Opuchlizna pod oczami jest objawem mało swoistym i pojawia się w obrazie chorobowym wielu schorzeń. Tak zwane worki pod oczami mogą być symptomem choroby oczu lub powiek, albo sygnałem świadczącym o schorzeniu ogólnoustrojowym. W wielu przypadkach cienie pod oczami i obrzęki wokół oczu pod oczami są stanem fizjologicznym, np. w ciąży, czy okresie poprzedzającym miesiączkę u kobiety.
Opuchlizna pod oczami – skąd się biorą obrzęki pod oczami?
Opuchlizna pod oczami – co wywołuje tę dolegliwość?
Opuchlizna pod oczami jak i opuchnięte powieki są objawem, który od razu przykuwa uwagę pacjentów i jest źródłem ich niepokoju. Obrzęk może być oznaką choroby dotyczącej jedynie okolicy oczu albo występować w przebiegu schorzeń ogólnoustrojowych niezwiązanych bezpośrednio z narządem wzroku. Opuchlizna pod oczami określana przez pacjentów potocznie jako worki pod oczami nie zawsze jednak świadczy o toczącym się w organizmie procesie chorobowym.
- Dyskretny obrzęk wokół oczu, który czasami wygląda jak cienie pod oczami, pojawia się rano po nocnym wypoczynku, a następnie samoistnie znika w ciągu dnia, może po prostu stanowić element „urody”.
- Opuchlizna pod oczami pojawia się w wyniku zmęczenia lub małej ilości snu.
- Trzeba pamiętać, że długotrwały płacz także przyczynia się do rozwoju obrzęku pod oczami.
- Delikatny obrzęk twarzy może również utrzymywać się na kilka dni przed miesiączką w wyniku zmian hormonalnych, jakie zachodzą w ciele kobiety.
- Ciąża także predysponuje do pojawienia się opuchlizny pod oczami.
Jakie choroby powodują obrzęk pod oczami?
Przyczyną pojawienia się opuchlizny wokół oczy, czyli tak zwanych worków pod oczami mogą być:
- choroby oczu, zwłaszcza choroby powiek,
- urazu okolicy oczu (efekt pobicia, upadku, pogryzienia przez zwierzę),
- ukąszenie bądź użądlenie przez owady,
- alergia,
- choroby ogólnoustrojowe, np.: kłębuszkowe zapalenie nerek, obrzęk naczynioruchowy, niedoczynność tarczycy.
Wymienione wcześniej stany fizjologiczne zazwyczaj powodują symetryczne obrzęki powiek. Obustronna opuchlizna pod oczami pojawia się także w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, reakcji alergicznej i niektórych stanów zapalnych. W celu ustalenia przyczyny obrzęku znaczenie mają okoliczności pojawienia się dolegliwości, czasu utrzymywania się worków pod oczami oraz inne objawy, które im towarzyszą. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który zleci odpowiednie badania i wdroży właściwe leczenie.
Przeczytaj też: Czerwone oczy – przyczyny, objawy, leczenie
Opuchnięte oczy a choroby oczu i powiek
Do najczęstszych schorzeń okulistycznych, będących przyczyną pojawienia się obrzęków, które przypominają sińce pod oczami należą:
- miejscowa reakcja alergiczna, w której blademu, ciastowatemu obrzękowi powiek towarzyszy nasilony świąd; charakterystyczny jest brak dolegliwości bólowych (opuchnięte oczy widoczne pojawiają się zazwyczaj po jednej stronie);
- zapalenie brzegów powiek przebiegające ze świądem, pieczeniem, zaczerwienieniem i owrzodzeniem brzegów powiek;
- jęczmień – powstający na skutek zaczopowania i zakażenia gronkowcowego gruczołów łojowych powieki (charakteryzuje się bolesnym, ograniczonym obrzękiem powieki i obecnością zapalnego guzka, któremu towarzyszy zaczerwienienie; u niektórych pacjentów pierwszym symptomem schorzenia może być ogólny obrzęk całej powieki, który z czasem ogranicza się do mniejszego obszaru.
- gradówka – postać przewlekła jęczmienia – objawia się występowaniem niebolesnego guzka w obrębie powieki, w niektórych przypadkach wraz z niewielkim obrzękiem;
- infekcyjne zapalenie spojówek przebiegające z obrzękiem powiek i spojówek, zaczerwienieniem oka, łzawieniem, uczuciem pieczenia i „piasku pod powiekami”,
- półpasiec oczny, dla którego znamienne są skupiska pęcherzyków na zaczerwienionej, obrzękniętej skórze wokół jednego oka, również w obrębie powiek, z towarzyszącym silnym bólem.
Przyczyną puchnięcia powiek może być alergia
U osób z alergią, na skutek kontaktu z czynnikiem uczulającym (alergenem), rozwijają się różne objawy, w tym między innymi obrzęk powiek. Opuchlizna pod oczami w przebiegu reakcji alergicznej może stanowić odczyn miejscowy, np. w wyniku użądlenia przez owada albo zastosowania nieodpowiedniego kosmetyku. W niektórych przypadkach reakcja alergiczna przebiega pod postacią zapalenia spojówek.
Po kontakcie z alergenem, najczęściej pyłkami roślin lub sierścią kota pojawia się zaczerwienienie, łzawienie, swędzenie, pieczenie i puchnięcie oczu oraz obrzęk powiek. W takim przypadku trzeba jak najszybciej przerwać narażenie na uczulające czynniki. Należy przemyć oczy dużą ilością chłodnej wody, solą fizjologiczną lub preparatem sztucznych łez.
Ulgę przyniesie również przyłożenie chłodnych, wilgotnych kompresów z jałowej gazy w okolicę opuchniętych oczu. Objawy, które pojawiają się nagle, zazwyczaj świadczą o ostrym alergicznym zapaleniu spojówek. W większości przypadków ustępują po przerwaniu kontaktu z alergenem i wycofują się do 48 godzin. Inna sytuacja ma miejsce u pacjentów z alergią okresową, np. na pyłki roślin, cierpiących na alergiczny nieżyt nosa. W tej grupie chorych, objawy ze strony oczu mogą występować przez cały okres pylenia uczulającej rośliny. W leczeniu opuchlizny pod oczami stosuje się preparaty antyhistaminowe oraz obkurczające naczynia w kroplach do oczu, które przepisuje lekarz.
Obrzęki pod oczami – jakie choroby są przyczyną obrzęków w okolicy oczu?
Obrzęki wokół oczu mogą być również jednym z objawów choroby ogólnoustrojowej. Poranna opuchlizna pod oczami występuje u niektórych pacjentów z zapaleniem zatok przynosowych. W tym przypadku może pojawić się opuchlizna twarzy. Towarzyszą jej inne symptomy, takie jak wydzielina z nosa, bóle głowy czy spływanie wydzieliny po tylnej stronie gardła.
Obrzęki powiek mogą być również spowodowane chorobami nerek. Są typowe dla tzw. zespołu nerczycowego, który występuje w kłębuszkowych zapaleniach nerek. W przebiegu schorzenia dochodzi do nadmiernej utraty białek z moczem, w tym albumin, które są niezbędne do utrzymania ciśnienia onkotycznego osocza. Jego obniżenie powoduje ucieczkę płynów z naczyń do przestrzeni okołonaczyniowej i rozwój obrzęków. Kolejnym schorzeniem, w przebiegu którego występują obrzęki twarzy jest niedoczynność tarczycy.
W miejscach występowania dużej ilości tkanki łącznej wiotkiej, najczęściej wokół powiek i na dłoniach, dochodzi do rozwoju obrzęku podskórnego, zwanego inaczej śluzowatym. Wynika on z występującego w niedoczynności tarczycy nadmiernego gromadzenia się glikozaminoglikanów, których cząsteczki mają właściwości wiązania wody.
Marta Cygoń-Pawlicka
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Ukończyła Studia Podyplomowe – „Żywienie w zdrowiu i chorobie” MCKP Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Miłośniczka sportów wodnych, kuchni azjatyckiej i kotów.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 09.02.2023