroka, W., Rutkowski, R. (2015) Zaburzenie preferencji seksualnych (parafilie) – definicja, etiologia, leczenie. Medycyna Praktyczna [ https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/inne-zaburzenia/104163,zaburzenie-preferencji-seksualnych-parafinie-definicja-etiologia-leczenie ] [dostęp: 25.09.2021].
Opublikowano: 9 lipca 2013
Aktualizacja: 30 października 2023

Więcej na ten temat