Badanie poziomu azotu mocznika we krwi – co to jest?
Badanie BUN (z ang. blood urea nitrogen) oznacza określenie ilości azotu mocznikowego we krwi. Jest to badanie biochemiczne stosowane w diagnostyce laboratoryjnej do oceny pracy nerek. Oznaczenie BUN często wykonuje się łącznie z oznaczeniem stężenia kreatyniny.
Azot, pod postacią amoniaku powstaje w wyniku rozpadu białek spożywanych z pokarmem. Aby go wydalić w organizmie człowieka musi zajść wiele procesów. Najpierw ulega przemianie w mniej toksyczny mocznik, który trafia do krwiobiegu. Wraz z krwią dociera do nerek, gdzie na drodze filtracji przeniesiony zostaje do moczu i wraz z nim zostanie wydalony z organizmu. Azot mocznikowy jest produktem zbędnym i musi zostać wydalony. Za jego usunięcie odpowiedzialne są nerki. Jeżeli prawidłowo filtrują krew, to zbędne produkty metaboliczne zostają wydalone.
Wskazania do badania BUN
Oznaczenie BUN (często łącznie z oznaczeniem kreatyniny) wykonuje się w podejrzeniu nieprawidłowej pracy nerek – rozwijająca się niewydolność nerek. Kontrola pracy nerek, poprzez badanie oznaczenie azotu mocznikowego jest zalecana u pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, niewydolność serca, czy ostry zespół wieńcowy.
Oprócz wyżej wymienionych przypadków badanie BUN wykonuje się u pacjentów:
- w trakcie dializ, w celu kontroli skuteczność zabiegu,
- leczonych lekami nefrotoksycznymi – niszczącymi kłębuszki nerkowe,
- przed wdrożeniem leczenia, w celu określenia funkcji filtracyjnej nerek,
- z zespołem nerczycowym w celu kontroli schorzenia, a także w diagnostyce choroby,
- ze śródmiąższowym zapaleniem nerek,
- z zespołem hemolityczno-mocznicowym,
- przebywających w szpitalu,
- zgłaszających się na rutynowe badanie.
Jaka jest norma azotu mocznikowego?
Norma BUN jest zawarta w granicach 7–8 mg/dl. Wartości prawidłowe mogą zmieniać nieznacznie swój zakres w zależności od wieku i płci pacjenta. Po otrzymaniu wyniku z laboratorium, ważne jest, aby skonsultować go ze swoim lekarzem prowadzącym. Wyniki powinny być interpretowane w oparciu o inne wykonane badania laboratoryjne oraz stan kliniczny pacjenta.
Pacjent na badanie powinien zgłosić się rano, na czczo do specjalnego punktu pobrania krwi na badania laboratoryjne. Chyba, że badanie jest wykonywane podczas pobytu w szpitalu.
Do oznaczenia azotu pozabiałkowego we krwi, niezbędna jest próbka krwi pacjenta. Uzyskuje się ją poprzez nakłucie żyły łokciowej, po odpowiednim zdezynfekowaniu miejsca wkłucia. Odpowiednią ilość krwi pobiera się do jałowej strzykawki lub próżniowej probówki i przekazuje się do laboratorium w celu wykonania oznaczenia BUN.
Co oznacza podwyższony azot mocznika?
Podwyższone wartości BUN występują w:
- niewydolności nerek,
- zastoinowej niewydolności serca,
- diecie bogatobiałkowej,
- odwodnieniu,
- niedrożności przewodu moczowego,
- zwężeniu moczowodów,
- ostrym zespole wieńcowym.
- krwawieniu do przewodu pokarmowego,
- posocznicy.
Obniżone wartości BUN występują w przebiegu:
- niedożywienia, niedostateczna podaż białka w diecie,
- niewydolności wątroby ,
- przewodnienia organizmu.
Czytaj również: Podwyższona kreatynina – co oznacza?
