Czym są flozyny (inhibitory SGLT2)?
Flozyny, inaczej nazywane inhibitorami SGLT2, to stosunkowo nowe leki, głównie wykorzystywane w terapii cukrzycy typu 2. Odkrycie tych leków datuje się na początek XXI wieku, gdy badacze rozpoczęli eksplorację potencjału terapeutycznego modyfikując działanie transportera glukozy w nerkach.
Termin „flozyna” wynika z charakterystycznej końcówki nazw wielu leków z tej klasy, takich jak empagliflozyna, dapagliflozyna czy kanagliflozyna. Jest to konwencja nomenklatury, która ułatwia identyfikację i klasyfikację leków z tej grupy.
Wpływ flozyn na terapię cukrzycy i ich znaczenie w medycynie
Mimo że wszystkie leki z grupy flozyn działają poprzez hamowanie transportera SGLT2, różnią się one pod względem farmakokinetyki, dawkowania i profilu bezpieczeństwa, co pozwala lekarzom dostosowywać terapię do konkretnych potrzeb pacjentów.
Flozyny szybko zdobyły popularność na świecie i stały się dostępne w wielu krajach, w tym w Polsce. Wprowadzenie ich do terapii cukrzycy znacząco odmieniło podejście do leczenia tej choroby. Leki te nie tylko skutecznie kontrolują poziom cukru we krwi, ale także przynoszą korzyści w redukcji ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych oraz niewydolności serca.
Inhibitory SGLT2, ze względu na swój mechanizm działania, stanowią ważny element w leczeniu cukrzycy. Są cenną alternatywą w stosunku do innych leków, takich jak metformina czy inhibitory DPP-4, i stanowią ważne uzupełnienie dostępnych strategii leczenia.
Mechanizm działania flozyn
SGLT2 (ang. Sodium-Glucose Linked Transporter 2) to białka transportowe znajdujące się w kanalikach proksymalnych nerek. Ich podstawową funkcją jest wchłanianie zwrotne glukozy z przesączu nerkowego z powrotem do krwi. W warunkach fizjologicznych pozwala to organizmowi zachować cenną glukozę, minimalizując jej wydalanie z moczem. W przypadku osób cierpiących na cukrzycę, gdzie występuje podwyższony poziom glukozy we krwi, intensywna reabsorpcja katalizowana przez SGLT2 może przyczyniać się do utrzymania stanu hiperglikemii .
Flozyny, hamując kanały SGLT2, zmniejszają reabsorpcję glukozy w kanalikach nerkowych. Skutkuje to zwiększonym wydalaniem glukozy z moczu, co przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy w krwiobiegu. Dzięki temu mechanizmowi flozyny skutecznie pomagają w regulacji poziomu cukru u pacjentów z cukrzycą.
Wskazania do stosowania
Flozyny są lekami zatwierdzonymi do stosowania w monoterapii u pacjentów, którzy mimo przestrzegania zaleconej diety i ćwiczeń fizycznych nie osiągają odpowiedniej kontroli glikemii. Są szczególnie zalecane dla tych chorych, którzy z różnych powodów, takich jak nietolerancja, nie mogą stosować metforminy .
Dodatkowo flozyny mogą być również wprowadzane w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, w tym z insuliną , w przypadkach, gdy samodzielne stosowanie tych leków nie zapewnia właściwej kontroli poziomu glukozy we krwi.
Ewentualne inne wskazania
Oprócz leczenia cukrzycy, badania i doświadczenia kliniczne wskazują, że flozyny przynoszą znaczące korzyści także w leczeniu innych schorzeń:
- niewydolność serca – flozyny są stosowane w leczeniu objawowej przewlekłej niewydolności serca, pomagając poprawić funkcję serca;
- choroby nerek – empagliflozyna jest stosowana także w leczeniu przewlekłej choroby nerek, redukując albuminurię i chroniąc nerki przed ich dalszymi uszkodzeniami;
- zespół metaboliczny – u niektórych chorych z tym schorzeniem mogą przynosić korzyści w zakresie poprawy wskaźników metabolicznych.
Przeciwwskazania i potencjalne skutki uboczne
Flozyny, jako inhibitory SGLT2, choć są skuteczne w leczeniu cukrzycy typu 2, nie są odpowiednie dla każdego pacjenta. Oto niektóre z głównych przeciwwskazań do ich stosowania:
- planowany zabieg chirurgiczny;
- zaburzenia czynności nerek;
- kwasica ketonowa;
- uszkodzenie wątroby;
- zakażenia dróg moczowych.
Co więcej, flozyny mogą także powodować pewne skutki uboczne takie jak:
- zakażenia dróg moczowych;
- zakażenia grzybicze;
- kwasica ketonowa;
- hipoglikemia;
- hipotensja.
Dostępne preparaty na rynku
W Polsce obecne są różne preparaty zawierające te substancje czynne, które różnią się między sobą nazwami handlowymi oraz dawkami. Poniżej przedstawiamy listę najpopularniejszych z nich:
Dapagliflozyna
- Nazwa handlowa: Forxiga, Xigduo (w kombinacji z metforminą)
- Dostępne dawki: 5 mg, 10 mg
- Cena: około 130-175zł
Empagliflozyna
- Nazwa handlowa: Jardiance, Synjardy (w kombinacji z metforminą)
- Dostępne dawki: 5 mg, 10 mg
- Cena: około 170-210 zł
Kanagliflozyna
- Nazwa handlowa: Invokana
- Dostępne dawki: 100 mg, 300 mg
- Cena: około 41-220 zł
Ertugliflozyna
- Nazwa handlowa: Steglatro
- Dostępne dawki: 5 mg, 15 mg
- Cena: około 135zl
Niektóre z tej grupy leków są objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jako że lista leków objętych refundacją może się zmieniać, przed zakupem zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą w celu sprawdzenia aktualnej dostępności i ceny danego preparatu.
Podsumowanie
Chociaż flozyny oferują znaczące korzyści w terapii cukrzycy typu 2 oraz innych potencjalnych schorzeń, istotne jest podkreślenie indywidualnego charakteru każdej terapii. Każdy pacjent jest inny, a co skutecznie działa dla jednej osoby, może okazać się nieodpowiednie dla innej.
Ostateczna decyzja o włączeniu danego leku do terapii powinna być dokładnie przemyślana i oparta na dokładnej ocenie klinicznej. Jakiekolwiek zmiany w terapii, czy to wprowadzenie nowego leku, czy modyfikacja obecnie stosowanego, powinny być dokonywane w ścisłej konsultacji z lekarzem, który dokładnie oceni potencjalne korzyści w stosunku do ryzyka dla danego pacjenta.
