Choroby jamy ustnej objawiają się zmianami na języku, dziąsłach, zębach, błonach śluzowych. Mogą być wynikiem nieprawidłowej diety, zakażenia grzybiczego (biały nalot na języku), reakcji alergicznej (popękany język, pęcherze), aft czy pleśniawek. Nadżerki w jamie ustnej charakteryzują się ubytkiem nabłonka błony śluzowej, któremu towarzyszy silny ból oraz pieczenie. Dodatkowe objawy mogą wskazywać również na inne schorzenia.
Nadżerki w jamie ustnej – jakie są przyczyny nadżerek w ustach?
Spis treści
Nadżerki w jamie ustnej – afty na języku, dziąsłach, podniebieniu
Przyczyną nadżerek w jamie ustnej są najczęściej afty. To bolesne zmiany, które wywołują pieczenie w jamie ustnej, szczególnie nasilające się podczas spożywania pokarmów i picia. Wokół brzegów owrzodzeń widoczny jest rumień świadczący o nasilonym stanie zapalnym.
Nadżerki mogą być zlokalizowane w całej jamie ustnej: na podniebieniu miękkim, wargach, dziąsłach, dolnych partiach jamy ustnej. Najczęściej rozwijają się jednak afty na języku i na wewnętrznej stronie policzków.
Małe afty, tzw. afty Mikulicza, mają średnicę do 1 cm. Goją się samoistnie, bez pozostawienia blizn. Większe afty, o średnicy ponad 1 cm, to nadżerki, które mogą nie znikać nawet przez kilka miesięcy. Po ustąpieniu pozostawiają ślad.
Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?
Wyróżniamy również afty opryszczkowate, które tworzą skupiska od 20 do 100 niezwykle bolesnych aft. Owrzodzenia mają średnicę około 1 mm. Często tworzą się pod językiem. Przyczyna aftowego zapalenia jamy ustnej nie jest do końca poznana.
Wiadomo natomiast, że powstawaniu aft sprzyjają takie czynniki jak stres, zmęczenie, osłabienie układu odpornościowego, urazy błony śluzowej jamy ustnej (np. podczas szczotkowania zębów, przygryzienie, niewłaściwie dopasowana proteza), niedożywienie czy alergia pokarmowa.
Nadżerki w jamie ustnej mogą powstawać także jako efekt zażywania niektórych leków (np. antybiotyków, glikokortykosteroidów), niedoboru witamin i składników mineralnych (witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza).
Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?
Za owrzodzenie jamy ustnej mogą odpowiadać dodatkowo zaburzenia hormonalne, cukrzyca, zakażenie wirusem HIV oraz choroby zapalne jelit i celiakia.
Owrzodzenia wywołane przez afty nie są zakaźne. Aftami nie można zarazić się przez pocałunek ani używanie wspólnych sztućców, szklanek itp. Leczenie aft jest przede wszystkim objawowe. W okresie występowania zmian w jamie ustnej zaleca się rezygnację z ostrych i kwaśnych pokarmów.
W walce z bólem skuteczne są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Należy dbać o higienę jamy ustnej, stosując środki odkażające. Dobrym domowym sposobem na afty jest napar z szałwii. Jeśli afty mają tendencję do częstych nawrotów lub nie ustępują po 7–10 dniach, konieczna będzie wizyta u lekarza. Cięższe postacie aftowego zapalenia jamy ustnej wymagają leczenia ogólnoustrojowego.
To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?
Nadżerki w ustach i biały nalot na języku – co to oznacza?
Nadżerki w jamie ustnej mogą być spowodowane zakażeniem grzybiczym, którego objawem są pleśniawki. Za ich powstawanie zwykle odpowiedzialny jest grzyb Candida albicans. Ubytek błony śluzowej pokryty jest wtedy biało-brązowym nalotem. Po jego usunięciu widoczne jest drobne owrzodzenie. Najczęściej widoczne są pleśniawki na języku, podniebieniu miękkim, twardym, choć mogą znajdować się w całej jamie ustnej.
Zobacz też: Ból po wyrwaniu zęba – ile trwa, jak się go pozbyć?
Objawem pleśniawek jest ból, pieczenie języka, dyskomfort, trudności w połykaniu pokarmów. Choroba dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci, ponadto częstym problemem są pleśniawki u niemowląt. Powstawaniu tych zmian w jamie ustnej sprzyja:
- osłabienie odporności,
- cukrzyca,
- długotrwała antybiotykoterapia lub glikokortykosteroidoterapia.
Pleśniawki w jamie ustnej są zakaźne, więc łatwo zarazić się nimi poprzez pocałunek czy korzystanie ze wspólnych naczyń. Leczenie stanu zapalnego jamy ustnej wywołanego przez grzyby polega przede wszystkim na dbaniu o higienę jamy ustnej i miejscowym smarowaniu wykwitów nystatyną.
Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie
Jakie choroby wywołują bąble, pęcherze i ból języka?
Nadżerki jamy ustnej mogą być również zlokalizowane na języku. Często towarzyszy im ból języka, dyskomfort i pieczenie. Nadżerki na języku spowodowane są spożyciem substancji żrącej lub drażniącej jamę ustną (np. alkohol, bardzo ostra potrawa).
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Oparzenia chemiczne i termiczne jamy ustnej to częste przyczyny powstania bąbli na języku, pęcherzy, owrzodzeń, nadżerek. Wykwity te występują również w całej jamie ustnej. Towarzyszy im zaczerwienienie błony śluzowej, krwawienie, silna bolesność i opuchlizna.
Pęcherze na języku, popękany język, bolesność, nadżerki to również objaw alergii pokarmowej lub wziewnej. Zmiany pojawiają się po spożyciu alergenu lub zainhalowaniu go do jamy ustnej. Najlepszym sposobem na pozbycie się bolesnego problemu jest wyeliminowanie z diety uczulających pokarmów.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Suchość w jamie ustnej i nieświeży oddech
Występowaniu nadżerek na języku sprzyja choroba autoimmunologiczna, jaką jest zespół Sjögrena. Polega ona na upośledzeniu czynności gruczołów wydzielania zewnętrznego – ślinowych i łzowych.
Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie
Niskie wydzielanie śliny jest przyczyną nadmiernej suchości w jamie ustnej. Sprzyja to rozwojowi próchnicy, zapaleniu języka , jego linijnym pęknięciom, zaburzeniu połykania i odczuwania smaków.
Zmiany w jamie ustnej mogą wskazywać również na opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. Jest ono wywołane przez wirus opryszki zwykłej (Herpes simplex virus). Objawia się ono występowaniem pęcherzyków, które wypełnione są przezroczystym płynem. Po pewnym czasie pękają i tworzą nadżerki.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Choroba wywołuje silny dyskomfort w jamie ustnej, któremu towarzyszy bolesność, ślinotok, obrzęk dziąseł, języka, nieprzyjemny zapach z ust. Wykwity mogą również lokalizować się na wargach. Zakażenie następuje podczas kontaktu ze śliną chorego (np. przez pocałunek).
Czytaj również: Ból dziąseł – przyczyny i domowe sposoby na bolące dziąsła
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Zarys współczesnej ortodoncji, pod. red. Ireny Karłowskiej. Wyd. 2008 r.
- Endodoncja, Mahmoud Torabinejad, Richard E. Walton. Wyd. 2010 r.
- Choroby błony śluzowej jamy ustnej, radiologia, chirurgia stomatologiczna, Paul Coulthard, Keith Horner. Wyd. 2011 r.
Opublikowano: 06.04.2017;
aktualizacja: 22.05.2017
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Owczarczyk
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.
132
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 18.04.2023
opublikowany 07.05.2023