Podchloryn sodu jest substancją o działaniu antyseptycznym, biobójczym i wybielającym. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w dezynfekcji wody wodociągowej i basenów. Jego roztwór jest używany do mycia warzyw i owoców po zbiorach. Stężony podchloryn sodu jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia.
Podchloryn sodu – zastosowanie, właściwości, dawkowanie, szkodliwość
Spis treści
Co to jest podchloryn sodu, właściwości, jak działa?
Podchloryn sodu jest związkiem nieorganicznym, solą sodową kwasu podchlorawego należącą do kategorii alkaliów i chloropochodnych. Jego nazwa chemiczna to chloran (I) sodu. Wzór podchlorynu sodu ma postać: NaOCl. Jest otrzymywany poprzez nasycenie chlorem wodnego roztworu wodorotlenku sodu, czyli NaOH oraz metali alkalicznych. W czystej postaci związek jest bardzo niestabilny, dlatego stosuje się go w formie wodnego roztworu i tylko taki jest dostępny w handlu.
Wodny roztwór podchlorynu sodu ma słomkową lub żółto-zieloną barwę i ostry, łatwo rozpoznawalny zapach chloru. Właściwości podchlorynu sodu obejmują działanie korozyjne, utleniające, bakteriobójcze i antyseptyczne. Pełni funkcję środka wybielającego, czyszczącego, biobójczego, jest składnikiem preparatów dezynfekujących oraz surowcem i półproduktem do syntez chemicznych. Podchloryn sodowy jest substancją niebezpieczną. Stężony ma działanie żrące i jest niebezpieczny dla środowiska. Związek ten można kupić w sklepach z chemią przemysłową, jednak sprzedawany jest tylko dla firm. Cena podchlorynu sodu przy zakupie dużych ilości rozpoczyna się od około 2 zł za kilogram.
Podchloryn sodu – zastosowanie
Podchloryn sodu znajduje zastosowanie głównie tam, gdzie potrzebne jest działanie wybielające, antyseptyczne i dezynfekujące. Wykorzystuje się go w:
- produkcji chemii gospodarczej, np. środków ACE, Bielinek,
- środkach wybielających w przemyśle tekstylnym i celulozowo-papierniczym,
- dezynfekcji wody pitnej,
- oczyszczaniu odpadów domowych i przemysłowych,
- dezynfekcji systemów, rurociągów i zbiorników w przemyśle mleczarskim,
- czyszczeniu instalacji do produkcji piwa i wina,
- obróbce grzybobójczej i bakteriobójczej ziaren zbóż, owoców i warzyw,
- dezynfekcji pomieszczeń technicznych,
- stomatologii,
- produkcji skrobi modyfikowanej,
- przemysłowej syntezie organicznej.
Podchloryn sodowy do dezynfekcji wody
Uzdatnianie wody technologicznej oraz dezynfekcja wody pitnej podchlorynem sodu to jedne z jego głównych zastosowań. Biobójcze działanie podchlorynu sodu pozwala mu na usuwanie z wody grzybów i bakterii chorobotwórczych w tym Escherichia coli , która w specyficznych warunkach powoduje zatrucia przewodu pokarmowego.
Podchloryn sodu jest wykorzystywany w wodociągach, zakładach używających wody do kontaktu z żywnością oraz firmach dostarczających wodę pitną. Dezynfekcja sieci wodociągowej podchlorynem sodu jest bardzo powszechna. Zapach chloru tak typowy dla basenów i parków wodnych pochodzi od stosowanego tam do dezynfekcji wody podchlorynu sodu. Substancja jest używana zarówno w parkach wodnych o ogromnych powierzchniach, basenach sportowych, jak i salonach SPA.
Stężenie podchlorynu sodu, które pozwala na skuteczne pozbycie się drobnoustrojów z wody basenowej to 250 ml 15 proc. roztworu na każde 10 tysięcy litrów wody o pH=7 i temperaturze 18-22oC. Podchloryn sodu do basenu to jedna z najbardziej popularnych metod oczyszczania wody w zbiornikach używanych przez dużą liczbę osób.
Podchloryn sodu w produkcji spożywczej
Podchloryn sodu w sadownictwie jest powszechnie stosowany w uprawach drzew owocowych i krzewów winnych. Stosuje się go w celu zapobiegania chorobom drzewek owocowych. Jak stosować podchloryn sodu jako fungicyd? W postaci oprysków 3 proc. roztworem wiosną, gdy drzewa nie są jeszcze pokryte liśćmi. Jest to bardzo skuteczna metoda zapobiegania i leczenia raka drzew owocowych.
W piwowarstwie podchloryn sodu znajduje zastosowanie jedynie do mycia i dezynfekcji pojemników fermentacyjnych ze względu na mocny chlorowy zapach, który trudno wywietrzyć.
Podchloryn sodu w warzywach i owocach, a właściwie jego pozostałości w postaci chloru mogą być obecne w niewielkich ilościach w świeżych produktach. Dzieje się tak dlatego, że do mycia warzyw i owoców po zbiorach bardzo często używa się wody chlorowanej podchlorynem. Mycie ich po zbiorach jest konieczne w celu zniszczenia drobnoustrojów bytujących na powierzchni warzyw i owoców i mogących wywoływać choroby. Płukanie roztworem podchlorynu sodu o odpowiednim stężeniu trwa 1–2 minuty.
Podchloryn sodu w medycynie
Podchloryn sodu ma działanie antybiotyczne. Substancja ta w odpowiednim stężeniu jest stosowania do zapobiegania infekcjom i ich leczenia przy różnego rodzaju skaleczeniach, otarciach, owrzodzeniach skóry, odleżynach, owrzodzeniach stopy cukrzycowej, zabiegach chirurgicznych.
Preparaty z podchlorynem sodu stosuje się powierzchniowo na skórę. Podchloryn sodu w stomatologii stosuje się podczas leczenia kanałowego korzeni zębów. Jego zadaniem jest zniszczenie organizmów patogennych, a także rozpuszczanie tkanki martwiczej. Stężenie podchlorynu sodu stosowane w leczeniu dentystycznym wynosi od 0,5 do 5,25 proc.
Podchlorynu sodu – czy jest szkodliwy?
Podchloryn sodu stosowany jako stężony roztwór jest bardzo niebezpieczny, ponieważ ma działanie żrące. Powoduje uszkodzenia tkanek, z którymi ma kontakt – skóry, oczu, błon śluzowych, narządów wewnętrznych. Przy jego stosowaniu należy zakładać ubranie ochronne, rękawice i okulary. Działanie drażniące mają także opary podchlorynu sodu.
Podchloryn sodu w żywności może być szkodliwy dla osób uczulonych oraz nadwrażliwych na chlor. Działania niepożądane związane z jego stosowaniem na skórę obejmują zaczerwienienie, świąd i pieczenie. Dawkowanie podchlorynu sodu do mycia warzyw i owoców jest tak dobrane, aby całkowicie uniemożliwić zatrucie. Wpływ spożywania i kontaktu z podchlorynem sodu w ciąży i podczas karmienia piersią nie został przebadany. Kobiety ciężarne i karmiące powinny unikać tej substancji.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- PubChem, Sodium Hypochlorite, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/sodium_hypochlorite
- https://www.products.pcc.eu/pl/id/240889/podchloryn-sodu-pl/
- https://distripark.com/produkty-dla-firm/surowce-i-polprodukty-chemiczne/surowce-chemiczne/podchloryn-sodu
- https://distripark.com/aktualnosci/podchloryn-sodu-czy-wodorotlenek-sodu-do-dezynfekcji-w-browarze
- https://extension.tennessee.edu/publications/Documents/SP798-A.pdf
- https://www.drugs.com/mtm/sodium-hypochlorite-topical.html
- https://chemm.nlm.nih.gov/countermeasure_sodium-hypochlorite.htm
Opublikowano: 18.02.2019;
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Aleksandra Żyłowska
Dietetyczka
Ukończyłam studia o specjalności Technologia, biotechnologia i analiza żywności oraz Usługi żywieniowe i dietetyka. Jestem zwolenniczką prostej, zdrowej kuchni i świadomych wyborów w codziennym odżywianiu. Do moich głównych zainteresowań należy wspomaganie leczenia chorób poprzez właściwe jedzenie, a także psychologiczne aspekty odżywiania i budowanie trwałych zmian nawyków żywieniowych. W życiu zawodowym łączę dwie pasje – zdrowe odżywanie i pisanie. Uważam, że edukacja żywieniowa jest bardzo istotna, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Chętnie podejmuję się prowadzenia edukacyjnych zajęć warsztatowych.
324
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 04.03.2022
opublikowany 04.03.2022