Jak pomóc osobie z depresją?
Dzięki obserwacji zachowań i emocji partnera/partnerki można rozpoznać niepokojące objawy, które mogą sugerować depresję:
- szeroko rozumiane obniżenie nastroju,
- znaczne ograniczenie zainteresowań, rezygnacja z wykonywania czynności, zarówno tych miłych jak i obowiązków,
- brak odczuwania przyjemności związanej z tym, co się robi lub znacznie ograniczona ekspresja,
- problemy ze snem, chodzi tu zarówno o bezsenność jak i zbyt długie spanie,
- zaburzenia koncentracji,
- ograniczenie sprawności umysłowej, np. czynności, które do tej pory były wykonywane w 10 minut, trwają 20 minut,
- myśli samobójcze, zwiększone zainteresowanie śmiercią,
- trudności z podejmowaniem decyzji,
- problemy związane z odżywianiem, np. brak apetytu,
- wycofanie z kontaktów towarzyskich,
- zaniedbywanie swoich obowiązków, np. w pracy czy w domu,
- brak motywacji do zmiany,
- poczucie bezsilności i brak nadziei,
- czasami brak dbałości o swój wygląd czy nawet higienę.
Oczywiście to, że u jakiejś osoby można zaobserwować pewne objawy z wyżej wymienionych nie oznacza, że ona cierpi na depresję. Taką diagnozę może postawić lekarz psychiatra lub psycholog. Żeby stwierdzić czy to może być depresja, należy też brać pod uwagę sytuację życiową danej osoby. Jest normalne, że w sytuacji kryzysu życiowego, np. zdrady, rozwodu, utraty pracy, problemów zdrowotnych, czy śmierci bliskiej osoby opisane wyżej zmiany w zachowaniu mogą przez jakiś czas występować, ale nie są wcale równoznaczne z depresją. Choć oczywiście mogą do niej prowadzić, dlatego nimi też warto się zainteresować. Depresja może pojawić się w każdym wieku i u osób z różnych grup społecznych. Nie ma znaczenia status majątkowy, czy sytuacja zawodowa.
Depresja - jak o niej rozmawiać?
Najtrudniejsze dla partnera osoby cierpiącej na depresję, jak i dla niej samej, jest przyznanie się do tego, że jest problem. Niestety, nie jest to łatwe dla żadnej ze stron. Problem często jest umiejscawiany zupełnie gdzie indziej, a zmiany w zachowaniu mogą być nawet odbierane jak złośliwość, brak zainteresowania, itp. Trudno się dziwić, nie jest łatwo żyć z osobą cierpiącą na depresję. Często zaniedbuje ona swoje obowiązki domowe. Do tego problemy w pracy, które są spowodowane depresją, albo brak walki z przyczynami depresji, np. ignorowanie tego, że jest się w pracy wykorzystywanym, godzenie się na kiepskie warunki finansowe i złe traktowanie, przy jakimkolwiek braku chęci zmiany może wykańczać domowników. Dodatkowym problemem jest z reguły wycofanie się, zarówno z relacji romantycznej jak i fizycznej. Osoby z depresją rzadko są w nastroju żeby chodzić na imprezy, prowadzić bujne życie towarzyskie, czy planować szalone randki. Mogą być też tak skupione na swoich problemach, że nie będą dostrzegały, albo poświęcały wystarczającej uwagi bliskim. Oni z kolei mogą to odbierać jako brak zainteresowania, szczególnie jeżeli do tego dochodzi zmniejszone zainteresowanie sferą intymną. Jeżeli sytuacja utrzymuje się przez dłuższy czas należy działać. Nie będzie to najprawdopodobniej łatwe, ale jest to jedyna słuszna droga. Nie ma jednego skutecznego rozwiązania i odpowiedniego sposobu na taką rozmowę. Wiele zależy od stanu psychicznego obojga partnerów i innych niezależnych czynników. Pierwszym krokiem jest przeanalizowanie, czy partner jest świadomy, że coś mu dolega. Czasami warto poczynić pewne przygotowania do rozmowy, tak żeby osoba chora sama mogła wyjść z inicjatywą jej przeprowadzenia, a jeżeli nie jest świadoma, co się z nią dzieje, może jej to pomóc w samouświadomieniu i zrozumieniu problemu. Program w telewizji, w którym poruszany jest temat depresji, gazeta z artykułem o tym problemie, czy nawet opowieść o jakiejś osobie, która miała taki problem i sobie z nim poradziła, może być dobrym wstępem. Najważniejsze, żeby bliscy osoby cierpiącej na depresję mówili o tym problemie poważnie, nie wyśmiewali go, ani nie bagatelizowali, starając się tworzyć atmosferę bezpieczeństwa i akceptacji. Jest szansa, że dzięki takiemu traktowaniu chory otworzy się i sam podejmie temat. Jeżeli tak się nie stanie, osoby najbliższe np. partner/partnerka mogą być zmuszone do bardziej konkretnych działań, np. rozmowy wprost.
Depresja - jak przetrwać w związku?
Nawet bardzo głębokie i długoletnie relacje przeżywają kryzysy. Wprawdzie miłość to bardzo dużo, ale w sytuacjach długiego napięcia i stresu, mogą pojawić się narastające konflikty, których para nie będzie w stanie opanować. Utrzymanie relacji jest dodatkowo trudne ponieważ w przypadku depresji większość obowiązków spada na osobę zdrową. Ona też przeżywa trudne chwile. Dlatego bardzo ważne jest żeby osoba chora jak najszybciej zdecydowała się na leczenie. Depresja nie jest powodem do wstydu, ale chorobą, którą powinno się i można skutecznie leczyć. Najlepszym rozwiązaniem jest udanie się do psychologa i lekarza psychiatry. W zależności od tego jak poważny jest stan chorego, lekarz zdecyduje czy należy wprowadzić leczenie farmakologiczne, czy wystarczy psychoterapia. Ważne jest też, żeby partnerzy mieli świadomość z czym mierzy się ich druga połowa. Choroby psychiczne są, niestety, nadal bagatelizowane przez społeczeństwo, a osoby, które na nie cierpią wstydzą się do tego przyznać ze względu na strach przed stygmatyzacją. Niestety, często osoby bliskie reagują nie tak jak powinny, chorzy słyszą: „Przesadzasz, przecież nic ci nie jest”, „Mnie też jest ciężko, ale sobie radzę”, „Weź się w garść i nie wymyślaj”. Takie uwagi w żaden sposób nie pomagają, wręcz zamykają chorego jeszcze bardziej w sobie. Dlatego dobrze by było, gdyby rodzina, np. małżonek, rodzice, dzieci były świadome z czym wiąże się depresja. Mogą pójść na wizytę razem z osobą chorą, albo zdecydować się na indywidualną wizytę u psychologa, który opowie na czym ta choroba polega, jakie problemy mogą się pojawić i co można robić żeby przetrwać te trudne chwile. To co może robić rodzina, to przede wszystkim wsparcie i wyrozumiałość. Trzeba też uzbroić się w cierpliwość, bez względu na to czy do leczenia zostały włączone leki, czy opiera się ono tylko na terapii - poprawa raczej nie pojawi się od razu. Choć chory powinien sukcesywnie mieć coraz mniejsze problemy ze złym nastrojem i wracać do dawnych aktywności. Kolejną trudnością, jaka może się pojawić, jest częste zmniejszenie popędu seksualnego u osób chorych na depresję, przyczyna może być dwojaka. Po pierwsze brak zainteresowania seksem może wynikać z obniżonego nastroju, po drugie może być konsekwencją przyjmowania leków. Objawy te powinny zanikać w miarę leczenia.
