Trepanacja zęba – co to jest, kiedy wykonać i jak przebiega?

Trepanacja zęba – co to jest i kiedy wykonać?

Trepanacja zęba to, potocznie, otworzenie zęba. Zabieg wykonuje się w przypadku nieodwracalnych chorób miazgi. Polega on na dostaniu się do wewnętrznej komory zęba zawierającej miazgę poprzez warstwy szkliwa i zębiny. Tym samym stanowi początkowy etap leczenia endodontycznego (kanałowego).

Niezmiernie ważne jest, aby kontynuować leczenie zgodnie z wyznaczonymi przez lekarza dentystę terminami. Trepanację można wykonywać w zębach stałych, jak i zębach mlecznych.

Wskazania do trepanacji (otwarcia zęba) to:

• nieodwracalne zapalenia miazgi (objawiające się samoistnym bólem od 2–3 dni),
• martwica i zgorzel miazgi,
• stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych (rozwijające się przy martwych zębach), takie jak ropnie czy torbiele.
• urazy zębów prowadzące do martwicy miazgi (np. wybicia lub wtłoczenia).

Stany zapalne miazgi pacjenci potocznie określają jako zapalenie nerwu zębowego.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Trepanacja zęba – na czym polega?

Trepanację zębów wykonuje się wiertłem kulkowym założonym na turbinę (końcówkę szybkoobrotową) w celu efektywnego zniesienia warstw szkliwa i zębiny stanowiących sklepienie komory.Otwartą komorę opracowuje się natomiast wiertłem różyczkowym z przedłużonym trzonkiem na końcówce wolnoobrotowej.

Niedokładne opracowanie i pozostawienie resztek miazgi w rogach komory może doprowadzić do przebarwień zęba. Wskazane jest odizolowanie opracowywanego zęba od dostępu śliny i zawartych w niej bakterii.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Trepanacja zęba żywego – jak przebiega?

Otwarcie komory zęba żywego wymaga podania znieczulenia miejscowego. Następnym krokiem jest przeprowadzanie ekstyrpacji miazgi (usunięcie jej z kanałów korzeniowych zęba) oraz opracowanie i wypełnienie kanałów.

W sytuacjach pomocy doraźnej wciąż powszechna jest trepanacja komory miazgi i założenie wkładki dewitalizacyjnej na 10–14 dni do kolejnej wizyty. Ząb wówczas może pobolewać przez pierwszą dobę. Współcześnie zaleca się jednak odchodzenie od dewitalizacji miazgi (potocznego „zatrucia zęba”) i usuwanie jej przyżyciowo (w znieczuleniu).

Trepanacja zęba martwego – krok po kroku

Trepanacja zęba martwego wykonywana jest bez znieczulenia miejscowego, gdyż ząb nie zawiera już żywej miazgi. W przypadku zgorzeli miazgi, gdy znajduje się gaz lub ropa w zębie, już samo jego otwarcie powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych. Należy jednak pamiętać, że kontynuacja leczenia kanałowego jest niezbędna dla zachowania zęba w jamy ustnej.

W sytuacji leczenia endodontycznego wieloseansowego (wielowizytowego) bardzo istotne jest zgłaszanie się na wizyty ustalone przez lekarza dentystę. Najlepsze rezultaty w leczeniu kanałowym osiąga się przy szczelnych tymczasowych opatrunkach zakładanych między wizytami, a opuszczanie terminów przez pacjenta może skutkować ich rozszczelnieniem.

Poza prawidłowo wypełnionymi kanałami niezbędna jest także szczelna odbudowa części koronowej zęba (zachowawcza lub protetyczna), aby wyeliminować mikroprzeciek bakteryjny i ponowne zakażenie kanałów zęba.

Sprawdź również: Przetoka zębowa – przyczyny, objawy, leczenie

Trepanacja zębów u dziecka – trepanacja zębów mlecznych

W zębach mlecznych, w sytuacji obnażenia miazgi przez próchnicę, wykonuje się trepanację wraz z amputacją miazgi komorowej, pozostawiając tym samym żywą miazgę w kanałach. Rzadko przeprowadza się zaś ekstyrpację miazgi zębów mlecznych – jak już to w przypadku nieobecności zawiązka zęba stałego.

W przypadku martwych zębów mlecznych z obecnością przetoki otwiera się je i przepłukuje wodą utlenioną. Można warunkowo pozostawić otwarty ząb mleczny jako „utrzymywacz przestrzeni” dla stałego odpowiednika. Wówczas rodzic instruowany jest jak o niego dbać – konieczne staje się codzienne dokładne oczyszczanie z przepłukiwaniem wodą utlenioną i możliwością wkładania watki na dzień – tak, aby nie zapychać komory jedzeniem. Jednakże przy zaostrzeniu dolegliwości (tj. ból czy uczynnienie przetoki) lub przeciwwskazaniach (np. dzieci z niedoborami odporności albo wadami serca) bezwzględnie należy taki ząb usunąć.