WyleczTo

Utrata głosu – przyczyny i leczenie zaniku głosu oraz chrypki (dysfonii)

19 października 2023
(pierwsza publikacja: 2 lipca 2017)
Adrianna Bogacz
Adrianna Bogacz
Adrianna Bogacz

lekarz

Treść napisana przez eksperta

Zanik głosu może być spowodowany chorobami krtani oraz zaburzeniami hormonalnymi. Często również pojawia się chrypka (łac. dysphonia, dysfonia), np. w przypadku długiego mówienia. Wśród przyczyn utraty głosu wymienia się: polipy, raka lub zapalenie krtani, guzki śpiewacze, niedoczynność tarczycy. Problemy z głosem i chrypkę u dzieci może powodować podgłośniowe zapalenie krtani lub podawanie leków na astmę. Jak odzyskać głos?

Utrata głosu – przyczyny i leczenie zaniku głosu oraz chrypki (dysfonii)
Fotolia

Chrypka (dysfonia) i utrata głosu – objawy

Utrata głosu i chrypka to powszechna dolegliwość, której przyczyny są spowodowane zarówno chorobami krtani, jak i zaburzeniami ogólnoustrojowymi, np. zaburzeniami hormonalnymi.

Krótkotrwała chrypka jest zwykle niegroźną dolegliwością, jednak gdy trwa powyżej dwóch tygodni, konieczna staje się wizyta u lekarza i znalezienie przyczyny zachrypniętego głosu.

Często pacjenci skarżą się "straciłam głos – jak go prędko odzyskać?”. Leczenie zależne jest tu od przyczyny. W niektórych przypadkach wystarcza oszczędzanie strun głosowych i picie dużej ilości płynów. Niekiedy jednak konieczne są metody zabiegowe lub operacyjne.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Dysfonia (łac. dysphonia, chrypka) to objawy dotyczący głosu polegające na zmianie jego dotychczasowego charakteru. Staje się on: szorstki, matowy. Mamy do czynienia ze zmienioną barwą głosu.

Może dojść także do nagłego zaniku głosu przy dłuższym mówieniu. Objaw ten spowodowany jest zaburzonym drganiem fałdów głosowych krtani – struktur, których prawidłowy ruch względem siebie jest konieczny do wydobycia głosu o prawidłowym brzmieniu. Dysfonii może towarzyszyć: ból, suchość i drapanie w gardle oraz częste pochrząkiwanie.

Przeczytaj też: Zaburzenia i utrata węchu – czy da się to wyleczyć?

Zanik głosu – jakie są przyczyny?

Chrypka i trudności z mówieniem – objaw zapalenia krtani

Zapalenie krtani (laryngitis) to najczęstsza przyczyna chrypki i trudności z mówieniem. Do głównych przyczyn należą tu: infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych, przewlekłe i ostre stany zapalne zatok (spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła z zatok podrażnia nabłonek krtani), alergie, narażenie na czynniki drażniące (dym papierosowy, alkohol, praca wśród szkodliwych oparów i pyłów). Rzadką przyczyną zapalenia krtani są infekcje bakteryjne.

Zapalenie wirusowe objawia się: bólem gardła, katarem, niewielką gorączką. Gdy zakażenie obejmie krtań dochodzi do podrażnienia śluzówki fałdów głosowych, ich obrzęku i rozwoju stanu zapalnego. Pojawia się wtedy: zmieniony głos, chrypka (do bezgłosu włącznie), drapanie i uczucie suchości w gardle.

Sprawdź też: Kamienie migdałkowe – jak je leczyć?

Guzki śpiewacze (głosowe) i polipy krtani – przyczyna chrypki i problemów z głosem

Do częstych przyczyn zaburzeń głosu należą guzki głosowe (tzw. guzki śpiewacze) oraz polipy krtani.

Guzki głosowe są to małe narośla na błonie śluzowej fałdów głosowych. Rozwijają się u głównie u osób nadużywających głosu np. jako skutek wykonywanej pracy (nauczyciele, śpiewacy). Objawy w tym przypadku to: "męczenie” się głosu, chrypka (np. po dłuższej przemowie czy wypowiedzi) oraz uczucie ciała obcego w gardle (krtani).

Polipy w gardle (krtani) to uwypuklenia błony śluzowej. Rozwijają się one u osób pracujących głosem, a także u tych narażonych na dym tytoniowy i zanieczyszczenia powietrza. Wśród objawów należy wymienić: kaszel, zmianę barwy głosu na niski, chrypkę, problemy z mówieniem (aż do bezgłosu).

To też może Cię zainteresować: Strupki w nosie – przyczyny, rozpoznanie

Utrata głosu i chrypka – rak krtani?

Gdy chrypa i zmieniony głos utrzymują się powyżej 2 tygodni (lub towarzyszą jej niepokojące objawy, takie jak: utrata głosu, ból, utrudnione połykanie, powiększone węzły chłonne) można podejrzewać raka krtani.

W krtani zwykle rozwija się rak płaskobłonkowy. Chorzy to zwykle mężczyźni palący papierosy i nadużywający alkoholu.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Zmiana barwy głosu a czynniki środowiskowe

Częstą przyczyną chrypki i zmienionej barwy głosu są otaczające warunki. Przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu bardzo często powoduje suchość, drapanie i podrażnienie gardła.

Ważnym czynnikiem wywołującym chrypkę, utratę lub zmianę barwy głosu jest dym tytoniowy – wdychany niszczy śluzówkę krtani, powodując jej wysuszenie i uszkodzenie.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Chrypka i zmiana głosu w zaburzeniach hormonalnych

Zaburzenia endokrynologiczne mogą być przyczyną problemów z głosem. Najczęściej towarzyszą one niedoczynności tarczycy. Brak hormonów tarczycowych powoduje powiększenie się i obrzęk fałdów głosowych. Objawem jest tu: niski i zachrypnięty głos o „matowym” brzmieniu.

Chrypka oraz zmiana głosu na niski może pojawić się w trakcie ciąży jako wyraz działania estrogenów i progesteronu – powodują pogrubienie fałdów głosowych.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Chrypka u dzieci – co to znaczy?

Podgłośniowe zapalenie krtani u dziecka (krup)

Chrypka u dzieci zwykle związana jest (tak jak u dorosłych) z infekcją górnych dróg oddechowych. Częstą infekcją jest podgłośniowe zapalenie krtani (tzw. krup) Objawy mogą być mylone z napadem astmy oskrzelowej. Pojawia się chrypka, stridor, czyli świst krtaniowy związany z przedostawaniem się powietrza przez silnie zwężoną krtań, szczekający kaszel u dziecka.

Leczenie polega na podawaniu wziewnych glikokortykosteroidów. Objawy tej choroby mogą mieć dramatyczny przebieg i wzbudzać silny niepokój u rodziców, jednak jest to schorzenie, która zwykle nie daje poważnych powikłań.

To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie

Nagłośniowe zapalenie krtani i astma u dziecka

Poważną chorobą jest nagłośniowe zapalenie krtani u dziecka – schorzenie bakteryjne obejmujące nagłośnię, tj. strukturę między językiem a krtanią.

Objawy wynikają z zwężenia dróg oddechowych, może dojść do ich całkowitego zamknięcia, dlatego w przypadku wystąpienia symptomów choroby – konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska. Główny objaw to silna duszność. Poza tym pojawia się: ślinotok, zmiana głosu u dziecka (staje się stłumiony, niski, tzw. barani głos).

Chrypka i suchość gardła u dziecka mogą być skutkiem leczenia astmy za pomocą wziewnych sterydów.

To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?

Tabletki i leki na chrypkę i suchość w gardle

Jak odzyskać głos? W aptekach można znaleźć wiele preparatów pomocnych w trakcie chrypki i problemów z mówieniem, takie jak np. tabletki na chrypkę i suche gardło do ssania zawierające naturalne związki o działaniu: nawilżającym, odkażającym lub znieczulającym.

Te pierwsze powlekają błonę śluzową ochronnym filmem, nawilżają gardło i zapobiegają częstemu odchrząkiwaniu podczas mówienia. Poza tym istnieją leki dostępne bez recepty zawierające w swoim składzie takie związki, jak ambroksol lub acetylocysteina, które rozrzedzają wydzielinę śluzową w drogach oddechowych, zmniejszają jej zaleganie i ułatwiają odksztuszanie.

Domowe sposoby na chrypkę (dysfonię) i utratę głosu

W przypadku objawów, takich jak: chrypka, "zdarty” głos i podrażnienie gardła, wywołanych przez niegroźne przyczyny przestrzeganie kilku zasad pomaga załagodzić objaw i zapobiega ich rozwojowi.

Sposobem na chrypkę i utratę głosu przy przeziębienu będzie przede wszystkim dbanie o prawidłowe nawilżenie dróg oddechowych – picie dużej ilości płynów (może to być: woda, ciepła herbata, ziołowe napary). Zwłaszcza w trakcie infekcji górnych dróg oddechowych należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu.

W trakcie przeziębienia pomocne może być płukanie gardła, np.: solą, rumiankiem czy szałwią, co pomaga nawilżyć jego śluzówkę. Poza tym skuteczne są różnorodne olejki eteryczne – zwykle stosowane do inhalacji.

Co na chrypkę? Sprawdzi się także miód na gardło i zachrypnięty głos. Łyżeczka przed snem pomaga złagodzić objawy przeziębienia.

Aby uniknąć chrypy i suchości w gardle ważne jest zrezygnowanie z picia wysokoprocentowego alkoholu i palenia papierosów (dym tytoniowy silnie podrażnia drogi oddechowe, wywołując kaszel, odchrząkiwanie, ochrypły głos). W okresie zimowym nie należy przegrzewać pomieszczeń. Trzeba często wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywamy. Skuteczne może być też rozwieszanie mokrych ręczników na kaloryferach.

W przypadku nauczycieli lub śpiewaków narażonych na rozwój guzków głosowych krtani ważne jest: oszczędzanie głosu, nie mówienie zbyt głośno, unikanie wysokiego, piskliwego głosu. Skuteczne może być przejście treningu emisji głosu. Aby uniknąć chrypki u dzieci chorych na astmę, po każdym użyciu wziewnego sterydu konieczne jest przepłukanie jamy ustnej wodą.

Wypowiedź laryngologa na temat utraty głosu

[VIDEO=1276]

Zdaniem eksperta

Utrata głosu, czyli bezgłos może wystąpić zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Jego przyczyną może być przyczyna organiczna związana ze zmianami w obrębie krtani (np. przyczyny wrodzone, stany zapalne krtani, guzki, rozrośnięte, powiększone obrzęki Reinkego, guzki śpiewacze), a także inne przyczyny, które powodują, ze struny głosowe nie zwierają się ze sobą idealnie.

U dzieci często pojawiają się brodawczaki, które rozrastając się w świetle krtani najpierw powodują chrypkę, a później bezgłos. Są to bardzo niebezpieczne twory, których następstwem bywa duszność. Bezgłos może wystąpić także na tle czynnościowym, tzw. bezgłos psychogenny, który zdarza się nagle, w okolicznościach stresowych, gdy pacjent dowiaduje się np. o jakiejś nieprzyjemniej sprawie lub gdy wygłasza referat na konferencji. Taki bezgłos wymaga zarówno interwencji lekarza laryngologa foniatry, jak i psychologa. Zasadniczą różnicą między bezgłosem psychogennym a organicznym jest zachowanie się narządu oddechowego – funkcja oddechowa jest zachowana w bezgłosie psychogennym, natomiast w organicznym jest ona uszkodzona i objawia się chrypką lub innymi dyskretnymi zaburzeniami głosu.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
  2. „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Opublikowano: 2 lipca 2017
Aktualizacja: 19 października 2023

Więcej na ten temat