WyleczTo

Xifaxan –  dawkowanie, skutki uboczne. Czy leczy żołądek?

26 sierpnia 2025
Martyna Binko
Martyna Binko
Martyna Binko

magister farmacji

Xifaxan to antybiotyk o działaniu miejscowym, stosowany przede wszystkim w leczeniu chorób przewodu pokarmowego. Substancją czynną leku jest ryfaksymina. Choć formalnie należy do grupy antybiotyków rifamycynowych, wyróżnia się tym, że działa niemal wyłącznie w jelitach i w bardzo małym stopniu wchłania się do krwiobiegu. Dzięki temu Xifaxan jest uważany za lek bezpieczny i dobrze tolerowany przez pacjentów. Najczęściej stosuje się go w leczeniu zakażeń jelitowych, a także biegunki podróżnych czy encefalopatii wątrobowej. W artykule przyjrzymy się, jak wygląda dawkowanie Xifaxanu, jakie mogą wystąpić działania niepożądane oraz czy lek ten może wpływać korzystnie także na żołądek.

Kobieca ręka trzumająca lek Xifaxan i szklanke z wodą.
Fotolia

Ryfaksymina – mechanizm działania

Ryfaksymina to antybiotyk z grupy ryfamycyn, który działa poprzez trwałe wiązanie się z enzymem bakteryjnym odpowiedzialnym za syntezę RNA. Blokując ten enzym (dokładnie podjednostkę beta polimerazy RNA), lek hamuje proces tworzenia bakteryjnego RNA i białek, co prowadzi do zatrzymania wzrostu i namnażania drobnoustrojów.

Ryfaksymina działa na wiele różnych bakterii – zarówno tych tlenowych, jak i beztlenowych, Gram-dodatnich i Gram-ujemnych – które są najczęstszą przyczyną zakażeń w obrębie jelit.

Dzięki szerokiemu spektrum działania lek skutecznie eliminuje wiele patogenów odpowiedzialnych za zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.

Xifaxan 200 mg i Xifaxan 400 mg – wskazania do stosowania

Xifaxan jest lekiem stosowanym w leczeniu wybranych chorób przewodu pokarmowego – zarówno u dorosłych, jak i u dzieci powyżej 12. roku życia. Może być stosowany w przypadku zakażeń jelitowych wywołanych przez bakterie wrażliwe na rifaksiminę, o ile nie towarzyszą im objawy ciężkiego przebiegu – takie jak: gorączka, obecność krwi w stolcu lub bardzo nasilona biegunka (czyli więcej niż 8 luźnych stolców na dobę).

Do najczęstszych wskazań należy również leczenie biegunki podróżnych, która nie przebiega z wysoką temperaturą ciała ani krwawieniem z przewodu pokarmowego, i która nie jest zbyt intensywna.

U osób dorosłych istnieje także możliwość zastosowania leku Xifaxan w terapii encefalopatii wątrobowej – stanu, w którym toksyny gromadzące się w organizmie przy niewydolnej wątrobie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego.

Lek pomaga ograniczyć ilość szkodliwych substancji produkowanych przez bakterie jelitowe.

Kolejnym wskazaniem do leczenia jest objawowa, niepowikłana choroba uchyłkowa jelita grubego – szczególnie u pacjentów stosujących dietę bogatą w błonnik. Rifaksimina pomaga złagodzić objawy związane z przewlekłym stanem zapalnym uchyłków i poprawia komfort trawienny.

Zalecana dawka leku Xifaxan – jak stosować preparat

Zakażenia jelitowe u pacjentów powyżej 12. roku życia
Dawkowanie zależy od nasilenia objawów – zazwyczaj stosuje się od 200 mg (1 tabletka) co 8 godzin, do 400 mg (2 tabletki) co 8–12 godzin.

Biegunka podróżnych
Osobom powyżej 12. roku życia zaleca się przyjmowanie 200 mg (czyli jednej tabletki) co 8 godzin przez 3 kolejne dni. Leczenie nie powinno trwać dłużej niż 3 dni. Jeśli po krótkiej poprawie objawy biegunki nawrócą, nie należy samodzielnie wznawiać kuracji – konieczna jest ponowna konsultacja z lekarzem.

Encefalopatia wątrobowa
U dorosłych stosuje się dawkę 400 mg (2 tabletki) co 8 godzin, zazwyczaj przez maksymalnie 7 dni.

Objawowa, niepowikłana choroba uchyłkowa jelita grubego
Dorośli pacjenci, którzy stosują dietę bogatą w błonnik (tzw. dietę bogatoresztkową), mogą przyjmować 400 mg (2 tabletki) co 12 godzin przez 7 dni. W razie potrzeby kurację można powtarzać raz w miesiącu, maksymalnie przez 12 miesięcy, pod warunkiem że między kolejnymi cyklami zachowany jest 30-dniowy okres przerwy. Jeśli objawy całkowicie ustąpią, dalsze leczenie nie jest konieczne.

Przeciwwskazania do stosowania Xifaxanu – kiedy należy zachować ostrożność

  • Uczulenie na rifaksyminę, inne antybiotyki z grupy ryfamycyn (np. ryfampicynę) lub na którykolwiek składnik preparatu leczniczego.

  • Występowanie reakcji alergicznych, takich jak: złuszczające zapalenie skóry, obrzęk naczynioruchowy (np. twarzy lub języka) czy ciężka reakcja alergiczna (anafilaksja).

  • Całkowita lub częściowa niedrożność jelit.

  • Ciężkie, wrzodziejące uszkodzenia jelit.

Działania niepożądane podczas stosowania leku Xifaxan

  • Zawroty głowy, ból głowy.

  • Wzmożone napięcie powłok brzusznych.

  • Ból brzucha.

  • Zaparcie.

  • Nagła potrzeba wypróżnienia się.

  • Biegunka.

  • Wzdęcia z oddawaniem wiatrów.

  • Nudności.

  • Bolesne parcie na stolec.

  • Wymioty.

  • Gorączka.

  • Wzrost ciśnienia tętniczego krwi.

  • Osłabienie siły mięśniowej.

Czy do Xifaxanu trzeba brać probiotyk?

Xifaxan to antybiotyk, który działa głównie w jelitach i nie niszczy całkowicie flory bakteryjnej, dlatego nie zawsze trzeba jednocześnie stosować probiotyki.

Lekarze i farmaceuci zalecają jednak, aby po zakończeniu leczenia wspomóc jelita odpowiednimi szczepami bakterii – dzięki temu organizm może szybciej wrócić do homeostazy i minimalizuje się ryzyko nawrotu dolegliwości.

Szczególnie przy leczeniu zespołu jelita drażliwego (IBS) lub przerostu flory bakteryjnej (SIBO), probiotyki po kuracji mogą przyspieszyć poprawę i złagodzić ewentualne skutki uboczne. Choć nie są obowiązkowe, warto rozważyć ich przyjmowanie po leczeniu.

Czy nie jeść i nie pić, biorąc Xifaxan?

Nie – Xifaxan można przyjmować niezależnie od posiłków. To oznacza, że nie trzeba być na czczo ani rezygnować z jedzenia czy picia w czasie leczenia. Lek działa w jelitach, a nie we krwi, więc nie ma ryzyka, że jedzenie wpłynie na jego skuteczność. Dla wielu osób wygodnie jest brać go po posiłkach – łatwiej wtedy pamiętać o kolejnej dawce. Nie trzeba więc niczego specjalnie planować – wystarczy regularnie przyjmować lek zgodnie z zaleceniami lekarza.

Jak szybko poprawa po Xifaxanie?

Wielu pacjentów zauważa poprawę już w trakcie przyjmowania Xifaxanu – czasem po kilku dniach, czasem po całej kuracji, która zwykle trwa od 7 do 14 dni.

Szybkość działania zależy od tego, co dokładnie leczymy: biegunkę, SIBO czy zespół jelita drażliwego.

U niektórych objawy ustępują niemal całkowicie, a u innych – łagodnieją stopniowo. Ważne jest, aby przyjąć cały zalecony cykl leku, nawet jeśli wcześniej poczujesz się lepiej – to zwiększa szansę na trwałą poprawę.

Czy Xifaxan można brać na pusty żołądek?

Tak, Xifaxan można przyjmować zarówno na czczo, jak i po jedzeniu. Nie trzeba martwić się o to, czy lek będzie działał lepiej z posiłkiem – jego skuteczność nie zależy od tego, czy coś wcześniej zjedliśmy.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Xifaxan – CHPL.

  2. Zwolińska-Wcisło, Małgorzata. Komentarz do: potencjalne mechanizmy działania ryfaksyminy w leczeniu nieswoistych chorób zapalnych jelit. (2016).


Więcej na ten temat