loader loader

Kraniosynostoza (kraniostenoza) – objawy i leczenie zrośnięcia szwów czaszki

Kraniosynostoza to wada wrodzona, której istotą jest przedwczesne zarośnięcie jednego lub kilku szwów czaszkowych. Skutkiem kraniosynostozy u niemowlaka jest nieprawidłowy kształt głowy dziecka. W większości przypadków kraniosynostoza stanowi wadę izolowaną, czasami zdarza się jednak tak, że jest ona jednym z przejawów określonego zespołu wad wrodzonych. Po czym poznać, że dziecko ma kraniosynostozę? Jakie mogą być konsekwencje przedwczesnego zarośnięcia szwów czaszkowych i kiedy konieczna jest operacja?

  • 4.3
  • 21
  • 22

Szwy czaszki – strzałkowy, węgłowy, wieńcowy

Pomiędzy poszczególnymi kośćmi czaszki u ludzi obecne są przy urodzeniu specyficzne twory, określane jako szwy czaszkowe. Wyróżnia się ich kilka, z których za najważniejsze uznawane są:

  • szew strzałkowy,
  • szew węgłowy,
  • szew wieńcowy.

Dzięki tym strukturom poszczególne kości czaszki są ze sobą połączone, aczkolwiek nie są to połączenia ścisłe. Szwy czaszkowe umożliwiają zatem powiększanie się struktur czaszki wraz z postępującym wraz z wiekiem rozwojem mózgu. Czas ostatecznego zrostu poszczególnych szwów czaszki jest kwestią osobniczą – zwykle jednak wszystkie przekształcają się w silne, kostne połączenia przed ukończeniem przez dziecko drugiego roku życia.

Kraniosynostoza – co to jest?

U niektórych dzieci dochodzi do przedwczesnego zarośnięcia szwów czaszkowych. Problem ten określa się mianem kraniosynostoza (ang. craniosynostosis).

Polega on na tym, że szwy czaszkowe u niemowlaka (jeden lub kilka) są zarośnięte od razu po jego przyjściu na świat. Problem zwykle stwierdza się bezpośrednio po narodzinach dziecka, zdarza się jednak, że kraniosynostoza rozpoznawana jest już w trakcie ciążowych badań ultrasonograficznych.

Wygląd dziecka z kraniosynostozą

Kraniostenoza zdjęcie - CC BY SA 3.0

Kraniosynostoza – przyczyny

Według statystyk kraniosynostoza stwierdzana jest u 1 na 2000–2500 żywo urodzonych dzieci. W większości przypadków stanowi ona wadę izolowaną i trudno jest jednoznacznie stwierdzić, co przyczyniło się do jej wystąpienia.

Najczęściej przyczyn kraniosynostozy upatruje się w uwarunkowaniach genetycznych i środowiskowych. Rzadziej zdarza się, że to kraniosynostoza stanowi przejaw zespołu genetycznego. W takim przypadku jej wystąpienie związane jest z mutacjami genetycznymi. Do zespołów wad wrodzonych, w przebiegu których może pojawiać się kraniostenoza, zalicza się:

  • zespół Aperta,
  • zespół Crouzon,
  • zespół Pfeiffera.

Kraniostenoza – objawy i rodzaje

Objawy kraniosynostozy zależne są od tego, gdzie dojdzie do przedwczesnego zarośnięcia struktur, którymi są szwy czaszkowe – anatomia głowy zmienia się w zależności od tego, w którym miejscu czaszki dojdzie do nieprawidłowości. Wyróżnia się w związku z tym kilka różnych typów kraniosynostozy, którymi są:

  • kraniosynostoza strzałkowa (w jej przypadku zbyt wcześnie zarasta szew strzałkowy czaszki – u dziecka zauważalne jest wyraźne wydłużenie głowy, a jednocześnie jest ona bardzo mała),
  • kraniosynostoza czołowa (dochodzi do wystąpienia tzw. trójkątnogłowia),
  • kraniosynostoza wieńcowa (przy jednostronnej u dziecka rozwija się skośnogłowie, w razie obustronnej kraniosynostozy wieńcowej dochodzi do krótkogłowia),
  • kraniosynostoza węgłowa (prowadząca do skośnogłowia tylnego).

Zmiany kształtu czaszki u dzieci z kraniosynostozą niejako wymuszane są rozwojem mózgowia, które stopniowo się powiększa. Ze względu jednak na zarośnięcie części szwów czaszkowych, czaszka nie może powiększać się symetrycznie, dlatego ostatecznie staje się ona zbyt długa, za krótka lub asymetryczna.

W większości przypadków jedynym skutkiem kraniosynostozy jest deformacja głowy – przeważająca liczba pacjentów jest w pełni sprawna intelektualnie i rozwija się bez jakichkolwiek zaburzeń. Kraniosynostozy nie wolno jednak bagatelizować, ponieważ w przebiegu tej choroby może dochodzić do wystąpienia objawów nadciśnienia wewnątrzczaszkowego. Dodatkowo kraniosynostoza bez operacji wiąże się z ryzykiem wystąpienia ucisku pewnych obszarów mózgu, co ostatecznie skutkować może m.in. zaburzeniami widzenia, a i nawet spowolnieniem rozwoju psychoruchowego.

U dziecka z podejrzeniem kraniosynostozy konieczne jest zatem wykonanie dokładnych badań oceniających jego stan, a także – w razie potrzeby – przeprowadzenie wymaganego leczenia.

Kraniostenoza – leczenie – kiedy operacja?

W diagnostyce kraniosynostozy wykorzystywana jest ocena kliniczna (czyli ocena wyglądu główki dziecka) oraz badania obrazowe – przeprowadzane jest USG głowy (o ile dziecko jest w wieku, gdzie możliwe jest wykonanie tego badania), istotna jest także tomografia komputerowa głowy. Badania te pozwalają ocenić nie tylko stopień zarośnięcia szwów czaszkowych, ale i dokonać analizy budowy mózgowia pacjenta oraz wykluczyć ewentualne objawy nadciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Zgodnie z wynikami badań, operacje kraniostenozy wykonane przed ukończeniem przez dziecko 6. miesiąca życia obarczone są mniejszym ryzykiem wystąpienia powikłań i konieczności przeprowadzenia ponownego zabiegu.

Operacja kraniosynostozy u dziecka

W leczeniu kraniosynostozy najistotniejsze są zabiegi operacyjne – plastyka czaszki umożliwia przywrócenie głowie dziecka prawidłowego kształtu. W zależności od typu wady wykorzystanie znajdują różne techniki chirurgiczne, stosowane są zarówno zabiegi endoskopowe, jak i operacje metodą otwartą.

Po operacji kraniosynostozy, kształt głowy dziecka jest prawidłowy, jego rozwój fizyczny także nie odbiega od normy. Podkreśla się jednak to, że chirurg nie jest jedynym specjalistą, który powinien objąć opieką dziecko z kraniostenozą – leczenie tego schorzenia jest wielospecjalistyczne i zaleca się, aby mały pacjent był pod opieką także i m.in. okulisty, neuropsychologa czy logopedy.

Bibliografia

 
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.


  1. Governale L.S., „Craniosynostosis”, Pediatric Neurology, November 2015, vol. 53, Issue 5, Pages 394-401
  2. https://www.healthline.com/health/craniosynostosis
  3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/craniosynostosis/symptoms-causes/syc-20354513
Opublikowano: ;

Oceń:
4.3

Tomasz Nęcki

Lekarz

Ukończył kierunek lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu.

Komentarze i opinie (22)


Bardzo się. Martwię bo mój syn dostal skierowanie do neurologa pilne. Bo. Ma. Coś. Z. Głowa

Na. Skierowanie ma napisane leczenie kraniosyntozy widać że ma. Inaczej główkę niż inne dzieci martwię się co będzie to moje pierwsze maleństwo i ma jeszcze inne wady nie wiem. Czy z tym. Można normalnie funkcjonować proszę o pomoc

Czy ktOres z panstwa dzieci mialo przetrwaly szew czolowy I moglby przyblizyc nam temat? To chyba nie to samo co czaszkowy?

Witam córka ma 13 miesięcy Mamy wizytę u nerologa i boję Się czy w takim wieku może mieć operacjw czy na to już za późno

#Angel Ja miałam operację związaną ze zrośnięciem szwu czołowego, sama operacja odbyła się kiedy miałam 2 lata, teraz mam 23 lata i wszystko jest w porządku więc nie powinno być problemów

#Natsu U synka też stwierdzono zrośnięte szew czołowy operację mieliśmy gdy miał 8miesięcy i też jest wszystko w porządku jesteśmy pod kontrolą kilku poradni specjalistycznych

#Natsu Ja miałam operacje w wieku 6 lat. Teraz mam 38 i jest wszystko w porządku. Oczywiście co jakiś czas kontrola EEG i okulista, bo noszę okulary, ale wada nie duża.

Może zainteresuje cię

Przetrwały przewód tętniczy Botalla

 

Orzechy pekan – właściwości, ile można zjeść dziennie, kalorie, przeciwwskazania, cena

 

Wypalenie zawodowe – jak mu zaradzić i czy trzeba zmienić pracę?

 

Candida auris – objawy zakażenia, przebieg choroby, leczenie, rokowania

 

Rezonans magnetyczny głowy – na czym polega, co wykrywa, ile trwa, cena

 

Szkarlatyna (płonica) – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

 

Jak odstawić dziecko od piersi? Sprawdzone sposoby

 

BMI dzieci – jak wygląda, jakie wartości