Dienogest – co to za lek?
Dienogest (dienogestum) to hormon z grupy progestagenów, pochodna 19-nortestosteronu. Substancja ta zaliczana jest do czwartej generacji hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Spośród innych leków w swojej grupie wykazuje najsilniejsze działanie antyadrogennne. Ma to znaczenie dla organizmu kobiety. Składowa progestagenna działa antykoncepcyjnie przez zahamowanie owulacji i perystaltyki jajowodów, zmniejszenie przepuszczalności śluzu szyjkowego i grubości endometrium. Efekt androgenny może wywoływać problemy z cerą w postaci trądziku, przetłuszczania skóry i włosów czy nadmiernego owłosienia ciała. Poprzez pobudzenie receptora glikokortykoidowego negatywnie wpływa także na gospodarkę węglowodanowo-lipidową. Działanie antyandrogenne dienogestu oznacza, że stosując ten lek, kobieta nie jest narażona na tego typu działania niepożądane.
Przeczytaj też: Czym różnią się tabletki antykoncepcyjne?
Dienogest – preparaty i działanie
Wskazaniami do stosowania tej substancji jest hormonalna antykoncepcja, a także leczenie endometriozy. Połączenie dienogestu z innymi hormonami rekomenduje się także w celu leczenia silnego krwawienia menstruacyjnego, niemającego swojego źródła w zmianach patologicznych oraz jako hormonalną terapię zastępczą u kobiet z obniżonym poziomem estrogenów. Lek na endometriozę zawierający dienogest to Visanne. Jest to jedyny preparat leczniczy o takim składzie, zarejestrowany w tym wskazaniu. W dawce 2 mg oferuje unikalne korzyści farmakologiczne, istotne w leczeniu endometriozy, w tym silne działanie progestagenowe, które prowadzą do skutecznego zmniejszenia zmian endometrium, w połączeniu z jedynie umiarkowanym tłumieniem poziomów estrogenu i brakiem znaczącej aktywności androgennej, mineralokortykoidowej lub glukokortykoidowej.
Połączenie dienogestu z estradiolem (np. Juvinelle, Qlaira) lub etynyloestradiolem (np. Aidee, Atywia) stosuje się w celu zapobiegania ciąży. Zapewnia dobrą kontrolę cyklu, zmniejsza intensywność i skraca czas trwania krwawienia miesiączkowego oraz ogranicza dolegliwości związane z bolesnym miesiączkowaniem. Zgodnie z decyzją Europejskiej Agencji Leków dienogest w dawce 2 mg w skojarzeniu z etynyloestradiolem w dawce 0,03 mg może być stosowany w leczeniu trądziku, ale tylko o umiarkowanym nasileniu u kobiet, które i tak wybrały doustne leki antykoncepcyjne. Trądzik zazwyczaj zmniejsza się po 3–6 miesiącach leczenia skojarzonego.
Czytaj również: Dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna – jak działa, jak się ją stosuje i co zrobić w przypadku pominięcia dawki?
Dienogest – dawkowanie i przeciwwskazania
Dawkowanie tabletek antykoncepcyjnych może odbywać się w dwóch różnych schematach. W przypadku opakowania zawierającego 21 tabletek przyjmujemy je każdego dnia, a następnie robimy 7-dniową przerwę na wystąpienie krwawienia miesiączkowego. Ulotka zawiera instrukcję postępowania w sytuacji pominięcia dawki. W przypadku opakowań zawierających 28 tabletek nie robimy przerwy w stosowaniu. Siedem dodatkowych ma efekt placebo i stanowi ułatwienie dla kobiet, które zapominają, w którym dniu należy rozpocząć nowy cykl zażywania leku. Przyjmowanie tabletek na endometriozę można rozpocząć w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego. Lek należy przyjmować ciągle, bez względu na krwawienie z pochwy – kolejne opakowanie należy rozpocząć po skończeniu poprzedniego, bez przerwy.
Leki zawierające dienogest nie powinny być stosowane u kobiet:
- ze zdiagnozowaną hipertriglicerydemią;
- z ciężką chorobą wątroby;
- z występowaniem w przeszłości albo obecnie łagodnych lub złośliwych nowotworów wątroby;
- z krwawieniem z dróg rodnych o nieustalonej etiologii.
Dienogestu nie należy podawać pacjentkom z czynnym zaburzeniem zakrzepowo-zatorowym lub chorobą sercowo-naczyniową w wywiadzie. Ciąża oraz laktacja stanowią również przeciwwskazanie. W przypadku potwierdzenia ciąży podczas stosowania leku należy go natychmiast odstawić.
To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn
Dienogest – skutki uboczne i interakcje
Przyjmując dienogest w skojarzeniu z etynyloestradiolem należy zwracać uwagę na objawy zakrzepicy żylnej , do których można zaliczyć silny ból lub obrzęk nóg, nagłą duszność o niewyjaśnionej przyczynie, przyspieszenie oddechu lub kaszel, ból w klatce piersiowej oraz osłabienie lub drętwienie mięśni twarzy, ramion albo nóg. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z wyżej opisanych objawów należy niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza. Działania niepożądane zwykle występują w ciągu pierwszych kilku miesięcy przyjmowania leku i ustępują wraz z czasem trwania leczenia. Częste skutki uboczne obejmują objawy w postaci:
- nieregularnych miesiączek (jeśli krwawienie jest ciężkie i ciągłe w czasie, może prowadzić do anemii);
- bólu głowy;
- depresji;
- dyskomfortu układu pokarmowego, np. nudności, wymioty, ból brzucha;
- tycia.
Działanie hormonalne w dużej mierze uzależnione jest od prawidłowego metabolizmu leku w wątrobie. Dlatego szczególnie niebezpieczne jest łączenie tych leków z preparatami indukującymi, czyli wzmacniającymi wydzielanie enzymów wątrobowych. Połączenie tych dwóch rodzajów substancji powoduje obniżenie stężenia hormonów we krwi, a co za tym idzie, skuteczności antykoncepcyjnej. Dlatego zażywając preparaty zawierające w swoim składzie ziele dziurawca, fenytoinę, karbamazepinę należy dodatkowo stosować mechaniczne środki antykoncepcyjne. Warto zaznaczyć, że podwyższony poziom enzymów wątrobowych może utrzymywać się nawet do 4 tygodni po zaprzestaniu terapii. Alkohol nie ma wpływu na metabolizm leku.
Czytaj również: Zastrzyk antykoncepcyjny – kiedy przyjąć, gdzie się robi, czy działa od razu?
