Przyczyną chrapania jest nieprawidłowy przepływ powietrza przez drogi oddechowe, który wyzwala drgania podniebienia miękkiego oraz charakterystyczny dźwięk. Chrapanie w nocy może być w wieku przypadkach związane z występowaniem bezdechu sennego. Leczenie warto rozpocząć od domowych sposobów na chrapanie – zmiany pozycji podczas snu, nawilżania powietrza oraz stosowania preparatów na chrapanie.
Jak leczyć chrapanie i bezdech domowymi sposobami?
Dlaczego chrapiemy – jakie są przyczyny chrapania i bezdechu?
Chrapanie to wydawanie charakterystycznych dźwięków podczas snu, powstających w wyniku turbulentnego przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Chrapanie w nocy może wiązać się z obturacyjnym bezdechem sennym – chorobą objawiającą się występowaniem powtarzających się bezdechów (czyli epizodów zatrzymania oddechu na min. 10 sekund) lub epizodów spłyconego oddychania.
Chrapanie świadczy o nieprawidłowym przepływie powietrza przez drogi oddechowe podczas snu. Sen osób chrapiących nie jest zatem dostatecznie efektywny – konsekwencją jest zmęczenie i senność w ciągu dnia, obniżenie koncentracji i uwagi oraz spowolnienie metabolizmu.
Wśród przyczyn chrapania wyróżniamy m.in.:
- zapadanie się tkanek miękkich podniebienia i gardła wskutek ich zwiotczenia;
- bariery anatomiczne (takie jak np. skrzywiona przegroda nosowa, przerośnięty migdałek gardłowy);
- upośledzenie drożności nosa (zatkany nos krótkotrwale, np. wskutek ostrej infekcji, lub przewlekłe, np. w wyniku przewlekłego zapalenia zatok);
- powiększenie obwodu szyi i duża ilość tkanki tłuszczowej w jej obrębie (np. wskutek otyłości).
Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?
Jakie są skuteczne domowe sposoby na chrapanie?
Jeżeli chrapanie pojawia się okresowo, należy unikać czynników, które do niego prowadzą, a więc spożywania alkoholu w nadmiernej ilości przed snem, palenia papierosów (zwłaszcza bezpośrednio przed snem), stosowania leków, po których pojawia się chrapanie (np. leków nasennych) itp.
- Chrapanie zależne jest od pozycji ciała w trakcie snu – nasila się podczas leżenia na wznak. Najprostszym domowym sposobem na chrapanie jest przyjęcie odpowiedniej pozycji, tj. przełożeniu się na bok lub na brzuch.
- Chrapaniu zapobiega nawilżenie powietrza w sypialni, np. za pomocą nawilżacza lub mokrych ręczników powieszonych na ciepłych grzejnikach.
- W trakcie infekcji lub w okresie objawów alergicznego nieżytu nosa należy zadbać o odpowiednie oczyszczenie nosa z wydzieliny przed snem. Może do tego posłużyć płukanie nosa i zatok lub zastosowanie wody morskiej.
To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie
Osoby przewlekle chrapiące powinny zostać skonsultowane przez lekarza. W celu wyjaśnienia przyczyn chrapania lekarz pierwszego kontaktu może wysłać pacjenta na dalsze badania i konsultację, w tym na konsultację u laryngologa.
Jeżeli podejrzewany jest obturacyjny bezdech senny, pacjent kierowany jest na badanie polisomnograficzne (badanie wykonywane podczas snu, w trakcie którego rejestruje się impulsy z mózgu, ruchy gałek ocznych, czynność mięśni, saturację, mierzy się długość bezdechów i zlicza ich ilość).
Po ustaleniu przyczyny chrapania zalecane jest postępowanie prowadzące do jej wyeliminowania. Osobom otyłym zaleca się redukcję masy ciała, osoby cierpiące na skrzywienie przegrody nosa czy przerost migdałka gardłowego i/lub podniebiennych mogą być kwalifikowane do operacji.
Przewlekłe zapalenie zatok leczone jest farmakologicznie lub zabiegowo, a alergiczny nieżyt nosa leczony jest lekami donosowymi (np. glikokortykosteroidami), lekami przeciwhistaminowymi itd.
Jak leczyć chrapanie i obturacyjny bezdech senny
Na chrapanie skuteczne mogą okazać się leki i wyroby medyczne dostępne w aptekach bez recepty. Jednym z domowych sposobów na chrapanie jest spray do nosa. Zawiera on składniki nawilżające śluzówki nosa, a także poprawiające napięcie tkanek miękkich gardła, co zapobiega ich zapadaniu się, a w konsekwencji leczy chrapanie.
Leczenie bezdechu sennego wprowadzane jest wtedy, gdy chrapanie i bezdechy pojawiają się regularnie, a wszelkie metody leczenia przyczynowego oraz eliminacji czynników ryzyka zostały wyczerpane. Warto wówczas rozważyć stosowanie aparatów i masek.
Dostępne są aparaty wewnątrzustne – pociągające język i wypychające żuchwę do przodu, co przyczynia się do udrożnienia dróg oddechowych i ułatwienia przepływu powietrza. Niektóre osoby korzystają z aparatów CPAP lub BiPAP, czyli aparatów wytwarzających dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, uniemożliwiających ich zapadanie się.
Aparat BiPAP ma dodatkowo właściwość rozróżniania wdechu i wydechu oraz ustawiania ciśnienia w zależności od fazy oddychania.
Chrapanie i bezdechy senne mogą być także zwalczane dzięki leczeniu zabiegowego. Stosuje się takie metody jak:
- wycinanie fragmentów wiotkiego podniebienia miękkiego i/lub języczka,
- plastyka podniebienia i języczka,
- wszczepianie implantów podniebienia miękkiego,
- zabiegowe poszerzanie i/lub wysuwanie żuchwy itd.
Alternatywą dla zabiegów chirurgicznych jest laserowe leczenie chrapania (laser stymuluje produkcję włókien kolagenowych, dzięki czemu usztywnia tkanki podniebienia miękkiego).
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 28.05.2023